Konchilik elektr mexanikasi

O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI
NAVOIY KON-METALLURGIYА KOMBINATI
NAVOIY DAVLAT KONCHILIK VA TEXNOLOGIYALAR UNIVERSITETI
KONCHILIK FAKULTETI
"KONCHILIK ELEKTR MEXANIKASI " KAFEDRASI


GIDRAVLIKA
fanidan amaliy mashg’ulotlarni bajarish uchun


USLUBIY KO’RSATMA

Navoiy - 2022

Uslubiy ko’rsatma texnik oliy o’quv yurtlarining 60721900 – Konchilik elektr mexanikasi, 60720700 – Texnologik mashinalar va jihozlar (konchilik), 60721500 – Konchilik ishi, 60720800 – Mashinasozlik texnologiyasi, mashinasozlik ishlab chiqarishni jihozlash va avtomatlashtirish, 60722400 – Noyob va radioaktiv metallar rudalarini qazib olish, qayta ishlash texnikasi va texnologiyasi bakalavr yo’nalishlari talabalari uchun "Gidravlika" fanidan amaliy mashg’ulotlarni bajarish uchun mo’ljallangan bo’lib, ushbu uslubiy ko’rsatma texnika oliy ta’lim muassasalarining fan dasturlariga mos ravishda tuzilgan. "Gidravlika" fanidan amaliy mashg’ulotlarni bajarish uchun nazariy tavsiyalar berilgan bo’lib, ushbu uslubiy ko’rsatma amaliy mashg’ulotlarni bajarish jarayonida talabalar nazariy bilimlarini yanada mustahkamlaydilar.

Uslubiy ko’rsatma Navoiy davlat konchilik va texnologiyalar universiteti Konchilik fakulteti Kengashining 2022 yil "___" _______________ dagi №___ sonli bayonnomasi yig’lishida tavsiyasiga asosan institutning 2022 yil "___" _______________ dagi №___ sonli bayonnomasi bilan o’quv-uslubiy Kengashiga muhokama qilindi va chop etishga tavsiya etildi.

Tuzuvchi: “Konchilik elektr mexanikasi” kafedrasi / / katta o’qituvchisi S.A.Turdiyev


Taqrizchilar:
Navoiy kon-metallurgiyа kombinati
Bosh mexanik bo`limi bosh mexanik
o`rinbosari Boboqulov A.N.

"Mashinasozlik texnologiyasi va mashinasozlik

ishlab chiqarishni avtomatlashtirish" kafedrasi
professori v.b. I.P. Egamberdiyev

KIRISH

Ushbu o’quv fanini asosan Gidravlika qurulmalarida sodir bo’ladigan jarayonlarni hisoblashlarni o’rganiladi hamda respublikamizdagi ijtimoiy-iqtisodiy islohotlar natijalari va hududiy muammolarning “Gidravlika” istiqboliga ta’siri masalalarini qamraydi.

“Gidravlika” o’quv fanini o’zlashtirish jarayonida amalga oshiriladigan masalalar doirasida bakalavr: bilimlarning bir butun tizimi bilan o’zaro bog’liqlikda ushbu fanning asosiy muammolari; o’zining bo’lajak kasbining mohiyati va ijtimoiy ahamiyati; Gidravlika fani quvurlarni, mashinalarni hisoblash va loyihalashning umumiy prinsiplari haqida tushunchaga ega bo’lishi;
Gidravlikani mashinasozlikda, texnikalarning hozirgi zamon talabiga bo’lgan o’rnini bilishi. Gidroyuritmalarning sxemalari va asosiy turlari. Taqsimlash, tekshirish va sozlash uskunalar, drossel-yopqichlar, ularning tuzilishi va ishlash prinsiplari. Gidromashinalar, gidropnevmouzatmalar haqida tushunchaga ega bo’ladi. Gidravlikani asosiy parametrlari, nisbatlarini to’g’ri aniqlashni o’rganadi.
Gidravlika fani o’z xulosalarini suyuqlik harakatining soddalashtirilgan sxemalarini qarash asosida chiqaradi va, odatda nazariy tenglamalarga empirik koeffitsientlar kiritib, ularni tajribalar o’tkazish yo’li bilan aniqlaydi. Shuningdek, gidravlika oqimning kesim bo’yicha o’rtacha tezligi va bosimning harakat davomida yo’lning biror nuqtasidan ikkinchi nuqtasiga o’tganda qanday o’zgarib borishini tekshirish bilan qanoatlanadi. Keyinchalik gidravlika bilan gidromexanika fani o’zaro yaqinlashib, bir-birini to’ldiruvchi fanga aylandi. Bu narsa asrimiz boshida ijod etgan olim L. Prandtlning nomi bilan bog’liqdir.
Gidravlikaning tadbiqi sifatida gidromashinalar, gidroyuritmalar bo’limi bo’lib, u suyuqliklarda kuchlarning tarqalishi va uning harakat davomida o’zgarib borish qonunlarini har xil qurilmalar va mashinalarni hisoblash hamda loyihalashga tadbiq etish bilan shug’ullanadi.
Gidravlika shuningdek, gidrotexnika, irrigatsiya, suv ta’minoti va kanalizatsiya, neft mexanikasi, kimyoviy ishlab chiqarish jarayonlari va mashinalari kabi bir qancha fanlarning asosi hisoblanadi.
Bu fan talabalarga suyuqliklarni saqlashda, saqlagichlarni loyihalash va ishlatish, hamda ularni tashishda va quvurlar orqali jo’natishda, rezervuar va quvurlarni hisoblash va loyihalash, hamda nasos stantsiyalarini, kompressor stansiyalarini loyihalash va ishlatishni o’rgatadi.