«Kompyuter tizimlari» kafedrasi S. T. Kubayev, U. I. Murtazayeva kompyuter tizimlarini loyihalash va tashkil etish

Kiritish qurilmasi. Kiritish qurilmalari bu asosan asosan protsessor tomonidan raqamli shaklda qayta ishlash uchun qabul qilinuvchi noelektr signallarni (elektromagnit moslamalarni joylashtirish, bosim, qotishqoqlik, tezlik, tezlashtirish, yoritish, harorat, namlik, harakatlanish, miqdoriy qiymatlar va boshqalar) va elektr miqdorlarini elektr signallarga aylantiruvchi datchiklar hisoblanadi. Ulargu quyidagilar kiradi:

• 
  Klaviatura
  
• 
  Sichqoncha va tachpad
  
• 
  Planshet
  
• 
  Djoystik
  
• 
  Skaner
  
• 
  Raqamli foto, vodeokamera, web-kamera
  
• 
  Mikrofon
  

Chiqarish qurilmalari. Chiqarish qurilmalari – bu elektron raqamli axborotni talab etilayotgan natijani olish uchun kerak bo’lgan ko’rinishga aylantiradi, ular noelektrik (mexanik, issiqlik, optik, ovozli) ko’rinishga ham, elektrik (transformator, isitgich, elektrodvigatelli rele) ko’rinishga ham aylantirishi mumkin.

• 
  Monitor
  
• 
  Grafquruvchi
  
• 
  Printer
  
• 
  Akustik tizim
  

Kiritish-chiqarish qurilmalari

• 
  Interaktiv doska
  
• 
  Strimer
  
• 
  Diskovod
  
• 
  Tarmoq platasi
  
• 
  Modem
  

1.3. Kompyuterlar arxitekturasi va ma'lumotlarni qayta ishlash.
Kompyuter arxitekturasi haqida tushuncha
Kompyuter tizimining har bir tarkibiy qismi etarlicha murakkab ichki tuzilishga ega. Foydalanuvchi nuqtai nazaridan qaraganda kompyuter tanlash fursatida kompyuter imkoniyatlarining ma’lum darajada umumlashtirilgan kompleks tavsiflariga ega bo’lish maqsadga muvofiqdir. Ishlab chiqaruvchi mutaxassis kompyuterning faqat dasturlarda ochiq aks etadigan hamda tizim ishining chizmalari va dasturlarini tayyorlash mobaynida inobatga olinishi lozim bo’lgan komponentlarini anglab olib, o’zi uchun tushuncha hosil qilib olishga ehtiyoj sezadi xolos. Bunday tavsiflar kompyuter arxitekturasi tushunchasi orqali belgilanadi.