Konchilik ishi asoslari

Download 3,37 Mb. bet 38/47 Sana 09.04.2022 Hajmi 3,37 Mb. #539184

Bog'liq
KONCHILIK ISHI ASOSLARI mavzu izlash uchun

uskunalari

Qoyali	Yumshatilgan
Temiryo’l	Mexanik kuraklar, ag’darma pluglari, buldozerlar	Mexanik kuraklar, draglaynlar, abzettserlar, buldozerlar
Avtomobil	Buldozerlar	Buldozerlar
Konveyer	Konsolli ag’darma hosil qilgichlar	Konsoll ag’darma hosil qilgichlar va transport-ag’darma ko’priklari

Ag'darma hosil qilishning aossiy usullari

Ag'darma hosil qilish usullari	Qazish tizimi	Konnining joylashishi	-S C *0X) о H	Qatlamning maksimal qalinligi, m	Ochish ishlarining sutkalik hajmi, ming. m3
Bir cho'michli ekskavatorlar bilan (ichki ag'darmalar)	Transportsiz	Gorizon- tal va nishab	Yaxshi yumshatilgan barcha turdagi tog’ jinslari (imkon qadar o’rtacha mustaxkamlikdan yuqori bo’lmagan)	60 gacha	har qanday
Trnapsort- ag'darma ko'priklari bilan (ichki ag'darma)	Transport- ag’darma	Gorizon- tal	Yumshoq	20-25	40 va undan yuqori

Ko'chiriluvchi ag’darma hosilqilgichlar bilan (ichki va tashqi ag'darmalar)	Transport- ag’darma	Gorizon- tal	Yaxshi yumshatilgan holatdagi barcha turdagi tog’ jinslari	15-20	10 —15 gacha bir cho’michli va o’rtacha quvatli ko’p cho’michli ekskavatorlarda, 40 va undan yuqori - quvvatli rotorli ekskavatorlarda
Pluglar yordamida (ichki va tashqi ag'darmalar)	Transportli	Gorizon- tal	Imkon qadar o’rtacha mustaxkamlikdan yuqori bo’lgan	15-20	10 —15 gacha bir cho’michli va o’rtacha quvatli ko’p cho’michli ekskavatorlarda, 40 va undan yuqori - quvvatli rotorli ekskavatorlarda
Avtosamosval­lar bilan (ichki va tashqi ag'darmalar)	Transportli	Gorizon- tal	Yumshatilgan har qanday tog’ jinslari	15-20	Har qanday
Ekskavatorlar bilan (ichki va tashqi ag'darmalar)	Transportli	Gorizon- tal	Har qanday	15-20	Har qanday
Buldozerlar bilan (ichki va tashqi ag'darmalar)	Transportli	Gorizon- tal	Har qanday	15-20	Har qanday
Abzettserlar bilan (ichki va tashqi ag'darmalar)	Transportli	Gorizon- tal yoki nishab	Yumshoq	15-20	20 va undan yuqori

cunda avtomobil transporti qo'llanilganda ag'darma hosil qilishda

Hozirgi
buldozerlar qo'llaniladi.
Avtosamosvallar vaqtinchalik yo'lda qaytib oladi va orqaga harakat qilib to'kish joyiga keladi. Yuk ko'tarish quvvati nisbatan katta bo'lmagan avtosamosvallarni bo'shatish ag'darmaning yuqori brovkasidan 1-2,5 m masofada
amalga oshiriladi. Bunda to'kiladigan jinslar bir qismi bevosita ag'darma qiyaligi ostiga yumalab tushadi.

1. 
   rasm. Avtomobil transporti yordamida ag'darma hosil qilisli
   

Mashinalami bo'shatish va ag'darma brovkasini rejalashtirish odatda turli uchastkalarda amalga oshiriladi. Bu esa mashina ishida katta qulaylikni yaratadi va mehnat xavfsizligini oshiradi. Ag'darma uchastkasi ish frontining umumiy uzunligi 100 m dan 500 m gacha o'zgarib turadi va bir vaqtning o'zida ishlayotgan avtosamosvallar soniga bog'liq bo'ladi. Kechki ish vaqtida ag'darma maydonchasi projektor va lampalar yordamida yoritiladi.
Tog' jinslari avtomobil transporti bilan tashilganda ag'darma ishini xarakterlovchi asosiy parametrlari quyidagilardan iborat: butun ag'darma va ag'darma uchastkasi frontining uzunligi, uchastkalar soni, ag'darma balandligi, ag'darma avtomobil yo'lini siljitish qadami, yuklash davomiyligi va ag'darma uchastkasini tayyorlash, buldozer ishining hajmi va berilgan ish hajmi uchun kerakli buldozerlar soni.
Ag'darma to'kish fronti bo'yicha 3 ta uchastkadan iborat. Bitta uchastkada to'kish (bo'shatish) olib boriladi, boshqasi - rezervdagi, uchinchisida esa, rejalashtirilish ishlari olib boriladi. Ag'darma uchastkasi fronti uzunligi berilgan mashinalar sonini bir vaqtning o'zida bo'shatishga quyish lozim. Agar ishda N avtosamosvallar bo'lsa, bunda bir vaqtning o'zida bo'shatiladigan avtosamosvallar soni:
t
N = —
^t p
bu yerda:
t_pM - ag'darmada avtosamosvallarning manyovr qilish va to'kish (bo'shatish) davomiyligi, sekund (t_pM =60^100 sekund);
^t_p - reysning texnik davomiyligi, sekund.
Bo'shatiladigan maydon fronti uzunligi (m):
lp = N₀ • b
bu yerda:
b - manyovr qilishda va bo'shatishda avtosamosval tomonidan egallanadigan yo'lak kengligi, m (b = 15^20m).
Ag'darma fronti uzunligi, m:
L = 3 • lp


3
Buldozerning ish hajmi, m :
Qb = П_в • к з
bu yerda:
П -ag'darma qabul qiladigan jinslar miqdori, k₃- ag'darma yuzasida qolgan jinslar hajmini xarakterlovchi ‘to'kilish’ koeffitsienti. (k₃ =0,4^0,7).
Avtomobil yo'lini siljitish qadami odatda 30-50 m ni tashkil etadi.
Buldozerli ag'darmalar quyidagi qulayliklarga ega:
-I- ag'darmada ishning oddiyligi;
-I- ularning qurilishini tezligi;
-I- ag'darma hosil qilishga va jihozlarga ketadigan harajatning kamligi.
Buldozer faqatgina ag'darma mashinasi bo'libgina qolmay, ag'darma va karyer yo'llarini ta’mirlash uchun qo'llaniladigan asosiy mashina bo'lib hisoblanadi. Quvvati 70 kVt va 180 kVt bo'lgan buldozerlarning o'rtacha ish unumdorligi ag'darmalarda qoyali tog' jinslarida 1500 m /smena atrofida bo'ladi.