Konferensiyasi

“ZAMONAVIY TA‟LIM TIZIMINI RIVOJLANTIRISH VA UNGA QARATILGAN KREATIV G‟OYALAR, 
TAKLIFLAR VA YECHIMLAR” MAVZUSIDAGI 27-SONLI RESPUBLIKA ILMIY-AMALIY ON-LINE 
KONFERENSIYASI 
www
.
bestpublishing.
org
90 
Biologiya darslarida o‗rganilayotgan mavzuning mazmunidan kelib chiqqan holda 
ularni yoritish imkonini beradigan tabiiy, tasviriy ko‗rgazmalar, ekran vositalari, o‗quv 
jihozlari, multimedialar, electron versiyalar va qo‗llanmalardan foydalanish tavsiya etiladi. 
Darsning mazmuni va foydalaniladigan ko‗rgazmali vositalar muayyan o‗qitish metodlarini 
talab etadi.
Og‗zaki bayon metodi o‗z ichiga suhbat, hikoya, ma‘ruza metodlarini oladi.
Suhbat metodi suhbat savollarini ketma-ketlikda qo‗yish, yordamchi va qo‗shimcha 
savollarni o‗z vaqtida berish, o‗quvchilarni faollashtirish, o‗quvchilar javobidagi xatolarni 
to‗girlash, xulosa va umumlashtirishni tarkib toptirish uslubi.
Hikoya metodi o‗quv materialini jonli, obyektlarni bayon qilish, axborotning ilmiyligi, 
izchilligi, tushunarliligi, nutqning ravonligi va ifodaliligi uslubi. Ma‘ruza metodi o‗quv 
materialini mantiqiy ketma-ketlikda bayon qilish, muammolarni qo‗yish, obyektlarni 
aniqlash, taqqoslash, xulosa chiqarish, umumlashtirish, o‗quvchini diqqatini jalb qilish 
uslubi.
Ko‗rgazmali metodlar guruhiga tabiiy va tirik obyektlar, tasviriy ko‗rgazma, ekran 
vositalari, ko‗rgazmali vositalarni namoyish qilish, illyustratsiya, demonstratsiya, o‗quv 
kinofilmlari, videofilmlar, modellashtirilgan dasturlari, elektron darsliklar, multimedialarni 
namoyish qilish, ko‗rgazmaning did va estetik talablarga javob berishi.
Amaliy metodlar guruhiga kuzatish, tajribani tashkil etish va o‗tkazish, amaliy ishni 
bajarish metodlari kirib, ular mos holda obyektlarni tanib olish va aniqlash, kuzatish va 
tajribalarni o‗tkazish, o‗quvchilarga amaliy ishlarni bajarish rejasini tuzish.
Muammoli izlanish metodlari muammoli vaziyat zanjirini tuzish, muammolarni hal 
etish, obyektlarni taqqoslash, mantiqiy mulohaza yuritish, o‗quv-tadqiqot tajribalarini 
o‗tkazish, o‗quv xulosalari, umumlashmalarini ta‘riflash uslublari.
O‗qitishning mantiqiy metodlari guruhi induktiv, deduktiv, tahlil, bosh g‗oyani 
ajratish, qiyoslash, umumlashtirish metodlaridan iborat.
Ta‘lim mazmuni, vositalari va metodlari uzviy ravishda o‗qitish shakllarini taqazo 
etadi.
Bu jarayonda o‗qituvchi tinglovchini faollikka da‘vat etuvchi, tarbiyaviy jarayonni 
to‗la tashkil etuvchi, ma‘lum manba asosida ko‗rsatma va tavsiyalar beruvchi, muammo 
yuzasidan nazariy yechimni topuvchi, har bir darsga yangilik kirituvchi, tahlil qilish, tadqiq 
qilish, xulosa chiqarish, qiyoslash, nazorat qilish jarayonlarini amalga oshiruvchi shaxs 
bo‗lishi lozim. Yuqoridagi holatlar pedagogik jarayonda ta‘lim sifatini oshirishga 
ko‗maklashadi va faoliyatni muayyan tarzda uyg‗unlashtirishga xizmat qiladi. Aytishimiz 
joizki, turmush madaniyatini shakllantirishga, jamiyatning barqaror taraqqiyotini 
ta‘minlashga, o‗quvchilarda sog‗lom raqobatni rivojlantirish ishiga pedagog to‗la ma‘suldir.

---