|
1-rasm. Moliyaviy boshqaruvning kompleks vazifalari.6
Umuman olganda, korporativ moliyaviy boshqaruv tizimida foydani maksimallashtirish, aksiya kursini va biznes qiymatini maksimallashtirish, aksiyaga toʻgʻri keladigan foyda va dividend darajasini oshirish, shuningdek, xoʻjalik subyekti raqobatbardoshligi va moliyaviy barqarorligini oshirish maqsadida, moliyaviy resurslarni shakllantirish, taqsimlash va ulardan foydalanish
6 Moliyaviy menejment. O‘quv qo‘llanma. O‘zbekiston Respublikasi Oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi, TMI, - T.: «Iqtisod-Moliya» 2012. 25-bet.
jarayonini boshqarishda moliyaviy menejerning vazifalarini beshta asosiy yoʻnalishga ajratish mumkin:
Investitsion loyihalar jozibadorligini baholash va aksiyador mulkining ortishiga xizmat qiladigan loyihalarni tanlash.
Investitsion loyihalarni moliyalashtirish manbalari va usullarini aniqlash va belgilash.
Kompaniya likvidliligi va toʻlovga layoqatliligini samarali boshqarish.
Faoliyat davomida yuzaga kelishi mumkin boʻlgan moliyaviy risklarni baholash va boshqarish.
Investorlar (aksiyadorlar) manfaatlarini qanoatlantiruvchi foydani taqsimlash siyosatini ishlab chiqish va amalga oshirish va boshqalar hisoblanadi.
Ma’lumki, aksiyadorlik jamiyatlari (korporatsiyalar) boshqa tashkiliy shakllardan farqli ravishda uning egalari (aksiyadorlar) korporatsiyaning majburiyatlari bo'yicha cheklangan javobgarlikka egaligi bilan tavsiflanadi. Aksiyadorlaming javobgarligi belgilangan miqdordagi aksiyalami sotib olish yo‘li bilan ustav kapitaliga yo‘naltirgan summa bilan chegaralangan. Aksiyadorlik jamiyatlarida aksiyadorlar, odatda, korxona faoliyatida bevosita ishtirok etmaydilar va moliyaviy boshqaruv qarorlarini qabul qilmaydilar. Aksiyadorlar tomonidan saylangan Kuzatuv kengashi (Direktorlar kengashi) tomonidan yollangan malakali moliyaviy menejerlar moliyaviy boshqaruvni amalga oshiradilar. Turli subyektlar faoliyatini ko’lamini kengaytirib borishi,ixtisoslashgan bo’linmalar soni o‘sishi va ulaming funksiyalari kengayib borishi sababli moliyaviy boshqaruv tashkiliy tuzilmasi murakkablashib bormoqda. Rivojlangan davlatlardagi o‘rta va yirik korxonalarda moliyaviy direktor yoki moliyaviy masalalar bo‘yicha kompaniya vitse-prezidenti tomonidan boshqariladigan maxsus xizmat (moliya departamenti yoki boshqarmasi)ni tashkil etish odatga aylangan.Bugungi kunda moliyaviy direktor boshqaruv a’zolarining yoki direktorlar kengashining a’zosi hisoblanadi va boshqaruv iyerarxiyasida yetakchi o‘rinlardan biri hisoblanadi. Moliyaviy direktor bosh direktor bilan birgalikda aksiyadorlar oldida to‘g‘ridan to‘g‘ri javobgarlikni o‘z zimmasiga oladi, moliyaviy natijalar bo'yicha investorlar va biznes egalariga
hisobot beradi. Moliyaviy direktorga nomzodlar direktorlar kengashi tomonidan shaxsan tasdiqlanadi. Bu jihat moliyaviy direktoming mustaqilligi va o‘z faoliyati bo‘yicha aksiyadorlarga hisobot berishini anglatadi. Shunday ekan moliyaviy direktoming bosh vazifasi moliyaviy boshqarishning izchil va samarali ishlash tizimini ta’minlash orqali korporativ tuzilmaning barcha bo’linmalari operatsion strategiyalarini va aksiyadorlar uzoq muddatli maqsadlarini integratsiyalash bilan ifodalanadi. Shunday ekan, moliyaviy direktor va u boshqaradigan moliya xizmati har qanday o‘rta va yirik korxonada muhim rol o‘ynaydi. Moliyaviy direktor faoliyati bir vaqtning o‘zida uch xil doirada: funksional, korporativ va boshqaruv ko‘rinishida amalga oshirilishini ta’kidlash lozim. Shuning uchun ham moliya xizmatining zamonaviy rahbari ilmli, keng dunyoqarashga ega ijodiy fikrlaydigan mutaxassis, amaliy muammolar (pul oqimlarini boshqarish, korxona faoliyati haqidagi tezkor ma’lumotlar bilan ichki va tashqi foydalanuvchilami ta’minlash, investitsion loyihalami baholash, moliyaviy resurslami qidirib topish va jalb qilish hamda boshqalar)ni hal qilish qobiliyatiga ega, shuningdek, strategik vazifalar birlashish va qo'shib olishlar, investorlar bilan o‘zaro hamkorlik samaradorligi tahlili va boshqalarni hal qila oladigan bo’lishi lozim.
Do'stlaringiz bilan baham: |
