Konfransinin

MAGİSTRAL BORU KƏMƏRLƏRİNİN 

KORROZİYADAN MÜHAFİZƏSİNİN METODLARININ 

TƏHLİLİ 

Magistr :                                                         Elmi rəhbər: 

Əyyublu Babək Çingiz oğlu                      dos.Əhmədov S.F. 

II kurs, qrup A2137 

 

Boru kəməriylə hər hansı xam neft məhsulunu nəql edən 

zaman  diqqət  yetirilən  əsas  məsələlərdən  biri  də  korroziya 

problemidir.  Bu  səbəblə  də  neft  və  neft  məhsullarının  bir 

---

73 

 

nöqtədən  digər  nöqtəyə  sızıntı  və  itkisiz  çatdırılması  üçün 

korroziyadan mühafizə metodları işlənib hazırlanmışdır.  Bu 

kimi  mənfi  cəhətlərdən  ötrü  korroziyadan  mühafizə  üçün  bir 

neçə  müasir  metod  və  üsullar  təklif  olunmuşdur.  Həmin 

üsullara  misal  olaraq  aktiv  və  passiv  mühafizə  (inhibitor), 

elektrokimyəvi  üsul,  örtük  və  astarlıq  kimi  metodları 

göstərmək  olar.    Texnologiyanın  inkişafı  ilə  bu  üsulların 

seçilməsində  atmosfer  şəraitinin  də  mühim  mahiyyət  kəsb 

etdiyi öyrənilmişdir.   

 

 

 

 

 

Aktiv  mühafizə  metodunun  növlərindən  biri  olan  katod 

vasitəsilə 

mühafizə  üsulu  istehsalat  şəraitində  tətbiqi 

baxımından  çox  geniş  yayılmışdır  və  əgər  bütün  şərtlər 

seçilmiş  üsulun  tətbiqini  əlverişli  hal  kimi  sayırsa  bu  zaman 

tətbiq vasitəsinin nəticə verməsi çox yaxşı olacaqdır. Bu üsulda 

ən  əsas  məsələ  sabit  cərəyan  mənbəyinin  qorunacaq  metal 

konstruksiyanın  mənfi  qütbünə  yerləşdirilməsidir.  Həmin 

mənbəyin  müsbət  qütbünə  isə  həll  olması  çox  çətin  reallaşan 

elektrod  tipli  anod  bərkidilir.  Adı  çəkilən  metodun  tətbiqi 

zamanı  heç  bir  kütlə  itkisi  olmadığından  bu  metod  iqtisadi 

cəhətdən də əlverişli hesab olunur.    

 

 

Katod  mühafizənin  özü  elektrokimyəvi  nəzəriyyəni  əsas 

götürür.  Buna  görə  hər  metal  konstruksiyada  fərqli  potensiala 

malik ərazilər olur. Qeyd olunan metodun tətbiqini vacib qılan 

ən ümdə məsələ, metalın üst səthində mühafizə üçün potensiala 

malik olan səth yaradılarsa, bu zaman çürümə yaxud paslanma 

kimi  adlandıra  biləcəyimiz  korroziya  prosesinin  tamamilə 

dayandığının aydın olmasıdır. 

 

 

 

Yuxarıda  danışılan  metoddan  əlavə  istifadəsi  səmərli 

olan  digər  bir  metod  isə  protektor  mühafizəsidir.  Protektor 

üsulunun  katod  metoduyla  olan  oxşar  cəhəti  hər  ikisində  də 

metal 

konstruksiyanın 

çürüməsinin 

əleyhinə 

olan 

polyarizasiyanın  tətbiqidir.  Mühafizəsi  zərurət  daşıyan  polad 

yaxud  digər  konstruksiyada  potensialı  özünə  nisbətdə  az  və 

həmçinin  mənfi  sayılan  anoda  bərkidilir.  Korroziyadan 

---

74 

 

qorumağa  çalışılan  metal    qurğu  ilə  protektor  arasında  əmələ 

gələn potensiallar fərqinə görə həmin konstruksiyanın səthində 

polyarizasiya hadisəsi baş verir. 

 

 

 

 

Bu  üsulun  katod  mühafizəsindən  fərqi  isə  anod 

materialındakı istifadə sərfindən asılılığından ötrü sabit cərəyan 

mənbəyinə ehtiyac duymamasıdır.