Fuqaro muhofazasi – umum davlat miqyosida olib boriladigan tadbirlardan iborat bo'lib, aholi va hududlarni urush va tinchlik davridagi FV-lardan muhofazalash, halq xo'jaligi obektlarining barqaror ishlash faoliyatini taminlash, hamda tabiiy ofat, falokat (halokat)lar oqibatlarini bartaraf etish va kechiktirib bo'lmaydigan qidiruv–qutqaruv ishlari olib borishdan iborat.
FM-ning vazifasiga qo'yidagi masalalar kiradi:
1. Talabalarni urush va tinchlik davrlarida muhofazalanish vositalari va usullaridan unumli foydalanish, kechiktirib bo'lmaydigan qidiruv-qutqaruv ishlarini olib borishga o'rgatish va talofat kurilgan vayronagarchiliklarni bartaraf qilish ishlarida ishlash tartib koidalari o'rgatadi.
2. Bo'lajak pedagoglarga FMSi shtabining tashkil etish bo'yicha chora-tadbirlar ishlab chiqish ketma-ketligi, o'quvchilarni turli FV larda o'zlarini to'g'ri to’tishligi va yordam berish hamda o'zaro yordam berish usullari o'rgatiladi.
3. Talabalarga FM-ning tashkilotlarini tuzish tartibi va o'qitish usullariga oid bo'lgan savollarning echimini o'rgatishga yordam beradi.
O'zbekiston Respublikasi mustaqil taraqqiyot va jamiyat munosabatlarini yangilash yuliga kirib, taraqqiy etgan davlatlar qatorida o'zining munosib o'rnini topishga, "kelajagi buyuk davlat" bo'lishga intilmokda. Respublikamiz prezidenti I.Karimov o'zining "O'zbekiston XXІ–asr bo'sag'asida, havfsizlikka taxdid, barqarorlik shartlari va taraqqiyot kafolatlari" asarida "isloxotning bu murakkab yulini tanlab, qanday muammolar, qiyinchilik va sinovlar bilan yuzma-yuz kelishimizni tasavvur qila olamizmi" degan savolni o'rtaga bejiz qo'ymagan edi. Chunki o'tgan yillarning tahlili shuni ko'rsatadiki, O'zbekiston kelajakdagi asosiy uch masala: havfsizlikni qanday saqlab qolish, barqarorliknni taminlash va taraqqiyot yulidagi ustuvor muvozanatni qanday saqlab qolish masalalarini hal qilish lozim.
FMning asosiy vazifasi, qurolli kuchlar bilan birgalikda tinchlik va urush paytlarida, favqulodda sharoitlarda aholini mustahkam ximoyasini taminlashdan iboratdir. FM, umumdavlat mudofoa tadbirlari yaxlit tizimining muhim tarkibiy qismi ekanligini tushunish lozim. Shunday ekan, FM fakat urush sharoitida emas shuningdek tinchlik davrida ham kam emas, balki ko'prok darajada zarur.
Sanoatda, o'z ishida radioaktiv va kuchli tasir etuvchi zaharli moddalardan foydalanuvchi yoki ularni ishlab chiqaruvchi katta kuvatli korxonalar, ob'ektlar yanada ko'plab paydo bo'lmokda. Tabiiy ofatlar ular nafaqat aholi turar joylarining emas, balki butun respublika va viloyatlarning mexnat faoliyatlarini doimo buzadi, insonlarni qurbon qiladi, moddiy boyliklarni yo'q qiladi. Shuning uchun tabiiy ofatlarning oqibatlarini tugatish, avariya va halokatlardan insonlar hayotini saqlab qolish, bugungi kundagi FM ning tinchlik vaqtidagi asosiy vazifalaridan biridir.
Avvalgi ikki qarama-qarshi axloqiy tizimlarning bir-biriga faol qarshiligi vaqtlarida aholi yadro qurolidan muhofazalanish ruhida tarbiyalangan bo'lsa, hozir fuqaro muhofazasi yangi-"etarli zarurat" printsipi asosida tuzilgandir. Bu konsepsiya Markaziy Osiyo hududida yashovchi aholini turli tabiiy ofatlar, avariya, falokatlar va bo'lishi mumkin bo'lgan hududuiy urushlar paytida taminlaydi va mablag'-vositalarni tejaydi. Ayniqsa bu yo'nalish, O'zbekiston Respublikasining er kurrasidagi hududiy joylanishning o'ziga xosligi, er osti boyliklari, suv havzalari, sanoat va qishloq xo'jaligi milliy boyliklarini saqlash borasida tabiiy, ekologik va texnoligik harakterga ega bo'lgan favqulodda vaziyatlar oqibatlaridan muhofazalashda muhim ahamiyatga ega. Shuning uchun fuqaro muhofazasining maqsad va vazifalari qo'yidagilardan iboratdir:
• Favqulodda vaziyatlarning paydo bo'lishi va rivojlanishini ogohlantirish;
• Favqulodda vaziyatlar tufayli yuzaga kelgan taloftlarni kamaytirish;
• Favqulodda vaziyatlar oqibatini bartaraf qilish.
O'qilayotgan kursning o'ziga xos tomonlaridan biri shundan iboratki, unda maxsus umumdavlat tarmoq va adabiy atamalar ko'plab ishlatiladi. Shuning uchun butun matn davomida bu uch, to'rt so'zlardan iborat atamalarni qisqartma ot sifatida ishlatilsa, maqsadga muvofik bo'ladi. shu sababdan bu erda ularning ayrim eng ko'p uchraydiganlarini keltirishni lozim topdik.
Do'stlaringiz bilan baham: |