Ko’rildi” O’quv ishlari bo’yicha direktor o’rinbosari: A. Niyozov

I. Tashkiliy davr.
II. O’tilgan mavzuni takrorlash.
Uy vazifasi tekshiriladi. Edit boshqarish obyekti bo’yicha savol-javob o’tkaziladi:
1. Edit boshqarish obyekti qanday vazifa bajaradi?
2. Edit obyektining Text xossasida nima saqlanadi?
3. Edit obyektining ReadOnly xossasi qanday vazifa bajaradi?
4. Oltinchi ilovada parolni a) “I7:7200U”; b) “123-12-20” ga almashtiring.

5. Oltinchi ilovada Edit3 o‘rniga ShowMessage buyrug‘idan foydalaning.

6. Edit obyektining MaxLength xossasi qanday vazifa bajaradi? 7. Edit obyektining PasswordChar xossasi qanday vazifa bajaradi? 8.Edit boshqarish obyektida Caption xossasi mavjudmi?

III. Yangi mavzu bayoni
1. Ma’lumotni matn satridan butun son turiga va teskarisiga o‘zgartirish. Yodingizda bo‘lsa, Pascal dasturlash tilida bir turdagi o‘zgaruvchiga ikkinchi turdagi ifodaning qiymatini berib bo‘lmas edi. Delphida ham bu taqiq o‘rinli. Uni qanday aylanib o‘tish mumkin?
Masalan, Button1 obyektining eni (Width xossasi) qancha bo‘lishi (butun son turi) Editning Text xossasidan (matn satri turi) olinishi kerak bo‘lsa, Button1.Width:=Edit1.Text operatoridan foydalanish xatoga olib keladi. Natijada ilova dasturi ishlashdan to‘xtab, xato to‘g‘risida ogohlantiradi.
Object Pascalda o‘zgaruvchini bir turdan ikkinchi turga o‘tkazish uchun bir qator standart funksiyalar mavjud. Ularni quyida keltiramiz:
1) StrToInt (string to integer) – matn satrini butun songa o‘tkazadi;
2) IntToStr (integer to string) – butun sonni matn satriga o‘tkazadi;
3) StrToFloat (string to float) – matn satrini haqiqiy songa o‘tkazadi;
4) FloatToStr (float to string) – haqiqiy sonni matn satriga o‘tkazadi.
Yuqoridagi operatorni bu funksiyalardan foydalanib, bexato yozamiz: Button1.Width:=StrToInt(Edit1.Text);


2. Shar hajmi va sfera yuzasi ilovasi. Shar hajmi va unga mos sferaning sirtini hisoblaydigan ilova yaratamiz. Buning uchun yangi ilova yaratib, unga uchta Label, bitta Edit va bitta Button obyektlarini joylaymiz. Ilova oynasini va undagi obyektlarni quyidagi rasmda
ko‘rsatilgandek qilib o‘zgartiramiz:
Ilova oynasidagi Button1ni ikki marta bosib, hosil bo‘lgan dastur
kodi oynasiga quyidagi ikki satrni kiritamiz. Ularning har biri ham
bitta satrga sig‘magan bo‘lsa-da, bittadan qatorga kiritilishi kerak.
Ikkala satr ham nuqtali vergul bilan tugaydi.