Korporativ boshqaruv: prinsiplar, siyosat va amaliyot

 
7.6. Korporativ kotib: majburiyatlari va javobgarligi. Korporativ xulq - 
atvor kodeksi. Korporativ huquq tushunchasi 
Korporativ  xulq  -  atvor  kodeksida  direktorlar  Kegashi  tarkibiga  Mustaqil 
Direktor  kiritish  tavsiya  etiladi.  Kodeksda  jamiyat  direktorlar  Kengashi  a’zosining 
majburiyatlarni  ijro  etish  etti  yillik  muddati  tugagandan  so‘ng
 
Mustaqil  Direktor 
mustaqil sifatida ko‘rib chiqilishi mumkin emasligi belgilab qo‘yilgan
.
 
Korporativ  xulq  -  atvor  kodeksida,  shuningdek,  direktorlar  kengashi  (DK) 
tarkibida direktorlar kengashi vakolatlari doirasiga kiradigan eng muhim masalalarni 
dastlabki ko‘rib chiqish uchun maxsus qo‘mitalar tashkil qilish tavsiya etiladi: 
1. Strategik  rejalashtirish  bo‘yicha  qo‘mita  uzoq  muddatli  istiqbolda  jamiyat 
samaradorligini oshirishga xizmat qiladi. 
2. Audit bo‘yicha qo‘mita  (jamiyatning moliya - xo‘jalik faoliyati ustidan DK 
nazoratini ta’minlaydi). 
3. Mukofotlash  va  kadrlar  bo‘yicha  qo‘mita  (jamiyatni  boshqarishga  yuqori 
malakali  mutaxassislar  jalb  qilishga  va  ularning  muvaffaqiyatli  ishlashi  uchun  zarur 
choralar yaratishga xizmat qiladi). 
4. Korporativ  nizolarni  tartibga  solish  bo‘yicha  qo‘mita  (AJ  ishtirokida 
korporativ nizolarning oldini olish va samarali hal etishga xizmat qiladi). 
5. Etika  bo‘yicha  qo‘mita  (jamiyatning  ahloqiy  me’yorlarga  rioya  qilishi  va 
jamiyatda ishonch asosidagi munosabatlar shakllantirishga xizmat qiladi). 
DK samarali ishlashi – kompaniyalar investitsion  jalb etuvchanligini oshirish, 
ularning  Aksiyadorlik  qiymatini  o‘stirishning  muhim  omili,  DKning  o‘zi  esa  – 
korporativ boshqaruv sifatli tizimining bosh elementi hisoblanadi. 
Boshqarma  vakolatlari  qonunchilikda  belgilab  berilmagan,  biroq  qonunda 
boshqarma  vakolatlari  jamiyat  nizomi  tomonidan  belgilanishi  ko‘rsatilgan. 
Korporativ  xulq  -  atvor  kodeksi  boshqarma  vakolatlari  doirasiga  quyidagilarni 
kiritishni tavsiya etadi: faoliyatning ustuvor yo‘nalishlari va moliya - xo‘jalik rejasini 

---

 
 
150 
ishlab  chiqishni  tashkil  qilish,  jamiyatning  ijroiya  organlari  vakolatlariga  kiritilgan 
ichki hujjatlarini tasdiqlash. 
Qonunda  jamiyatning  ijroiya  organlari  majburiyatlari  yo‘q,  lekin  unda  bosh 
direktor  va  boshqarma  a’zolarining  huquq  va  majburiyatlari  jamiyat  bilan  ularning 
har  biri  tuzgan  shartnomaga  ko‘ra  belgilanishi  ko‘rsatilgan.  Kodeksda  ijroiya 
organlari  har  oy  direktorlari  Kengashi  oldida  o‘z  faoliyati  haqida  hisobot  berishi 
tavsiya etilgan.  
Kompaniya Kodekslari nima uchun kerak? 
-  korxonaning  e’lon  qilingan  qadriyatlari  –  maqsadlari  va  vazifalari  bilan 
kompaniya faoliyatini tartibga soladigan qoidalar orasida ko‘prik vazifasini bajaradi; 
-  tashkilotning  maqsadlari  va  tasavvurlariga  aniqlik  kiritadi,  qoidalar  bilan 
konseptual bog‘lanishni ta’minlaydi;