Konferensiyasi

Индивидуал таълим технологияси
ўқув жараѐнини ўқитишнинг 
индивидуал шакли асосида ташкил этиш бўлиб, бу жараѐнда педагог ўқувчилар 
билан ўзаро муносабатини уларнинг шахс сифатида ривожланиши учун 
психологик-педагогик муҳитни яратади [1; 90-б.]. Бунда ўқувчининг 
индивидуал хусусиятларини эътиборга олиб ўқитиш усуллари ва суръатини 
танлаш асосида дарс жараѐнини ташкил этилиб, индивидуал ѐндашувни 
таъминловчи турли ўқув-методик, психологик-педагогик ва ташкилий – 
маъмурий тадбирларни ўз ичига олади [2; 127-б.]. Ўқувчиларнинг ўқув 
фаолиятларини индивидуал ташкил этишнинг энг самарали шакли ўқувчиларга 
табақалашган индивидуал ўқув топшириқларини бериш бўлиб, улар тайѐр 
карточка, ѐзма матнларда берилса мақсадга мувофиқ бўлади.
Коллaборатив технологияси
тушунчаси бир мақсадни амалга ошириш 
учун икки ѐки ундан ортиқ иштирокчиларнинг бирикиб, бир-бирлари билан 
ўзаро ҳамкорлик ҳаракат жараѐни сифатида таърифланади. Коллаборатив сўзи 
инглиз тилининг ―colloborative‖ сўзидан олинган бўлиб, ―биргаликда‖, 
―жамоавий‖, ―гуруҳ‖, ―умумий‖, ―ҳамкорлик‖ маъноларини англатади [3; 102-
б.]. 
Коллaборатив 
таълим 
технологиясида 
―ўқитувчи-ўқувчи‖ 

---

“ZAMONAVIY TA‟LIM TIZIMINI RIVOJLANTIRISH VA UNGA QARATILGAN KREATIV G‟OYALAR, 
TAKLIFLAR VA YECHIMLAR” MAVZUSIDAGI 6-SONLI RESPUBLIKA ILMIY-AMALIY ON-LINE 
KONFERENSIYASI 
www
.
bestpublication.
org
111 
муносабатларидаги ҳамкорлик, бу фаолиятнинг бориши ва натижаларининг 
биргаликдаги таҳлили, маънавий дунѐда ўзаро бир-бирини мустаҳкам 
тушуниш, 
самимийлик, 
катталар 
ва 
болаларнинг 
ҳамкорликдаги 
ривожлантирувчи фаолияти кўзда тутилади.
Индивидуал 
таълим 
технологияси 
ва 
коллaборатив 
таълим 
технологиясидан фойдаланиб, дифференциялашган таълимни ташкил этиш 
жараѐнига ўқитувчи олдиндан пухта тайѐргарлик кўриши лозим. Ўқитувчи 
таълимда онглилик ва фаол ҳаракатда бўлиш ҳамда билимларни тизимли ва 
изчил ўзлаштириб олиш тамойилига асосланган ҳолда қийинчилик даражаси 
турлича бўлган машқ ва топшириқларни ўқувчиларга бериш орқали 
ўқувчиларни 3 гуруҳга бўладилар. ―А‖ гуруҳ энг юқори, ―В‖ гуруҳ ўрта, ―С‖ 
гуруҳ паст даражали гуруҳ ҳисобланади. Бунда ―А‖ ва ―В‖ гуруҳлари билан 
коллаборатив, ―С‖ гуруҳи билан индивидуал таълим технологияларидан 
фойдаланиб, дарс жараѐни ташкил этилади. 
Биринчи гуруҳга билимни эгаллашга оид осон топшириқлар, иккинчи 
гуруҳга олинган билимни қўллай олишга доир топшириқлар, учинчи гуруҳ 
ўқувчиларига олинган билимни таҳлил қилишга, мантиқий фикрлашга ундовчи, 
фикрини баѐн этишга қаратилган топшириқлар берилади. Топшириқлар 
дидактик ўйинлар, мавзуга мос педагогик технологиялар, машқлардан ташкил 
топиши ва оддийдан мураккабга қараб тузилиши керак. Биринчи гуруҳнинг 
топшириқлари ўқувчиларнинг билимини, иккинчи гурухнинг топшириқлари 
уларнинг кўникмасини, учинчи гурухнинг топшириқлари эса ўқувчиларнинг 
малакасини аниқлашга ѐрдам беради.
Шундай экан, педагогик жараѐнни коллаборатив ва индивидуал таълим 
технологиялари уйғунлигида дифференциациялашган таълим технологияси 
асосида ташкил этиш ўқувчиларнинг тилни мустаҳкам ўзлаштиришларига 
имкон яратиб, ўқувчиларнинг ижодий мотивациясини кучайтиради. 

---