Kompyuter tizimlari

4-LABORATORIYA ISHI
Mavzu: Kombinatsion ISTISNO-YOKI mantiqiy elementini o‘rganish va loyihalashtirish
Ishdan maqsad: Kombinatsion mantiqiy sxemalarni ISTISNO-YOKI mantiqiy elementlari yordamida loyihalashtirishni o’rganish.

ISTISNO-YOKI mantiqiy element - bu modul 2 bo‘yicha qo‘shish amali (M2- mantiqiy elementi). Agar A va V mantiqiy fikrlarning fakatgina bittasi rost bo‘lsa ularning modul ikki bo‘yicha yig‘indisi rost bo‘ladi. Qolgan barcha hollarda modul 2 bo‘yicha qo‘shish yolg‘ondir.

Demak modul 2 bo‘yicha qo‘shish amali uchun quyidagi o‘tish jadvali o‘rinlidir:

Bu erda: A va V- kirish signallari, X- chiqish signali.
Modul 2 bo‘yicha qo‘shish amalini “M2”- “YOKI”- ni inkor qilish elementi bajaradi va u quyidagicha yoziladi. X=A+V


ISTISNO-YOKI mantiqiy elementining sxemtik ko‘rinishi quyidagicha tasvirlanadi.

ISTISNO-YOKI mantiqiy elementi bo‘yicha tayyorlangan 7486 mikrosxemasini ishini ko‘rib chiqamiz. 7486 mikrosxemasi 4 ta alohida va har biri 2 tadan kirishi bo‘lgan ISTISNO-YOKI mantiqiy elementidan tashkil topgan bo‘lib uning sxematik ko‘rinishi quyidagicha:

Bu to‘rtta ISTISNO-YOKI mantiqiy elementi bir biridan mustaqil holda ishlaydi. Agar mikrosxemadagi har bir elementlarning ikkita kirish qismidan birida kuchlanish kamaytirilsa 7486 mikrosxemasida yuqori kuchlanish yuzaga keladi. Bordiyu elementlarning ikkala kirishida ham kuchlanish kamaytirilsa unda chiqishda kuchlanish past darajada bo‘ladi.
7486 mikrosxemalarini unumli foylanish mumkin. Misol uchun uni komparatorlarda ishlatganimizda kirishda bir xil signallar berilsa chiqishda past darajadagi kuchlanish o‘rnatiladi, agarda turli xil signallarni berganimizda yuqori darajali kuchlanishni olishimiz mumkin bshladi.
ISTISNO-YOKI mantiqiy elementidan mantiqiy komparatorlarda, yig‘uvi/qo‘shivchi qurilmalrda ishlatish mumkin.
7486 mikrosxemasining texnik tavsifi quyidagicha:

№	Mikrosxema nomi	7486
1	Signalning o‘tish vaqti, ns	14
2	Tok istemold filishi, mA	30