Konsensus xalqaro jurnali international journal of consensus

Марказий 
Осиё давлат раҳбарларининг мунтазам учрашувларини ўтказиш 
ташаббусининг илгари 
сурилиши ҳам муҳим тарихий воқелик бўлди. 
2018 йилнинг 15 март куни Қозоғистон пойтахти6 Остона (ҳозирги Нурсултон) 
шаҳрида Қозоғистон, Қирғизистон, Тожикистон, Туркманистон (парламент спикери) ва 
Ўзбекистон Президентларининг узоқ кутилган «маслаҳатлашув учрашуви» бўлиб ўтди. 
Қозоғистон Президенти Нурсултан Назарбаев таъкидлаганидек, бундай учрашув минтақада 
сўнгги 10 йил ичида дастлабкиси бўлди. Аниқроғи эса беш томонлама учрашув (Туркманистон 
иштирокида) ундан ҳам узоқ вақт давомида ўтказилмаган эди. Мазкур ҳолат эса, аввало, 
Ўзбекистон Президенти Шавкат Мирзиёев томонидан илгари сурилган янги минтақавий 
сиёсат натижаси ўлароқ амалга ошди, дейиш мумкин. 
Маслаҳат учрашувининг «пишиб етилиши»да икки босқични алоҳида эътироф этиш 
лозим: Шавкат Мирзиёевнинг 2017 йил сентябрь ойида БМТ Бош Ассамлеясидаги тарихий 

---

KONSENSUS | CONSENSUS
№
2 | 2021
25 
нутқи ҳамда шу йилнинг ноябрь ойида Самарқанд шаҳрида бўлиб ўтган «Марказий Осиё: 
ягона тарих ва умумий келажак» номли халқаро конференциядаги ташаббуслари бўлди. 
Н.Назарбаев мазкур ташаббусни қўллаб-қувватлади ва биринчи учрашувни 2018 йилнинг март 
ойида Остона шаҳрида ўтказишни таклиф қилди. Учрашув давомида давлат раҳбарлари 
мазкур маслаҳат учрашувларини доимий равишда ўтказишга ва навбатдаги учрашув 2019 
йилда Тошкентда бўлиб ўтишига келишиб олишди. 
Ўзбекистон ТИВнинг маълумотига кўра, Марказий Осиё давлат раҳбарларининг 
дастлабки саммитида минтақа мамлакатлари ўртасида сиёсий, савдо-иқтисодий ва гуманитар 
соҳаларда ҳамкорлик, терроризм, экстремизм, наркотик моддалар ва қуролларнинг ноқонуний 
контрабандасига қарши биргаликда курашиш борасида келишиб олинди. Марказий Осиё – 
нафақат географик ва геосиёсий, балки ягона маданий-цивилизациявий макон эканлигини 
эътироф этиш мумкин. Шунинг учун ҳам Марказий Осиёнинг барқарор тараққиёти учун 
ҳудудлар ўртасидаги алоқаларни йўлга қўйиш, саноат, инвестициявий ва интеллектуал 
салоҳиятини биргаликда ишга солиш лозимлиги таъкидланди. Бундан ташқари, сув 
ресурсларидан рационал фойдаланиш, Орол фожеаси оқибатларини юмшатиш масалалари ҳам 
анжуманнинг диққат марказида бўлди. Шуни алоҳида эътироф этиш лозимки, анжуманнинг 
энг асосий натижаси – кўп йиллик танаффусдан сўнг илк бора ўтказилаётгани эди. 
Бу воқеа тезда халқаро ва минтақавий ОАВ ҳамда таҳлилий доиралар эътиборини 
тортди. Масалан, россиялик журналист