Kompyuter tarmoqlari telekommunikatsiya texnologiyalari, 5 semestr

Control Point Server (SCP): Xizmatlarni boshqarish tuguni, intellektual tarmoq (IN) ning asosiy tuguni bo‘lib, abonent ma’lumotlari va xizmatlari mantiqini saqlash uchun ishlatiladi. Kelayotgan chaqiruvlarga muvofiq ra-vishda (bular to‘g‘risida xizmatlar kommutatsiyasi tuguniga xabar beriladi), xizmatlarni boshqarish tuguni SSP xizmatning mos mantiqini ishga tushiradi, ishga tushirilgan xizmat mantiqi asosida foydalanuvchining ma’lumotlar bazasi va xizmatlar ma’lumotlar bazasini izlashni amalga oshiradi, so‘ngra SSP tugunini keyingi amallarini bajarishiga ko‘rsatmalar berish uchun mos xizmatlar komutatsiya tuguniga chaqiruvni boshqaruvchi zarur buyruqlarni yuborishni amalga oshiradi. Shunday qilib turli intellektual chaqiruvlar o‘rna-tilishi amalga oshiriladi.


Nazorat savollari

1. 
   Keyingi avlod konvergent tarmoqlarining qanday qurilish tamoyillarini bilasiz?
   
2. 
   NGN tarmog‘ining qanday o‘ziga xos xususitlarini bilasiz?
   
3. 
   NGN arxitekturasi satxlarini keltiring va har birini vazifasini keltiring
   
4. 
   Multiservisli tarmoq qurilmalari haqida ma’lumot bering
   

28-ma’ruza
TARMOQ OPERATSION TIZIMLARI

Reja:

1. Tarmoq operatsion tizimlari bo‘yicha umumiy tushunchalar

2. Tarmoq operatsion tizimlarining tuzilishi

3. Bir rangli va ajratilgan serverli tarmoq operatsion tizimlari

28.1. Tarmoq operatsion tizimlari bo‘yicha umumiy tushunchalar

Tarmoq operatsion tizimlari (Network Operating System – NOS) – bu tarmoqdagi ma'lumotlarni qayta ishlash, saqlash va uzatish dasturlari to'plami.

Tarmoq operatsion tizimi dastur platformasining funktsiyalarini bajaradi, har xil turdagi tarmoq xizmatlarini taqdim etadi va abonent tizimlarida ishlaydigan dastur jarayonlarining ishlashini qo'llab-quvvatlaydi. Tarmoq operatsion tizimlari mijoz-server yoki peer-to-peer arxitekturasidan foydalanadi. NOS komponentlari tarmoqqa ulangan barcha ish stantsiyalarida joylashgan.
NOS tarmoqning asosiy funktsiyalarini ta'minlovchi yuqori qatlamli protokollarning o'zaro bog'liq guruhini belgilaydi. Bunga birinchi navbatda quyidagilar kiradi:

• 
  tarmoq ob'ektlarini manzillash;
  
• 
  tarmoq xizmatlarining ishlashi;
  
• 
  ma'lumotlar xavfsizligi;
  
• 
  tarmoqni boshqarish.
  

NOS-ni tanlashda ko'plab omillarni hisobga olish kerak. Ular orasida:

• 
  tarmoq taqdim etadigan tarmoq xizmatlari to'plami;
  
• 
  saqlangan ma'lumotlar va amaliy dasturlarni aniqlaydigan nomlarni o'stirish qobiliyati;
  
• 
  resurslarni tarmoq orqali tarqatish mexanizmi;
  
• 
  tarmoq va tarmoq xizmatlarini o'zgartirish usuli;
  
• 
  tarmoqning ishlash ishonchliligi va tezligi;
  
• 
  ishlatilgan yoki tanlangan jismoniy ulanish vositasi;
  
• 
  tarmoqqa ulangan kompyuter turlari, ularning operatsion tizimlari;
  
• 
  tarmoqni boshqarish uchun taklif qilingan tizimlar;
  
• 
  ishlatilgan ma'lumotlarni himoya qilish vositalari;
  
• 
  allaqachon yaratilgan dastur jarayonlari bilan muvofiqligi;
  
• 
  tarmoqda ishlashi mumkin bo'lgan serverlar soni;
  
• 
  mahalliy tarmoqlarni turli hududiy tarmoqlar bilan o'zaro bog'laydigan rele tizimlari ro'yxati;
  
• 
  tarmoq ishini hujjatlashtirish usuli, maslahatlar va yordamni tashkil qilish.