Kompyuter tizimlari” kafendrasi “Infokomunikatsiya tizimlarining elektr ta'minoti

O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI AXBOROT TEXNOLOGIYALARI VA KOMMUNIKATSIYALARINI RIVOJLANTIRISH VAZIRLIGI MUHAMMAD AL-XORAZMIY NOMIDAGI TOSHKENT AXBOROT TEXNOLOGIYALARI UNIVERSITETI

“KOMPYUTER TIZIMLARI” KAFENDRASI “Infokomunikatsiya tizimlarining elektr ta'minoti” fanidan tayyorlagan “Smart Grid tizimi asosida infokommunikatsiya tizimlarida energotejamkorlik va resurs tejamkorlikni intellektual boshqarish qurilmalari” mavzusidagi mustaqil ish uchun HISOBOTI

Bajardi: Xamidjonov Islom

Tekshirdi: Siddikov Ilxomjon

--
Toshkent 2023

11 – Ma’ruza. Infokommunikatsiya tizimlarida energotejamkorlik va resurs tejamkorlikni intellectual boshqarish qurilmalari

Reja:

1. Aloqa kanallari va qurulmalari.

2. ENHAT ning joriy etish bosqichlari
3. Elektron hisoblagichlar
Aloqa (kanallari) yo‘llarining texnik vositalari (apparatura kanalov svyazi).
O‘lchash majmualari markazdagi serverga yoki AJUT, mahalliy alohida AJUTlarning o‘zaro bog‘lovchi va yagona ENHAT ning shakllantiruvchi qism bu, aloqa yo‘llaridir. Aloqa yo‘llari bir necha ko‘rinishda amalga oshirilishi mumkin. O‘M dan servergacha alohida sim (kabel) tortish, uyali telefondan foydalanish, radioaloqa shakllantirish. Elektr tarmoqda ko‘p yillar ishlab turgan elektr uzatish yo‘llaridan foydalanib yuqori chastotali aloqadan foydalanish.
Aloqa turlarining har bir ko‘rinishining texnik vositalari alohida.
Bevosita kabellar tortilganda, multipleksor, misol uchun MPS-16 qo‘llaniladi. O‘M lari yaqinda joylashgan multipleksor barcha O‘M lari axborotni yig‘adi va birta kabel yoki radio orqali uzoqda joylashgan markaz AJUT ga maxsus tartibda uzatadi.
Radioaloqadan foydalanganda foydali axborot, yuqori chastotali elektromagnit to‘lqinlar bilan uzatiladi (modulatsiya) va efirga yuboriladi. Axborotni qabul qilish nuqtasida modem foydali axborotni, yuqori chastotali elektromagnit to‘lqinlardan ajratadi.
Modemlar telepryomnikniklardan internet orqali axborot olish uchun ham qo‘llaniladi (tyuner). Ba’zi vaqtda aloqa kanallarining axborot yig‘uvchi tuzulma sifatida mahalliy aloqa AJUT foydalaniladi. Bu holda RTI-300 (ChSDP) dan foydalaniladi.
Yagona ENHAT da ko‘pincha aloqa turlarining ikki uch ko‘rinishidan foydalaniladi. Misol uchun O‘M-laridan multipliksorgacha kabel aloqa bo‘lsa, multipleksordan markaziy AJUT-ga radioaloqa yoki uyali telefon aloqasidan foydalaniladi. Misol uchun RTY-327 markali “Elster metroniks” axborotni jamlash va uzatish tuzulmasi, oraliq axborot markazlarida qo‘llaniladi va asosiy vazifasi birlamchi o‘lchash majmualaridan elektr energiya va boshqa energoresurslarning iste’molini so‘rab qayd qilish va