Kompyuter tarmoqlari telekommunikatsiya texnologiyalari, 5 semestr

«Nuqta-nuqta» turdagi ikki punktli topologiya-eng sodda va ikki punktni bevosita fizikaviy va mantiqiy bog‘lovchi tarmoq segmentini o‘z ichiga kiritgan. Bunday segmentning ishonchliligini 1+1 turdagi himoya deb nomlanuvchi 100% zahirani ta'minlab beruvchi zahira aloqani kiritish yo‘li bilan oshirish mumkin. Asosiy aloqa ishdan chiqishi bilan tarmoq zahira aloqaga avtomatik ravishda o‘tadi. Soddaligiga qaramasdan, aynan shu bazaviy topologiya yuqori tezlikli magistral kanallardan axborotning katta oqimlarini uzatishda keng qo‘llaniladi. U radial-halqa topologiyaning tarkibiy qismi(radius) sifatida ham qo‘llaniladi. 1+1 turdagi zahiralashli ikki punktli topologiya halqa topologiyasining turdosh varianti sifatida ko‘rib chiqilishi mumkin.
Daraxtsimon topologiya turli variantlarga ega (3.1.-rasm). Daraxtsimon topologiya tarmoq segmentining xususiyati n punktlar bog‘liqligi fizikaviy darajada qirralar minimal soni Rqn-1 da erishiladi, bu esa tarmoqning yuqori tejamkorligini ta'minlab beradi. Mantiqiy qatlamda bunday segmentlarda har bir juft punktlar o‘rtasida axborot uzatish yo‘llari soni har doim hq1 teng. Ishonchlilik nuqtai nazaridan, bu juda past ko‘rsatkich. Bunday tarmoqlarda ishonchlilikni oshirish zahira aloqalarni kiritish (masalan, 1+1 turdagi himoya) yo‘li bilan amalga oshiriladi

а) б) в)
3.1.-rasm. Daraxtsimon topologiya: a-daraxt, b-yulduz, v-zanjir.

Daraxtsimon topologiya lokal komp'yuter tarmoqlari, qishloq xududlari telefon tarmoqlari, abonent kirish tarmoqlarida qo‘llaniladi.

«Halqa» topologiyasi har bir punktga faqat ikkita liniyalar birlashtirilgan tarmoqni tavsiflaydi (3.2-rasm). Halqa topologiyasi optik kabel yordamida lokal komp'yuter tarmoqlar, transport tarmoqlar va abonent kirish tarmoqlarida keng qo‘llaniladi.

3.2-rasm.«Halqa» 3.3-rasm.«Ikki qavat halqa» 3.4-rasm.To‘liq topologiyasi. topologiyasi. aloqali topologiya

Fizikaviy topologiyani aks ettiruvchi graf qirralari soni: R=n ga teng. Bu esa tarmoq chiqimlarini kamaytiradi. Mantiqiy darajada har bir juft punktlar o‘rtasida h=2 mustaqil yo‘llar (to‘g‘ri va al'ternativ) tashkil qilinishi mumkin, bu ayniqsa, ikki qavat halqa deb nomlanuvchi 1+1 turdagi zahiralashni qo‘llaganda (3.3-rasm) aloqa ishonchliligining oshishini ta'minlab beradi.
Ikki qavat halqa oraliq punktlar o‘rtasida fizikaviy ulanishning juftliklari bilan tashkil qilinadi, bunda axborot oqimi ikki yo‘nalishda yo‘naltiriladi, ulardan biri asosiy, boshqasi esa zahira bo‘ladi.