Konduktometrik titrlaw

KONDUKTOMETRIK TITRLAW

Konduktometrik titrlew kolem analiz usıllarınan biri bolıp, bul usılda neytrallanıw noqatı indikatorlar ja’rdeminde emes, elektr o’tkizgishlik ja’rdeminde anıqlanadı. Eritpeler ren’li yaki ılaylang’an bolg’anda ekvivalentlik noqatın indikatorlar ja’demi menen aniqlap bolmaydı. Konduktrometrik usilda bolsa eritpenin’ ren’li yaki ılaylang’an bolıwı kesent etpeydi. Bunnan tısqarı, konduktrometrik usıl menen bir qansha eritpeni, ma’selen bir neshe kislota aralaspasın birge titrlap, ha’r bir kislota mug’darın anıqlaw mu’mkin. Bul usıldın’ negizin mısal keltirip tu’sindiremiz.
Ma’selen: kislotanı titrlew bolsın. Bunın’ ushın kislota eritpesinen ma’lim mug’darda alınıp, onın’ u’stine silti konsentraciyasin ma’lim bolg’an ko’lemde alınıp, onin’ u’stine siltinin’ konsentraciyası ma’lim bolg’an eritpesinen az-azdan quyıp barıladı, ha’m ha’r islengende eritpenin’ elektr o’tkeriwshen’ligi o’lshenedi. Silti qosılg’an sayın tez ha’reket qılıwshı ionlardın’ sanı kemeyip baradı, na’tiyjede eritpenin’ elektr o’tkeriwshen’ligi de kemeyedi. Titrlew noqatınan o’tken son’, erkin ionları toplana baslaydı. ionın ha’m tez ha’reket etiwshi ion bolg’anınan, eritpenin’ elektr o’tkeriwshen’ligi ja’ne asa baslaydı. Titrlaw noqatına erkin ha’m ionlarının’ mug’darı minimum bolg’anlıg’ı ushın ( bul noqatta elektr o’tkeriwshen’lik, tiykarınan duz ionının’ elektr o’tkeriwshen’liginen ibarat boladı ) elektr o’tkeriwshen’lik bo’leginde minimum boladı. Solay etip minimum elektr o’tkeriwshen’lik noqatı titrlanıw noqatı esaplanadı. ( 1-su’wret )


( 1-suwret ) Konduktometrik titrlew

Konduktometrik titrlew usıl menen tek kislota ha’m tiykarlardı g’ana emes duzlardı da oksidlewshi ha’m qa’lpine keliwshilerdide titrlew mu’mkin.

Konduktometrik titrlew usılı menen ren’li yaki ılaylang’an eritpelerdegi elektrolit konsentraciyasın anıqlaw ha’m indicator tan’law qıyın bolg’an hallarda kislotalar aralaspasin titrlaw mu’mkin. Titrlaw na’tiyjesinde bir tu’rli ionlarg’a almasıwı elektr o’tkeriwshen’liklerdin’ o’zgeriwine alıp keledi ha’m bul ozgerisler ekvivalent noqattı anıqlawg’a imkaniyat jaratadı.
Ma’selen: HCl kislotasın NaOH siltisi menen titrlang’anımızda vodorod ionlarınin’ ornına ha’reketshen’ligin kemirek bolg’an natriy ionı iyeleydi, sebebi vodorod ionları gidroksil ionları menen derlik dissosaciyalanbaytug’ın suwdı payda etedi. Eritpedegi barlıq ionları menen tolıq neytrallanıwı gu’zetilmegenshe eritpenin’ elektr o’tkeriwshen’ligi kemeyip baradı. ( 2-suwret ) Eritpede silti quyıwdı ja’ne dawam ettirgenimizde ionlarının’ ornın iyelegen ionları ha’m a’sirese ionları esabına elektr o’tkeriwshen’ligi ja’ne artıp baradı. Biraq ionlarının’ elektr o’tkeriwshen’liginin’ elektr o’tkeriwshen’liginen kishi
( ) bolg’anl g’ sebepli ekvivalent noqattan keying (вс) elektr o’tkeriwshen’liginin’ artıp barıwı, onın’ (aв) bo’legindegi elektr o’tkeriwshen’liginin’ kemeyip barıwınan a’sterek boladı (вс sızıq ав sızıqtan jatig’ıraq ko’riniske iye boladı).


( 2-su’wret) Kislotalardın’ ku’shli tiykar menen konduktometrik titrlawda elektr o’tkeriwshen’liktin’ o’zgeriwi.

1. 
   ku’shli kislotanın’ eritpesi
   

б) ku’shsiz kislotanın’ eritpesi
в) ku’shli ha’m ku’shsiz kislotalar aralaspası
v-titrlew ushın ketken siltinin’ ko’lemi.

Ku’shsiz kislotanı ku’shli tiykar menen titrlegende ( 2-su’wret ), kem dissosaciyalang’an ku’shsiz kislotanın’ ornına onın’ ku’shli dissosaciyalawshı duzı payda bolıwı esabına elektr o’tkeriwshen’lik artıp baradı ( ав-bolimi ). Ekvivalent noqattan son’ elektr o’tkeriwshen’lik gidroksil ionlarının’ payda bolıwı esabına tezirek artıp ketedi ha’m вс sızıq tikkerek ko’riniwge iye boladı.

Ku’shli ha’m ku’shsiz kislotalardın’ aralaspasın titrlag’anda ( 2-в suwret ) birinshi na’wbette, ku’shli kislota silti menen reakciyag’a kirisedi ha’m ku’shli kislota tolıq nitrallanıp bolg’annan son’, ku’shsiz kislota silti menen ta’sirlese baslaydı. Ku’shli kislotanın’ neytrallanıwı na’tiyjesinde elektr o’tkeriwshen’lik a’weli kemiyip baradı (ав) ku’shsiz kislotanin’titrleniwi na’tiyjesinde payda bolg’an ku’shsiz kislotanın’ jaqsı dissosaciyalanıwshı duzı esabına elektr o’tkeriwshen’lik artadı (вс). Ekinshi ekvivalent noqattan (c) keying elektr o’tkeriwshen’liktin’ artıwı (cd) eritpedegi artıqsha gidroksil ionlarının’ payda bolıwı esabına baradı. Solay etip, (в) ha’m (c) noqatlar ku’shli ha’m ku’shsiz kislotalar aralaspasın titrlag’anda payda bolg’an ekvivalent noqatlar esaplanadı.
Konduktometrik titrlew kolrawsh sxeması ja’rdeminde elektrodlar tu’sirip qoyılg’an ıdısta alıp barıladı. Idıstg’ı elektrodlardı ko’pirge baylanıstırg’annan keyin ha’reketshen’ kontakttı reoxordtın’ ortasına qoyıladı, ha’m magazinler qarsılıg’ı nin’ tok ku’shi kishi bolg’andag’ı bo’legi tan’lap alınadı. Keyin bir qiylı u’lesler menen (eritpeni aralastırıp turg’an halda) byuretka arqalı 0,5 ml dan titri anıq bolg’an silti eritpesi tamızılıp barıladı. Ha’r qanday u’les tamızılg’annan son’ qarsılıq anıqlanadı ha’m elektr o’tkeriwshen’liktin’ bo’legin ordinatag’a, siltinin’ tamızılg’an ko’lemin abscissa oqlarına qoyip, konduktometrik titrlew grafigi sızıladı. Bunda 2-su’wrette ko’rsetilgen sınıq sızıqlar payda boladı ha’m sızıqlardın’ sıng’an noqatları ekvivalent noqatlarg’a mas keledi.