Ishlovchilar intensiv shovqin va vibratsiya ta’siridan asosan quyidagi usullar bilan saqlanadi: shovqin hamda vibratsiyani ularning paydo bo'lish manbalarida yoki ularning tarqalish yo'llarida kamaytirish, individual himoya vositalari va tashkiliy tadbirlar orqali. Shovqin va vibratsiyani
ularning
kamaytirish
paydo bo'lish manbalarida
uchun texnik tadbirlar
ko'riladi,
ya’ni zarbli jarayonlar
zarbsizlari bilan almashtiriladi, dumalash
podshipniklari o‘rniga
sirpanish
podshipniklari qo'yiladi, tasmali uzatmalar
tasmali
uzatmalar
bilan
ponasimon
almashtiriladi.
Bulardan tashqari, jixozlarni o'z vaqtida remont qilib turish ham zarur (yeyilgan detallarni muvozanatlash, almashtirish, muntazam moylab turish va hokazo).
Shovqinga qarshi kurash usullari.
Shovqinga qarshi kurashish quyidagi usullar bilan amalga oshirilishi
mumkin:
oqilona joylashtirish); akustik rejalashtirish (shovqinli uskunalarni to’g’ri manbaning shovqin chiqarishini kamaytirish; shovqinni ixotalash; shovqinni yutish; shovqinga qarshi to’siqlar qo’llash; shovqinni bug’uvchi moslamalar qo’llash; shovqinga qarshi shaxsiy himoya vositalari qo’llash.
Shovqinning zararli ta’siridan himoyalanish uchun quyidagi tadbirlar amalga oshiriladi:
-shovqinli uskunalar past shovqinli uskunalar bilan almashtiriladi;
-shovqinli uskunalar sexda eng kam odam ishlaydigan vaqtda ishlatiladi;
-korxona hududi ko’kalamzorlashtiriladi;
-shovqin manbaidan chiqadigan shovqin pasaytiriladi;
-shovqinning tarkalishini cheklash choralari ko’riladi;
-shovqin so’ndirgichlardan foydalaniladi;
-shovqinni to’sadigan dastgohlar (ekranlar) qo’llaniladi;
-tovush o’tkazmaydigan g’iloflar yordamida shovqinning atrofga tarqalishi
kamaytiriladi;
-shovqin ta’sirlaridan himoyalaydigan yakka tartibdagi himoya
vositalaridan foydaniladi.
Ishlab chiqarishda shovqinni pasaytirishga shovqin manbaining o’zidayoq shovqin sabablarini bartaraf etish va uning tarqalish darajasini kamaytirish yo’li bilan erishish mumkin.
Titrashni kamaytirish yo’llari va ultra va infratovushdan himoyalanish.
Mashina va mexanizmlarning titrashini kamaytirish quyidagi
usullarda olib boriladi:
-titrashni keltirib chiqarayotgan manbaga ta’sir qilish;
-rezonans holatidan chiqarish;
-titrashni dempferlash;
-titrashni dinamik so’ndirish;
-mashina va qurilish elementlarining konstruktiv elementlarini o’zgartirish;
-titrashni ixotalash va shaxsiy himoya vositalarini qo’llash.
Shovqin va vibratsiyani ularning tarqalish yo'lida kamaytirish uchun tovush izolyatsiyasi va vibroizolyatsiya, tovush yutish va vibroyutish, shovqin so'ndirgichlar qo'llaniladi. To'suvchi qurilish konstruktsiyalari, kabinalar, kojuxlar tovushni izolyatsiyalash vositalari hisoblanadi. Chunonchi. shovqinni pasaytirish uchun binolarga shisha bloklardan bir yoki ikki qavat qilib yorug'lik proyomlari o'rnatiladi, eshik o'rinlari tamburlar bilan jihozlanadi, og'ir polotnoli va perimetri bo'ylab zichlangan eshiklar o'rnatiladi.
Eng ko'p shovqin
chiqaradigan
mexanizmlar
yoki
kuchli
shovqin chiqaradigan uzellar po'latdan. alyuminiy qotishmalari. shisha plastikdan tayyorlangan kojuxlar bilan berkitilishi kerak. Kojux va xonalarning tovush izolyatsiyasi sifatida tovush yutuvchi materiallar ishlatiladi. Shunday qilinganda yuqori chastotalar diapazonidagi tovush bosimi darajasi 15... 22 dB ga pasayadi. Tovush yutuvchi materiallar (qoplamalar) jumlasiga akustik plitalar va g'ovak to'ldirgichli teshik-teshik (perforatsiyalangan) konstruktsiyalar kiradi. Akustik plitalarni purkagich yordamida suvli bo'yoqlar bilan yupqa qilib bo'yashga ruxsat etiladi. Keyingi vaqtda shovqinni pasaytirish uchun xonalarga shar, kub, prizma va boshqa ko'rinishdagi donali tovush yutkichlar qoplanmoqda. Ular ishlab chiqarish xonasida shovqin darajasini 5 . . . 6 dB ga pasaytiradi. Shovqinga qarshi kurashning eng oddiy va tejamli vositalaridan biri ekranlardir. Ulardan mexanika sexlarida kompressorlar va boshqa jixozlardan chiqadigan shovqindan himoyalashda foydalaniladi. Ekranlar shisha tolasi qoplangan metalldan. PA/S.
«Akmirgan» tipdagi standart akustik plitalar va boshqa
materiallardan tayyorlanadi.