Kompyuter tarmoqlari telekommunikatsiya texnologiyalari, 5 semestr

Пакетли коммутация

Компьютер тармоқларда катта ҳажмли хабарлар кичик фрагментларга пакетларга бўлинади. Узатиш пайтида пакет кетма кет алоқа линиялар ва маршрутизаторлар орқали ўтади. Маршрутизаторлар оралиқ сақлаш билан узатиш механизмни ишлатади пакет аввал тўлиқ қабул қилинади ва буферга ёзилади, кейин алоқа линияга узатилади (12.3- расм). Маршрутизаторларда йиғиш ўшланиши пайдо бўлади, у пакет узунлигига пропорционал: Tзн=L/R бу ерда L – пакет узунлиги бит, R – чиқиш алоқа линиянинг тезлиги бит/с

12.3-расм. Пакетли коммутацияда пакетларни йиғиш ва ўтказиш.

Маршрутизатор чиқиш ва кириш алоқа линияларга эга. Хар битта алоқа линия чекланган размерга эга бўлган буферга (чиқиш навбати) эга. Буфер размери чеклангани учун, шундай ҳолат пайдо бўлиш мумкин, янги пакетни жойлашиш учун буферда жой етишмаслиги мумкин. Бу холатда пакет йўқотилади ёки янги пакет, ёки навбатда турган пакет йўқотилади.
Пакетли коммутация билан оддий тармоқ структурани кўриб чиқамиз (12.4. расм.). А,В хостлари Е хостига биргаликда пакетларни жўнатади, А ва В хостларнинг биринчи маршрутизатор билан алоқаси 10Мбит/с тезлиги билан Ethernet алоқа линияси билан амалга оширилади. Маршрутизатор алоқа линияга пакетларни 1,5Мбит/с тезлиги билан юборади. Агар алоқа линия юкланган бўлса пакетлар уни бўшатишни навбатда кутиб турадилар.

12.4-расм. Пакетли коммутация билан оддий тармоқнинг структураси.

Агар А ва В бирдан пакетларни юборса, нима бўлишини кўриб чиқамиз. Хостлар ўртасида синхронизация йўқ, пакетларни узатиш тартибини олдиндан айтиб бўлмайди, бу усул статик мультиплексорлаш деб айтилади. Хостлар ўртасида пакетлар узатиш вақти қўйидагисига тенг: Tп=Q*L/R бу ерда L – пакет узунлиги бит, R – чиқиш алоқа линиянинг тезлиги бит/с, Q – хостлар ўртасида алоқа линияларнинг сони. Пакетлар тармоққа манба берган тезлиги бўйича алоқа линия олдиндан заҳираланмаган пайтида киради. Пакетли тармоқ коммутацияли тармоқдан асосий фарқи у хар доим пакетларни охирги тугундан қабул қилишга тайёр. Пакетли коммутация реал вақт иловаларни телефония, видеочақирув, конференц алоқа сифатли хизмат кўрсатишни таъминлаб бермайди, лекин алоқа линия ўтказувчанлигини самарали бўлинишни таъминлаб беради.