Kompyuter lingvistikasining shakllanishi


Kompyuter lingvistikasidagi asosiy yo‘nalishlar



Download 64,78 Kb.
bet2/8
Sana19.11.2022
Hajmi64,78 Kb.
#868321
1   2   3   4   5   6   7   8
Bog'liq
KOMPYUTER LINGVISTIKASINING SHAKLL

Kompyuter lingvistikasidagi asosiy yo‘nalishlar


Kompyuter lingvistikasi fani yangi soha bo‘lsa-da, hozirgi kunga qadar, qisqa vaqt ichida, turli yo‘nalishlari vujudga keldi. Tabiiy tillar negizida mashina tili yaratish, foydalanuvchining talab va ehtiyojlari kengayishi ushbu yo‘nalishlarni ko‘paytirdi. Kompyuterlingvistikasi fanining yo‘nalishlari shartli ravishda quyidagicha guruhlanadi11:

    1. Qoliplash va dasturlash ishlariga qaratilgan yo‘nalishlar:

    2. Til o‘rgatishga qaratilgan yo‘nalishlar:

      • til o‘rgatish jarayonlarini kompyuterlashtirish;

      • mashina tarjimasi.

    3. Matnni tahlillashga qaratilgan yo‘nalishlar:

      • avtomatik tahrirlash;

      • statistik tadqiqotlar;

      • kompyuter leksikogarfiyasi.

Kompyuter lingvistikasining ushbu yo‘nalishlarini amaliy va nazariy ahamiyati jihatidan esa quyidagicha guruhlash mumkin:

  1. Amaliy yo‘nalishlar:

    • Mashina tarjimasi.

    • Avtomatik tahrir.

    • Til o‘rgatish tizimini kompyuterlashtirish.

    • Statistik tadqiqotlar.

    • Kompyuter leksikografiyasi.

  1. Nazariy yo‘nalishlar:

    • Tabiiy tilni qayta ishlash.

    • Syujet strukturasini modellashtirish.

    • Muloqotni kompyuter yordamida qoliplash.

    • Matnni gipertekst texnologiyalarida berish. Umumiy tarzda quyidagicha keltirishimiz mumkin:

  1. Lingvistik korpus, ya’ni matnning elektron korpusini yaratish va foydalanish.

  2. Elektron, tezaurus lug‘atlar, ontologiyalar yaratish. Masalan, Lingvo. Lug‘atlardan avtomatik tarjima va orfografik tekshirish uchun foydalaniladi.

  3. Matnning avtomatik tarjimasi. Rus tarjimonlari orasida eng mashhur dastur Promt hisoblanadi.

  4. Matndan statistikani avtomatik olish (inglizcha, fact extraction, text mining).

  5. Matnni avtomatik jamlash (inglizcha, automatic text summarization). Bu vazifa Microsoft Wordga kiritilgan.

  6. Bilimlarni boshqarish tizimini barpo qilish.

  7. Savol-javob tizimlarini yaratish (inglizcha, question answering systems).

  • Belgilarni optik aniqlash.

  • Nutqni avtomatik aniqlash.

  • Nutqning avtomatik sintezi.

Shuningdek, kompyuter lingvistikasi markazida quyidagi masalar turadi:

    • axborot yetkazish uchun umumiy til yaratish;

    • axborot yetkazish uchun tillarni takomillashtirish;

    • inson va mashina aloqasi uchun tabiiy til interfeysini yaratish (sun’iy intellektning asosiy masalalaridan biri);

    • axborot tizimini yaratish va modellashtirish.


Download 64,78 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish