O’zbekiston Respublikasi Oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi. Farg’ona Politexnika instituti. ICHB fakulteti. 72E-20I guruhi. Iqtisodiy xavfsizlik fanidan Mustaqil ish
Korxonaning iqtisodiy xavfsizligi – bu xavf-xatarlarni bartaraf etish va korxonaning barqaror faoliyatini ta’minlash maqsadida korporativ resurslardan munkin qadar samarali foydalanish holatidir
Korxonaning iqtisodiy xavfsizligi – bu korxonaning tashqi va ichki xatarlardan, korxona faoliyati faoliyatini buzuvchi omillardan himoyalanganlik darajasi bo’lib, buning natijasi o’laroq korxonaning tijorat maqsadlari va nizom faoliyatining samarali realizasiya qilinadi
Korxonaning iqtisodiy xavfsizligi – bu korxonaning tashqi va ichki xatarlardan, korxona faoliyati faoliyatini buzuvchi omillardan himoyalanganlik darajasi bo’lib, buning natijasi o’laroq korxonaning tijorat maqsadlari va nizom faoliyatining samarali realizasiya qilinadi
Korxonaning iqtisodiy xavfsizligi bir qator sifat va miqdor ko’rsatkichlarining birligi bilan xarakterlanadi. Ularning eng asosiysi – iqtisodiy xavfsizlik darajasidir. Iqtisodiy xavfsizlik darajasi – bu korporativ resurslardan foydalanish holati tahlilidir. Iqtisodiy xavfsizlik darajasining yuqori ko’rsatkichlariga erishish maqsadida korxona o’z faoliyati funksional tarkibiy qismlarining maksimal xavfsizligini ta’minlashi zarur
Iqtisodiy xavfsizlikning funksional tarkibiy qismlari quyidagilar:
Tashqi xavflar
huquqni himoya qiluvchi va boshqaruvchi organlarning poraxo’rligi
hamkorlarning malakasizligi
sanoat josusligi va tovlamachilgi bilan shug’ullanuvchi firma va jismoniy shaxslar
raqiblar
kriminal tuzilmalarning qonunga xilof xatti-harakatlari
Ichki xavflar
personalning ishlab chiqarishdagi jarohati yoki o’limi
real va potensial hamkorlar bilan munosabatlarning buzilishi
axborot resurslarining fosh qilinishi (tijorat sirini tashkil etgan)
korxona xodimlarining uning tijorat maqsadlarig nomuvofiq keluvchi faoliyati yoki faoliyatsizligi (qasddan yoki bexosdan)
Korxonaning iqtisodiy xavfsizlik tizimi tashkil etish
Korxonaning iqtisodiy xavfsizlik tizimi (KIXT) – bu tashkiliy-boshqaruv, texnik, profilaktik chora-tadbirlar tizimi bo’lib, ular korxonani tashqi va ichki xatarlardan himoyalashga qaratilgan. KIXTning asosiy vazifalari qatoriga quyidagilarni kiritish munkin:
1
korxona va uning xodimlari qonuniy xuquqlarini himoya qilish
2
bashorat ko’rsatkichlarini aniqlash va tahlil qilish
3
hamkorlar, raqiblar va mijozlarni o’rganish
4
xavfsizlik tizimlari samarali faoliyatini ta’minlash va boshqalar
KIXTning asosiy elementlari:
tijorat siri va konfidensial axborot himoyasi
kompyuter xavfsizligi
ichki xavfsizlik
bino va inshootlar xavfsizligi
jismoniy xavfsizlik
texnik xavfsizlik
aloqalar xavfsizligi
Tizimlilikni ta’minlash
Xatarlardan ogohlantirish tizimining birinchi o’rinda turishi
Uzluksizlik
Rejalilik
Korxona iqtisodiy xavfsizligini ta’minlash samaradorligini oshirish uchun quyidagi tadbirlarni amalga oshirish joiz: