Konfransinin

AİLƏ TƏSƏRRÜFATLARININ ALTERNATİV ENERJİ 

MƏNBƏLƏRİNDƏN İSTİFADƏSİNİN SƏMƏRƏLİLİYİ 

 

Tələbə:                                                         Elmi rəhbər 

Əhmədov Siracəddin Əhmədalı oğlu          dos. İ.S.Rüstəmov 

III kurs, qrup 711.6 

 

Alternativ  enerji  mənbələrindən  istifadə  günümüzün 

aktual  mövzularından  biridir.  Alternativ  enerjidən  istifadənin 

əsas məqsədi həm ətraf mühitin çirklənməsinin qarşısını almaq, 

həm  də  bu  məqsədlə  elektrik  enerjisi  istehsal  etməkdir. 

Müəyyən  qurğu  və  avadanlıqların  köməyi  ilə  günəşdən, 

küləkdən,  biokütlədən,  dəniz  dalğalarından    enerji  almaq 

mümkündür.  Bu  enerji  mənbələrindən  ən  geniş  istifadə 

olunanlarından biri də günəşdir. Dünya üzərində bir sıra ölkələr 

günəş  enerjisini  elektrik  enerjisinə  çevirirlər.  Bu  məqsədlə 

Azərbaycanda  da  bir  sıra  addımlar  atılmış,  günəş  elektrik 

stansiyaları  yaradılmışdır.  Günəşdən  elektrik  enerjisi  alınması 

yalnız dövlət və ya özəl şirkətlər tərəfindən deyil, hər hansı ev 

təsərrüfatı  da  bu  prosesi  həyata  keçirə  bilər.  Ev  təsərrüfatları 

günəş panelləri vasitəsilə müəyyən enerji istehsalına nail ola və 

istehlak  xərclərinə  qənaət  edə  bilərlər.  Əlbəttə  bu  sistemin 

tətbiqi  ilə  birbaşa  mənfəət  əldə  etmək  mümkün  deyil.  Yalnız 

müəyyən  vaxt  keçdikdən  sonra  (təxminən  4-8  il  arası) 

panellərdən  mənfəət  əldə  etmək  mümkündür.  Statistikaya 

əsasən,  ABŞ-da  ailələr  20  il  ərzində  günəş  panellərindən 

(10000  Vt-lıq)  istifadə  nəticəsində  (bir  ev  üzrə  orta  göstərici) 

Los  Angelesdə  49549  dollar,  San  Fransiskoda  36441  dollar, 

Nyu  Yorkda  28088  dollar  və  Çikaqo  21175  dollar  elektrik 

enerjisinə  qənaət  etmişdirlər.  İndi  isə  Vaşinqton  şəhərində  bir 

ailənin  300  Vt-lıq  bir  günəş  paneli  vasitəsilə  illik  qənaətini 

hesablayaq. 

---

354 

 

  Vaşinqtonda  günlük  günəş  radiyasiyası  təxminən  4.61 

kVt/m

2

 –dır. Buradan alınır: 

300 Vt = 0.3 kVt 

0.3*4.61=1.383  kVt/saat  300  Vt-lıq  günəş  paneli 

vasitəsilə günlük istehsal həcmidir. 

İllik istehsal həcminin tapılması üçün isə alınan ədəd ilin 

günlərinin  sayına  uyğun  olaraq  365-ə  vurulur.  Buradan  illik 

istehsalın  həcmi  təqribən  505  kVt/saat  -a  bərabərdir.  Ailənin 

illik  mənfəətini  tapmaq  üçün  isə  alınmış  ümumi  istehsal 

həcmini  elektrikin  vahid  sərfiyyat  qiymətinə  ($/kV)  vurmaq 

lazımdır(Vaşinqton  şəhərində  bu  qiymət  0.08  dollara 

bərabərdir). Buradan alınır: 

505*0.08=40.4$ 

Göründüyü kimi bir ev təsərrüfatı 300 Vt-lıq bir sistemlə 

il ərzində 40.4 dollar pula qənaət etmişdir. Rəqəm kiçik görünə 

bilər,  amma  nəzərə  almaq  lazımdır  ki,  bu  yalnız  1  paneldən 

alınan mənfəətdir. Panellərin sayı artdıqca mənfəətin həcmi də 

artacaqdır.  

Azərbaycan  Resbuplikası  daxilində  bu  sistem  öz  xərcini 

təxminən  5-8  il  arası  bir  müddətə  ödəyə  bilər.  Onlayn  ticarət 

saytlarında keyfiyyətli günəş panelinin ortalama qiyməti 100 $ 

civarındadır. 

 

Cədvəl 1.  

Günəş panelindən istifadənin səmərəliliyinin şəhərlərarası müqayisəsi. 

 

Şəhərlər 

Vaşinqton 

Bakı 

Günəş radiyasiyası, kVt/m

2

-la

 

 

4.61 

4.55 

1  kVt/saat-ın      qiyməti, 

manatla 

0.14 

0.07 

Günlük istehsal kVt-la (300 Vt-

lıq 4 ədəd günəş paneli 

vasitəsilə) 

5.532 

5.46 

İllik istehsal, kVt-la 

2019 

1993 

İllik qənaət, manatla 

282.6 

139.5 

---

355 

 

1200  Vt-lıq  bir  sistem  qurmaq  üçün  çəkiləcək  xərclər:  680 

manat,  150  manat  akkumulyator,  200-250  arası  digər  xərclər. 

Buradan alınır: 

Ümumi  xərclər-940  manat,  illik  qənaət  139.5  manat,  sistemin 

öz xərcini ödəmə müddəti - 940/139.5=6.7 il. 

Sistemin öz xərcini ödəmə müddəti panellərin sayından asılıdır. 

Mən  bu  sistemi  4  ədəd  300  Vt-lıq  paneli  nəzərə  alaraq 

hesablamışam.  Müəyyən  zaman  keçdikdən  sonra  sistemdən 

ediləcək qənaət kifayət qədər böyük olacaqdır. 

 

Ədəbiyyat 

1.  www.news.energysage.com 

2.  www.answers.energysage.com 

3.  www.quora.com