Konfransinin

QAZMA BORULARININ ƏYİLMƏSİ PROBLEMİ   VƏ 

ONUN QARŞISININ ALINMASI ÜSULLARI 

 

Tələbə:                                                                Elmi rəhbər: 

Əliyev Nicat Seyfulla oğlu                               b/mM.M.Şirinov 

IV kurs, 287.5                                                   

 

         Qazma  zamanı  quyuların  qazılma  dərinliklərinin  artması 

ilə  əlaqədar  qazma  borularının  idarə  olunmasında  çətinliklər 

demək  olar  ki  ,  düz  mütənasib  şəkildə  artır.  Beləki,  dərin 

quyuların  qazılmasında  qazıma  borularının  əyilməsi  bu 

problemlərdən  biridir.  

---

101 

 

            Aydındır  ki,  yüngül  xəlitəli  aliminium  qazma  boruları 

çox  dərin  maili  və  üfüqi  quyuların  qazılmasında  geniş  tətbiq 

olunur  bu  əsasən  qazıma  kəmərinin  ümumi  çəkisinin 

azaldılması  məqsədilə  istifadə  olunur.  Bu  borular    aliminium 

və  tərkibində  mis  manqan  qarışıqlarından  ibarət  olur.  Bu 

qazıma  boruları  böyük  elastiklikliyə  malik  olurlar.  Qazma 

borularının elastikliyi isə onların əyilməsi üçün  şərait yaradır. 

Boruların qazıma prosesində əyilməsi maili və üfüqi quyuların 

qazılmasında  çətinliklər  törədir.  Qazma  borularının  əyilməsi 

həmçinin  quyu  dibi  avadanlığın  sınması  və    yaranan  qəzanın 

aradan  qaldırılması  mümkün  olmadıqda  nəticədə  yan  quyu 

lülələrinin  qazılması  kimi  əlavə  zaman  və  vəsait  tələb  edən 

işlərin  görülməsinə  gətirib  çıxarır.  Bundan  əlavə  qazıma 

zamanı  boruların əyilməsi hadisəsi quyuların əyilməsinə səbəb 

ola  bilər.  Bu  səbəbdən  qazıma  prosesi  zamanı  qazıma 

borularının  əyilməsinin  qarşısının  alınması  mühim  əhəmiyyət 

kəsb edir. 

Qazma borularının bu cür əyilmələrinin ən böyük səbəbi 

qazma  prosesini  aparmaq  üçün    baltanın  normadan  artıq 

yüklənməsidir.  Beləki,  balta  üzərinə  düşən  yük  opimal  olaraq 

seçilməlidir  yəni,  balta üzərinə düşən yük az olarsa, bu zaman 

qazma sürəti ya azalar ya da proses tamamilə dayanar. Yükün  

çox olduğu halda isə sinusoid və ya sprialvarı əyilmə baş verər. 

Həmçinin nəzərə almaq lazımdır ki  spiralvarı əyilmə sinusoid 

əyilmənin daha gərgin variantıdır.  

Boruların    sprialvarı  və  sinusoid  əyilməsi  qoruyucu  kəmər  ilə 

qazma boruları arasında əlaqə yaradır. Buna görə də, bu əyilmə 

problemi  qoruyucu  kəmər  ilə  qazma  borusunun  sürtünməsi 

nəticəsində  qoruyucu  kəmərin  daxili  zədələnməsinə  və  digər 

qəzalara gətirib çıxarır. 

---

102 

 

Hazırki  məruzədə    qazma  borularının  əsasən  üfüqi 

quyuların  qazılması  zamanı  yaranan  spiralvarı    burulma 

problemi  və  eyni  zamanda  şaquli  quyularda  yaranan  qazma 

borularının  əyilmə  hadisəsi  barədə  ətraflı  məlumat  verilib. 

Bununla  bərabər  bu  cür  problemlərə  qarşı    görülməli  olan 

tədbirlər qeyd olunmuşdur.