Конституциявий ҳУҚУҚ Ҳамда давлат ва ҳУҚУҚ назарияси бўйича бўйича

40. Ҳуқуқни қўллаш жараёни ва ҳуқуқни қўллаш ҳужжатларини тушунтиринг.*
Huquqni qo‘llash – huquq normalari talabini amalga oshirishning asosiy shakllaridan biridir. Huquqni qo‘llash vakolatli davlat organi tomonidan individual-aniq ko‘rsatma (qaror, buyruq, farmoyish) chiqarish orqali huquq normalarini amalga oshirishga yo‘naltirilgan faoliyatdir. Huquqni qo‘llash faoliyati huquqiy normani (qoidani) to‘la - to‘kis tatbiq etish uchun vakolatli idoraning aralashuvi talab etilgan hollarda zaruriyatga aylanadi. Huquqni qo‘llash faoliyati davlat–hokimiyati xarakteriga ega. Unda qaror (ya’ni, huquqni qo‘llash hujjati) tegishli organning azm-ixtiyori, irodasi mahsuli sifatida maydonga chiqadi. Zero, bu idora o‘z qarorini davlat hokimiyati nomidan chiqaradi va hayotga joriy etadi.
Huquqni qo‘llashning belgilari:

1. 
   davlat hokimiyati funksiyasini qo‘llash vakolatiga ega bo‘lgan organlar yoki mansabdor shaxslar tomonidan amalga oshiriladi;
   
2. 
   individual xarakterga ega;
   
3. 
   muayyan huquqiy oqibatlarni – sub’ektiv huquq, majburiyatlar, javobgarlikni o‘rnatishga yo‘naltirilgan bo‘ladi;
   
4. 
   maxsus belgilangan protsessual shakllarda amalga oshiriladi;
   
5. 
   individual xarakterga ega bo‘lgan yuridik qaror chiqarish bilan yakunlanadi.
   

Huquqni qo‘llash jarayoni o‘z ichiga quyidagi bosqichlarni qamrab oladi:

1. 
   huquq normalari bilan tartibga solinishi lozim bo‘lgan yuridik ishning faktik tomonini o‘rganish va o‘rnatish;
   
2. 
   ko‘rilayotgan yuridik ishga mos keladigan huquq normasini tanlab olish;
   
3. 
   ko‘rilayotgan yuridik ishga mos keladigan huquq normasining mazmunini aniqlash va uni sharhlash;
   
4. 
   ko‘rilayotgan masalaga oid tanlab olingan huquq normalarining qo‘llanish aktini chiqarish;
   
5. 
   huquqni qo‘llash akti chiqarilgandan so‘ng, uning bajarilishini ta’minlash chora-tadbirlarini ko‘rish;
   
6. 
   huquqni qo‘llash aktining amalda bajarilishini tekshirish va uning ustidan nazorat o‘rnatish.