Konferensiyasi

“ZAMONAVIY TA‟LIM TIZIMINI RIVOJLANTIRISH VA UNGA QARATILGAN KREATIV G‟OYALAR, 
TAKLIFLAR VA YECHIMLAR” MAVZUSIDAGI 27-SONLI RESPUBLIKA ILMIY-AMALIY ON-LINE 
KONFERENSIYASI 
www
.
bestpublishing.
org
233 
MDYA-TRANZISTORLAR TUZILISHI VA ISHLASH TAMOYILI 
 
Saidova Shaxrizoda Adham qizi
Buxoro Davlat Universiteti 
Aniq fanlar yo‘nalishi, II kurs magistranti 
 
Annotatsiya:
Kishilik jamiyatida insoniyat hayotiga elektronika sohasiday katta va 
keskin ijobiy o‘zgarish olib kelgan fan va texnikaning biror-bir sohasi mavjud emas. 
Shuning uchun ham XX asr va XXI asr insoniyat tarixida elektronika – mikroelektronika va 
nanoelektronika asri bo‘lib nomlandi. Hozirgi kunda elektronika sohasi tez rivojlanib 
borayotgan sohalardan biri hisoblanadi. Elektronika – fan va texnikaning havosiz bo`shliq , 
gaz va qattiq jismda elektr tokining harakatiga asoslangan elektron asbob va qurulmalarni 
yaratish, hamda ulardan amalda foydalanish bilan shug`ullanadigan sohasidir. 
Mikroelektronikaning asosiy qurilmasi bo`lgan yarim o`tkazgich asboblar ham tez 
suratlarda rivojlanib bormoqda. Yarim o`tkazgich asbob hisoblanuvchi tranzistorlar ham 
shular jumlasidandir.
 
Kalit so‟zlar: 
MDYa-tranzistor, kanal, istok, stok, p-n o'tish, zatvor,ostonaviy va 
ishchi kuchlanish, inversion qatlam. 
 
Yarimo‗tkazgich asosida tayyorlangan n-kanalli MDYa-tranzistorning real 
strukturasi rasmda ko‗rsatilgan. Maydon effektini hosil qiluvchi metel elektrodni zatvor (Z) 
deb atashadi. Qolgan ikkita elektrodlarni istok (I) va stok (S) deb atashadi. Kanalning ishchi 
tashuvchilari (mos keluvchi kuchlanish qutublarida) keladigan elektrod stokdir. Agarda 
kanal n-turda bo‗lsa, ishchi tashuvchilar – elektronlar va stok qutubi musbat bo‗ladi. Istokni 
odatda taglik (T) deb ataluvchi asosiy yarimo‗tkazgich plastinasiga ulashadi [5-6].