Korrektsion (arnawli) pedagogika

Korrektsion (arnawli) pedagogika

Reje:

• Korrektsion pedagogikanin` tiykarg`i waziypalari.
• «Anomal»(anatomik,fiziologiyaliq ha`m ruwhiy jaqtan kemshiligi bar) balalar haqqinda .
• Aqiliy jaqtan rawajlanbag`an ballardi oqitiw ha`m ta`rbiyalaw

XIX a’sirdin’ 20 jillarinan berli Defektologiya pa’ni – fizikaliq yamasa ruwxiy rawajlaniwinda nuqsani bar balalar ta’lim ta’rbiyasi menen shug‘ullanatug’in pa’n sipatinda u’yrenilip kelinbekte. Xa’zirgi ku’nde bul pa’n «Pedagogikaliq korreksiya» dep te ju’ritilmekte.
Pedagogikaliq korreksiya pa’ninin’
predmeti - anomal balalar , yag’iniy fizikaliq yamasa ruwxiy rawajlaniwinda nuqsani bar balalar ( yunonsha anomalos - a’detten tisqari , norasao degen ma’nisti bildiriwshi so‘zi menen ju’ritiledi)

Ha’zirgi ku’nde O‘zbekstanda Pedagogikaliq korreksiya —arnawli ja’rdemge mu’ta’j fizikaliq yamasa ruwxiy kemshilikleri bar balalardin’ psixofiziologiyaliq rawajlaniwindagi o’zgesheliklerin u’yrenetug’in, olardin’ ta’lim-ta’rbiyasi menen shug‘ullanatug’in pa’n bolip esaplanadi.

Ha’zirgi ku’nde O‘zbekstanda Pedagogikaliq korreksiya —arnawli ja’rdemge mu’ta’j fizikaliq yamasa ruwxiy kemshilikleri bar balalardin’ psixofiziologiyaliq rawajlaniwindagi o’zgesheliklerin u’yrenetug’in, olardin’ ta’lim-ta’rbiyasi menen shug‘ullanatug’in pa’n bolip esaplanadi.

Pedagogikaliq korreksiya so‘zi latinsha du’zetiw— jog’altiw, pedagogika— ta’lim-ta’rbiya, u’yreniw degen so’zlerden aling’an.

Ruwxiy ha’m fizikaliq kemshilikleri bar balalar anomal balalar dep ataladi (yunonsha a’detten tisqari, noraso degen ma’nisti bildiriwshi anomalos so’zinen aling’an).

Pedagogikaliq korreksiyanin’ wazipasi -anomaliyalardin’ kelip shig’iw sebepleri, tu’rlerin, anomal balalardin’ psixofiziologiyaliq rawajlaniwindag’i o’zgesheliklerin u’yreniw, usilar tiykarinda integratsiyalasqan, inklyuziv yamasa differensial ta’limdi sho’lkemlestiriw, olardin’ ta’lim-ta’rbiyasi menen shug‘ullaniw bolip esaplanadi.

Pedagogikaliq korreksiya pa’ninin’ maqseti — anomal balalarg’a integratsiyalasqan-inkiyuziv ha’mde differensial ta’limdi sho’lkemlestiriw ushin za’ru’r shart-sharayatlardi u’yreniw, olardag’i psixofiziologiyaliq kemshiliklerdi ilaji bolg’aninsha jog’altiw, du’zetiw yamasa bilinbeytig’in halg’a keltiriw usillarin belgilew ha’m a’meliyatqa engiziw jollarin ta’rbiyashi ha’mde o‘qitiwshilarg’a ko‘rsetip beriwden ibarat.

Pedagogikaliq korreksiya pa’ninin’ maqseti — anomal balalarg’a integratsiyalasqan-inkiyuziv ha’mde differensial ta’limdi sho’lkemlestiriw ushin za’ru’r shart-sharayatlardi u’yreniw, olardag’i psixofiziologiyaliq kemshiliklerdi ilaji bolg’aninsha jog’altiw, du’zetiw yamasa bilinbeytig’in halg’a keltiriw usillarin belgilew ha’m a’meliyatqa engiziw jollarin ta’rbiyashi ha’mde o‘qitiwshilarg’a ko‘rsetip beriwden ibarat.

Anomaliyalar ha’r qiyli boladi, olardin’ ba’zilari toligi menen joq etiwge erisiledi, ba’zilari bir qansha du’zetiledi, korreksiyalanadi, basqalari bolsa bilinbeytig’in halg’a keltiriledi, ba’zilari bolsa kompensatsiyalanadi.

Pedagogikaliq korreksiya jan’a pa’n. Ol tiykarinan 19 a’sirdin’ ortalarinda rawajlana basladi. 1925 jilda Moskva qalasinda Eksperimental defektologiya instituti du’zilip bul institutti ulli psixolog professor Vigotskiy L. S. basqardi.

Ataqli psixolog L. V. Zankov 1935 jildan L. S. Vigotskiy menen birgelikte isley basladi. Bul alimlardin’ buring’i sovet psixologiyasi ha’m defektologiyanin’ teoriyaliq ta’repten qaliplesiwinde u’lken a’hmiyetke iye bo‘ldi. Olar aqliy ta’repten qalaq balalar psixikasi rawajlaniwi nizamliqlarin u‘yrenip, "rawajlaniwdin’ toqtaw teoriyasi", "shegara" degeneratsiya teoriyasi", "ruwhiy defektli" siyaqli g‘ayri ilmiy ha’m reaksion teoriyalardi ashti.

Ataqli psixolog L. V. Zankov 1935 jildan L. S. Vigotskiy menen birgelikte isley basladi. Bul alimlardin’ buring’i sovet psixologiyasi ha’m defektologiyanin’ teoriyaliq ta’repten qaliplesiwinde u’lken a’hmiyetke iye bo‘ldi. Olar aqliy ta’repten qalaq balalar psixikasi rawajlaniwi nizamliqlarin u‘yrenip, "rawajlaniwdin’ toqtaw teoriyasi", "shegara" degeneratsiya teoriyasi", "ruwhiy defektli" siyaqli g‘ayri ilmiy ha’m reaksion teoriyalardi ashti.