III.XULOSA
Korrelyatsion tahlilda hodisalar orasidagi bog’lanishning zichlik darajasi aniqlanadi. U korrelyatsiya koeffitsientlarini hisoblash, ularning muhimligi, ishonchliligini baholashga asoslanadi. Korrelyatsiya koeffitsienti ikki yoqlama talqin etilishi mumkin: X ni Y bilan bog’lanish zichligi yoki Y ni X bilan bog’lanish zichligi. Bu ko`rsatkich faqat bog’lanish kuchini o`lchaydi, ammo uning sababini yoritib bermaydi.
Regression tahlil bir hodisa o`zgarishi natijasida boshqa hodisa qancha miqdorga o`zgarishini yoritib beradi, ya`ni omillar samaradorligini aniqlash imkoniyatini tudiradi. Buning uchun omil belgi va natijaviy belgini umumiy iqtisodiy sifat tahlili asosida aniqlash kerak. SHunga qarab regressiya tenglamasini X ni Y bo`yicha yoki Y ni X bo`yicha tuzish masalasi echiladi, chunki regressiya koeffitsientlari har xil miqdoriy qiymatlarga ega bo`ladi.
Korrelyatsiya koeffitsienti -1 dan kichik +1 dan katta bo`lishi mumkin emas. Agar r=1 bo`lsa, miqdoriy belgilar to`la korrelyatsiyalangandir (ya`ni funktsional bog’langan) va tegishli juft x va u qiymatlariga mos nuqtalar bir to`g’ri chiziqda yotadi. Agar r=-1 bo`lsa, belgilar to`liq teskari korrelyatsiya bilan xarakterlanadi va bir belgining kichik qiymatlari boshqasining katta qiymatlariga mos keladi. Agar r=+1 bo`lsa, belgilar to`liq to`g’ri korrelyatsiya bilan xarakterlanadi va bir belgi katta qiymatlariga boshqa belgining katta qiymatlari mos keladi.
Korrelyatsiya koeffitsientining kvadrati determinatsiya koeffitsienti deb ataladi. Natijaviy belgi variatsiyasining qanday qismi omil belgi tebranishi bilan tushuntirilishini ta`riflaydi. Korrelyatsiya ko`rsatkichlarini faqat variatsiya, o`rtachadan tafovutlanish atamasi orqaligina talqin etish mumkin. Ularning belgilar darajalari orasidagi bog’lanish ko`rsatkichlari sifatida talqin etib bo`lmaydi.
IV.FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR
Абдуллаев Ё. Статистика назарияси. Дарслик. – Т.: Ўқитувчи, 2002. – 647 б.
Soatov N.M. Tillaxo’jaeva G.N. Statistika nazariyasi. Darslik. – T.: TDIU, 2005. 214– 244 bet.
Статистика. Учебник. /Под ред. И.И. Елисеевой. – М.: Проспект, 2010. 77– 108 стр.
Soatov N.M., Nabiev H.G’., Nabiev D.H.,Tillaxo`jayeva G.N. Statistika Darslik,T, 2011 224-257 b
Shadiyev X.A,.Xabibullayev l,. Maxmudov B, Rashitova N., Umarova M.; Statistika: darsIik - Toshkent: Tafakkur bo'stoni, 2013 . 183- 191 b
Статистика. В 2 ч. Часть 2. Учебник и практикум для академического бакалавриата Мхитарян В. С., Агапова Т. Н., Ильенкова С. Д., Суринов А. Е. 2018
Do'stlaringiz bilan baham: |