Boshqaruv tushunchasi, ob`ekti va sub`ekti
Korxona boshqaruv tizimi
Boshqaruv tizimida xorijiy tajriba (Yaponiya)
Boshqaruv – ijtimoiy mehnat jarayoniga ishlab chiqarish rivojlanishining ob’ektiv qonunlari asosida yo’naltirilgan tarzda ta’sir o’tkazish tizimi, har bir ishchining va butun jamoaning mehnatini bir vaqtning o’zida nazorat qilish, motivatsiya va tartibga solish usulidir.
Boshqaruv – ijtimoiy mehnat jarayoniga ishlab chiqarish rivojlanishining ob’ektiv qonunlari asosida yo’naltirilgan tarzda ta’sir o’tkazish tizimi, har bir ishchining va butun jamoaning mehnatini bir vaqtning o’zida nazorat qilish, motivatsiya va tartibga solish usulidir.
Mehnat taqsimoti va uning ijtimoiy tavsifini kuchaytirishda boshqaruvni mustaqil faoliyat shaklida alohida ajratib ko’rsatish mumkin. Bundan korxonalar va iqtisodiyot miqyosida maxsus boshqaruv tizimlarining vujudga kelishi va faoliyat yuritishiga ob’ektiv zarurat kelib chiqadi. Bunday tizim o’zining gorizontal va vertikal aloqalari bilan birga fan-texnika taraqqiyoti va ishlab chiqarish kuchlarining rivojlanishi, shuningdek, siyosiy kayfiyatlar va ishlab chiqarish munosabatlaridagi o’zgarishlar ta’siri ostida doimiy harakatda va yangilanishda bo’ladi.
Korxonalami boshqarish bir qator xususiyatlarga ega. Qaysi mulk shakliga asoslanganligiga qaramasdan korxonalami boshqarish o ‘zining murakkabligi va alohida xususiyatlarga ega
bo‘lganligi bilan xarakterlanadi. Korxonaning tarkibida mehnat
taqsimoti asosida alohida guruhlar tashkil qilinib, har biri o‘zining
xususiyatlaridan kelib chiqqan vazifalami bajaradi. Ushbu guruh maqsadlari korxona va jamiyat maqsadlari bilan zid kelmasligi kerak.
Ulami nazorat va muvofiqlashtirib turish boshqaruvning asosiy
vazifalaridan biri hisoblanadi.
2.
Korxonani boshqarishda xorijiy tajriba (Yaponiya)
Kollektivizmga asoslangan Yaponiya menejmenti shaxsga ma'naviy va psixologik ta'sir ko'rsatuvchi vositalardan foydalangan va ishlatishda ham davom etmoqda. Menejment bo'yicha mutaxassis Xideki Yoshixara yaponcha menejmentni tavsiflovchi bir qancha xususiyatlarni ajratib ko'rsatdi.
Ish bilan ta'minlash va ishonchli muhit yaratish kafolati. Bu barqaror ishchi kuchi va kadrlar almashinuvining kamayishiga olib keladi. Yaponiyada bandlik kafolati butun umrlik bandlik tizimi bilan ta'minlanadi - bu hodisa o'ziga xos va Evropa tafakkuri uchun umuman tushunarsizdir.
Korporativ qadriyatlarning oshkoraligi va ochiqligi. Agar barcha ishchilar firma siyosati va faoliyati to'g'risida ma'lumotga ega bo'lsalar, muloqot va ish unumdorligini oshiradigan ishtirokchilik va umumiy javobgarlik muhiti rivojlanadi.