JANUBIY KOREYA
IQTISODIYOTI
Toshkent Moliya instituti
Iqtisodiyot nazariyasi
Tuzuvchi: Karlibaeva M.
Janubiy Koreya respublikasi ramzlari
Janubiy Koreya respublikasi
haqida umumiy
ma’lumot
Poytaxti
Seul
Rasmiy tillar
Koreys ( pyojuneo )
Hududi
Jami
100.363 km
2
(38.750 kvadrat
milya)
Aholisi
2019 yildagi
ko’rsatkich
bo’yicha
51.709.098
[6]
( 27 -chi )
Valyuta
( KRW )
YAIM
Janubiy Koreya dunyo iqtisodiyoti
bo’yicha 11 egalladi.
Koreyaning tabiiy resurslari kam, lekin
uning yalpi ichki mahsuloti Norvegiya va
Eron kabi neft va gaz ishlab chiqaruvchi
mamlakatlarnikidan yuqori. Va koreyslar
Evropaning ko'p qismini ortda qoldirishdi.
Bir paytlar Janubiy Koreya kambag'al
qishloq xo'jaligi mamlakati bo'lgan, lekin
iqtisodiyotini modernizatsiya qilishga
muvaffaq bo'lgan.
AHOLI JON BOSHIGA YAIM
Janubiy Koreyaning yalpi ichki mahsuloti rejali
iqtisodiyot tufayli 179 barobar o’sdi.
Oxirgi 60 yil davomida Koreyaning aholi jon boshiga
YaIMi 156 dollardan 29000 dollargacha oshdi.
Biroq, islohotlarning birinchi o'n yilligida - 1961 yildan
1970 yilgacha yalpi ichki mahsulot atigi 136 dollarga
o'sdi. Modernizatsiya darhol o'z samarasini bermadi,
lekin koreyslar mamlakatning yo'nalishini
o'zgartirmadi. Aniqrog'i, Prezident Pak Chung Xi uni
o'zgartirmadi. U aslida 1961 yildan 1979 yilgacha
mamlakatni boshqargan. Koreya besh yillik rejalarni
kiritdi va iqtisodiyotni hukumat nazorati ostida qurdi.
Prezident diktator kabi hukmronlik qildi va bu
islohotlar uchun zarur bo'lgan barqarorlikni ta'minladi.
EKSPORT
Eksport Koreyaning rivojlangan davlatga aylanishiga yordam berdi.
Agar siz ushbu grafikni avvalgisiga solishtirsangiz, koreys tovarlari eksporti yalpi ichki mahsulotdan ham
tezroq o'sganini ko'rasiz 60 yil ichida u 7000 barobar oshdi! Koreya mahsulot eksporti bo'yicha dunyoda
sakkizinchi o'rinda turadi. Hukumat eksportchilarga subsidiyalar berishda yordam berdi. Har yili koreyslar
tobora ko'proq chet el valyutasini olishdi va bu pullar mamlakat iqtisodiyotini rivojlantirishga yordam berdi.
YAIM TUZILISHI
Mamlakat agrardan sanoatga aylandi.
Urush oqibatida Janubiy Koreya iqtisodi butunlay vayron bo‘lgan edi
va yalpi ichki maxsuloti miqdori aksar Afrika mamlakatlaridan ham
past edi. Lekin hozirda sanoat mamlakat yalpi ichki mahsulotining 39
foizini tashkil qiladi. Qishloq xo'jaligiga esa daromadning atigi 2%
to'g'ri keladi. Bu o'zgarish siri - davlat tomonidan qo'llab -
quvvatlashda. Tayyor mahsulot ishlab chiqaruvchilar davlatdan
subsidiyalar va buyurtmalar olishdi, tadbirkorlik sub'ektlari uchun
soliqlar kamaytirildi. Faqat eng muvaffaqiyatli korxonalar
imtiyozlarga ega bo'lishdi – bu bilan J.Koreya raqobatni
rag'batlantirildi. Ushbu siyosat natijasida Samsung, LG kabi sanoat
kompaniyalari guruhlari paydo bo’ldi.
Endi Koreya iqtisodiyoti postindustrialga aylanmoqda: mamlakat
yalpi ichki mahsulotidagi xizmatlar ulushi o'sib bormoqda va sanoat
daromadlarini allaqachon ortda qoldirgan. O'tgan yili koreys
korxonalari xizmat ko'rsatish bozoridan 814 milliard dollar daromad
olgan.
Xizmatlar
Ishlab chiqarish
Qishloq xo'jaligi
YUQORI TEXNOLOGIYALI
MAHSULOTLARNI EKSPORT QILISH
Janubiy Koreya 5 ta yuqori texnologiyali
etkazib beruvchilar qatoriga kiradi
2014
yilda
yuqori
texnologiyali
mahsulotlar
savdosi
koreyalik
kompaniyalarga 133 milliard dollar olib
keldi.
Taqqoslash
uchun,
o'sha
yili
Ukrainaning barcha eksportidan tushgan
daromad 53 milliard dollarni tashkil etdi.
Jahon banki esa Koreyaning Samsung
kompaniyalar guruhini 150 milliard $ ga
baholadi. Xuddi shu kabi, Amerika
Qo'shma Shtatlarida joylashgan barcha
kompaniyalarning
daromadlari
ham
shunday.
ILM-FANGA SARMOYA
Janubiy Koreya ilm -fanga
dunyodagi boshqa mamlakatlardan
ko'ra ko'proq sarmoya kiritadi.
Ilm-fanga sarflangan millionlar
mamlakatga yuqori texnologiyalar
eksportidan milliardlab daromad
olish imkonini beradi. 2014 yilda
mamlakat yalpi ichki mahsulotning
4,3 foizini ilm -fanga ajratdi – bu
ko’rsatkich Yaponiya yoki AQShga
qaraganda ko'proq. Koreyaliklar
nafaqat ilmiy -tadqiqot ishlariga
katta mablag 'ajratadilar, balki
undan samarali foydalanadilar.
E’TIBORINGIZ UCHUN RAHMAT!
Do'stlaringiz bilan baham: |