Konstruksiyalar

63. Qanday maqsadda oldindan zo‘riqtirilgan konstruksiyalarning 
chetki qismlarida bilvosita armaturalar o‘rnatiladi?
Zo‘riqtirilgan sterjenlar, arqonsimon armaturalar va sim 
armaturalar elementining chetki yonlariga ta’sir qiluvchi 
to‘plangan kuchlardir. O‘zi ankerlanadigan armatura undan 
tashqari l
p
 uzunlik bo‘yicha qisqaradigan klin kabi ishlaydi 
(qisqarish bo‘ylama deformatsiyaga proporsional ko‘ndalang 
deformatsiya natijasida ro‘y beradi). Natijada betonda darz-
lar hosil bo‘lib, ularni ko‘ndalang armaturalar bilan bartaraf 
qilish mumkin. Ko‘ndalang deformatsiyani ushlab, u beton-
ning mustahkamligini bilvosita oshiradi (8-savolga qaralsin), 
shuning uchun uning nomini bilvosita armaturalash deyila-
di. Bilvosita armatura payvandlangan to‘r, spirallar, qistirma 
detallarning ankerlari bo‘lishi mumkin. Bilvosita armaturalar 
50–100 mm qadam bilan 0,6 l
p
 dan kam bo‘lmagan uzunlik-
da o‘rnatiladi. 

---

43