Kompyuter tarmoqlari telekommunikatsiya texnologiyalari, 5 semestr

29-ma’ruza
TARMOQ OPERATSION TIZIMLARI

Reja:

1. NetWare va Windows NT tarmoq operatsion tizimi oilasi

2. UNIX operatsion tizimlar oilasi

29.1. NetWare va Windows NT tarmoq operatsion tizimi oilasi

“Qaysi tarmoq OT lari yaxshiroq” degan savol har doim, kompyuterga tegishli gazeta va jurnallarda juda ko‘p muhokama qilinadi.

Kimdir Windows NT – eng ideal ilovalar serveri deydi, m-n, Bill Geyts “Windows NT – UNIX” ning, UNIX ga qaraganda eng yaxshi varianti degan.
Har bir o‘z fikrini bildirayapgan mualliflar, o‘quvchilarning hammasida narhi qimmat qurilmalar bir degan ishonch bilan gapiradilar.
Biz esa amaliy tajribalardan kelib chiqqan holda, asosiy tarmoq OT larini ya’ni Novell Netware 4.1, Microsoft Windows NT Server 4.0 va UNIX OT larni, ularni adminstrlash va real ko‘p platformali geterogen platformada ishlatish xususiyatlariga asoslanib, ularning asosiy siyosiy xarakteristikasini beramiz. Albatta, bu OT lardan boshqa OT lar ham ko‘p, ammo biz o‘zimizda, SNG davlatlari va Rossiyada ko‘proq foydalanilgan shu OT larni misol qilib oldik. Albatta, bu OT larning ham turli versiyalari mavjud, ba’zi hollarda ularni ma’lum ilovalar bilan ishlatish mumkin va x.k.lardir, ammo biz ularning umumiy xarakteristikasi bo‘yicha taqqoslaymiz. Va eng umumiy ko‘rsatkichlar bo‘yicha ularni ko‘rib chiqamiz.


OT lar asosiy xarakteristikalari
Bu uchchala OT lar ko‘p masalalidir. Ammo Netware da ko‘p masalalik-kooperativdir, shu bilan bir qatorda, jarayonlar serverda tizim yadro rejimida bajariladi (ya’ni jarayonlar xotirasi ximoyasi yo‘qdir).
Bu xususiyat esa o‘z navbatida bu tizimni, ilovalar serveri sifatida qo‘llashni xavfli qilib qo‘yadi, chunki ixtiyoriy noto‘g‘ri yozilgan ilova serverni “osib” qo‘yishi mumkin. Shu bilan birga aynan shu xususiyat, OT ni yuqori darajada unumdorlikka erishishiga olib keladi, chunki bu xossa jarayondan jarayonga o‘tishda, foydalanuvchi rejimidan yadro rejimiga o‘tishda va teskarisida ham xarajatlarni kamaytiradi va tez o‘tishga imkon beradi, natijada tizim katta tezlikda ishlaydi. Bir xil sharoitda, Netware Windows NT yoki UNIX ga nisbatan yuqori unumdorlikka ega.
Uchchala OT ham simmetrik, ko‘protsessorli ishlov berishni quvvatlaydi (SMP) ammo bu xususiyat Netware uchun muhim emas, shuning uchun ham buni faqat sertifikatsiyalangan serverlarning tor doirasida ishlatiladi. Albatta ko‘protsessorli ishlov berishni Windows NT yoki UNIX uchun qo‘llash qulay, ya’ni shuni ta’kidlash mumkinki, UNIX ning ko‘p versiyalari, o‘nlab protsessorli serverlarda a’lo darajada ishlaydi, ularning masshtablashtirilganli Windows NT ga nisbatan yuqori.
UNIX asosidagi klaster tizimlari ham o‘zlarini yaxshi ko‘rsatganlar, ammo bu uchun UNIX ning hamma versiyalari ham yaray bermaydi. Windows NT uchun klaster tizimi tugallangan emas. Netware to‘liq apparat qat’iylikni ta’minlaydi. (SFT III), Windows NT da bunday o‘xshash imkoniyat yo‘q, (bunday xususiyat individual bo‘lib, apparat ta’minotga bog‘liq bo‘lsa ham) Buzilishlarga qat’iylik uchun namuna albatta – meynfreymlardir.