Kompyuter tarmoqalri fanidan o’qitish materiallar to’plami Urganch shaxar Kompyuter texnologiyalari texnikumi

Kompyuter tarmoqalri fanidan o’qitish materiallar to’plami 
 
Urganch shaxar Kompyuter texnologiyalari texnikumi
 
 
61 
TARMOQ TEXNOLOGIYALARI. TOKENRING TEXNOLOGIYASI 
 
Token—Ring
tarmoq abonentlarini konsentrator 
(MAU)
yordamida 
«Halqa»ga ulash.ishlatiladi, ular abonent tarmoqdan uzilgan holatda ham 
doimiy ulangan «Halqa» hosil qilish imkonini beradi. Tarmoqda konsen- trator 
bitta bo'lishi mumkin, bu holda «Halqa»ga faqat konsen- tratorga ulangan 
abonentlargina ulanadi. 
Adapterni konsentratorga ulaydigan har bir kabel
(adapter cable 
— 
adapterno’e kabeli) tarkibida ikkita turli tarafga yo'naltirilgan aloqa yo'li 
mavjud. Xuddi shunday ikki tarafga yo'naltirilgan aloqa yo'li magistral kabel 
tarkibiga kiruvchi
(nath cable
— magistralno’y kabel) aloqa vositasi bilan 
konsentratorlar o'zaro ulanib «Halqa» tashkil qiladi , vaholanki, bitta bir 
tomonga yo'naltirilgan kabel yordamida ham «Halqa»ni tashkil qilish mumkin. 
Konsentrator tuzilish jihatidan alohida blok tariqasida jihoz- langan 
bo'lib, u sakkizta razyomlardan iborat, kompyuterlarni adapter kabeli 
yordamida ulash uchun va ikki chetida ikkita razyom orqali magistral kabellar 
yordamida boshqa konsentratorlar bilan ulanish uchun qulay qilib jihozlangan 
ko'rinishda ishlab chiqariladi (5.7 - rasm). Devorga o'rnatiladigan va stol ustiga 
joylashtirishga mo'ljallangan variantlari ham mavjud. 
Bir necha konsentratorlarni konstruktiv jihatdan guruhga birlashtirish 
mumkin, klaster
 (cluster),
uning ichida abonentlar ham bir halqaga birlashadi. 
Klasterlardan foydalanish bir markazga ulangan abonentlar sonini oshirish 
imkoniyatini yaratadi (masalan, klaster tarkibida ikkita konsentrator bo'lgan 
holda, abonentlar sonini 16 tagacha yetkazish mumkin). 
IBM Token—Ring
tarmog'ida axborot uzatish muhiti sifatida avvaliga 
o'ralgan juftlikdan foydalanilgan, lekin keyinchalik koaksial kabelga 
mo'ljallangan qurilmalar va shuningdek,
FDDI
standartidagi shisha tolali 
kabellar ham qo'llanildi. O'ralgan juftlik kabellarning ekranlanmagani
 (UTP)
va 
shuningdek, ekranlangani
 (STP) 
qo'llaniladi. 
5.7-rasm. Token—Ring konsentratori (8228MAU).
 

---

62 
Kompyuter tarmoqalri fanidan o’qitish materiallar to’plami 
 
Urganch shaxar Kompyuter texnologiyalari texnikumi
 
 
 
Token—Ring
tarmog'ining asosiy ko'rsatkichlari quyidagilardan 
iboratdir: 
•
IBM 8228 MAU
tipidagi konsentratorlar soni —12 ta; 
•
tarmoqda abonentlarning maksimal soni — 96 ta; 
•
abonent va konsentratorlar o'rtasidagi kabelning maksimal uzunligi 
— 45 metr; 
•
konsentratorlar o'rtasidagi kabelning maksimal uzunligi — 45 metr; 
•
hamma konsentratorlarni ulovchi kabelning maksimal uzunligi — 120 
metr; 
•
axborot uzatish tezligi — 4 MbitG’s va 16 MbitG’s. 
Hamma ko'rsatkichlar ekranlashtirilmagan o'ralgan juftlik ishlatilgan 
holat uchun keltirilgan. Agarda, axborot uzatish muhiti o'zgarsa, tarmoq 
ko'rsatkichlari ham o'zgarishi mumkin. Masalan, ekranlangan o'ralgan juftlik 
ishlatilgan taqdirda, abonentlar soni 260 tagacha yetishi mumkin (96 ta 
o'rniga), kabelning uzunligi 100 metrgacha uzayadi (45 metr o'rniga), 
konsentratorlar soni 33 taga ko'payadi, konsentratorlarni ulovchi kabelning 
to'liq uzunligi 200 metrgacha yetadi. Shisha tolali kabeldan foydalanganda 
konsentratorlarni ulovchi kabel uzunligini 1 kilometrgacha oshirish mumkin 
bo'ladi. 
Ko'rib turibmizki,