Konfransinin

ÜFÜQİ QUYULARDA SÜRTÜNMƏ QÜVVƏLƏRİN 

AZALDILMASINDA QAZMA MƏHLULUN ROLU 

 

Magistr :                                                          

Elmi rəhbər:

 

 

Bəhramlı Bəhram Mənaf oğlu                       dos. Axundov C.S. 

II kurs, 

A2227 

 

Üfüqi  quyularda  sürtünmə  qüvvələri  xüsusiylə  də 

məhsuldar  layın  daxilində  qazma  aparan  zaman  böyük 

qiymətlər  alır.Bununla  yanaşı  kəmərendirmə  və  tamamlama 

zamanı bu qüvvələr tədqiq olunmalı və qarşısını alınması üçün 

tədbir  görülməlidir.  Məhsuldar  layı  qazan  zaman  sürtünmə 

qüvvələrin azaltmanın əsas 3 yolu var: 

1.Səlis quyu lüləsi və trayektoriyası 

2.Aşağı sürtünmə əmsallı qazma boruları və qıfılları 

3. Qazma məhlulun və məhlula əlavələrin düzgün 

seçilməsi  

Verilmiş  qazma  sürəti,  baltanın  dövrlər  sayı,  baltaya 

verilmiş  yük,  nasosun  məhsuldarlığında    qazma  məhlulunun 

yaratdığı statik sürtünmə əmsalı aşağıdakı kimi olur: 

                                                                                    Cədvəl 1. 

 

Dinamik  sürtünmə  qüvvələri  isə  bundan  2-3  dəfə  çox 

olur.Bu  cədvəldən  görünür  ki,  neft  əsaslı  məhlul  hər  cəhətdən 

Qazma məhlulu   

Qapalı lülədə 

Açıq lülədə  

Su əsaslı 

0.17 – 0.28 

0.23 – 0.44 

Neft əsaslı 

0.10 – 0.16 

0.13 – 0.26 

---

75 

 

su  əsaslı  məhluldan  daha  yaxşıdır.  Bu  qaydanı  yeganə  pozan 

qazma  məhlulu  “LatiDrill”  su  əsaslı  qazma  məhluludur.  Bu 

məhlul  tərkibindəki  xüsusi  polimerlər  səthdə  yığılaraq 

sürtünmə qüvvələrini xeyli (μ=0.1- 0.18) azaldır.    

Bu  qüvvələri  azaltmağın  əsas  yolu  qazma  məhlulunun 

lubrikasiya  xassəsinin  artırılmasından  keçir.  Bu  yolla  neft 

əsaslı qazma məhlulunda yaranan μ=0.7 sürtünmə əmsalını 0.3-

ə qədər azaltmaq mümkün olur. Bunun üçün sənayedə həm neft 

əsaslı  həm  də  su  əsaslı  məhlul  üçün  lubrikantlar  mövcuddur. 

Bu lubirkantlar qazma məluluna ümumi həcminin 1-3%-i qədər 

qarışdırılır.  Aparılan  tədqiqatlar  göstərir  ki,  2%  optimal 

variantdır.  

Bunla  yanaşı  invert  tipli  yağlayıcı  qatqılardan  (Məs. 

Lubra-Glide)  istifadə  olunur  Bu  qatqı  şarik  formasında  olub, 

həm  sürtünmə    həm  də  təzyiqlər  fərqindən  tutulma  ehtimalını 

azalıdır.  Bu  tip  qatqı  bütün  növ  qazma  məhlullarında  istifadə 

oluna bilər.Optimal konsentrasiya 28.5 kq/m3-dur

. 

 

Ədəbiyyat: 

Improved Coefficient of  Friction Using Different Types of Lubricants in 

Drilling Operation -A.R. Ismail, M.S.A. Rashid,  N.J. Ismail,W.R.W. 

Sulaiman, and  M.Z. Jaafar 

Reduced  Drilling Days and Low Friction Factors Hallmark Eagle Ford 

Water-Based Fluid Performance-Ian Everhard, Steven Willis 

Novel Lubricants for Water-Based Drilling Fluids- Frederick Bruce By 

Marc Kuck