Kompyuter lingvistikasining asosiy yo’nalishlari reja

Elektron ensiklopediya – kuchli qidiruv tizimiga ega bo‘lgan ma’lum yo‘nalishdagi illustrasiyali maqolalar, elektron xaritalar, fotosuratlar, giperhavola (gipermurojaat)lar, audio va videoizohlar, xronologik ro‘yxat, foydalanilgan va tavsiya etiladigan adabiyotlar ro‘yxati va hokazolardan iborat bo‘lgan katta hajmdagi elektron dastur.


Example based translation («Namunalarga asoslanadigan tarjima») – 1984- yilda Yaponiyaning Kioto universiteti professori, mashina tarjimasi bo‘yicha yapon davlat dasturi rahbari Makoto Nagao tomonidan yaratilgan yangi konsepsiya. Ushbu konsepsiyaga ko‘ra, matnlar ilgari inson qo‘li bilan tarjima qilingan matnlarga tayanib analogiya tamoyili asosida tarjima qilinishi lozim. Buning uchun kompyuterga kiritilgan katta hajmdagi bilingv bazasi (matn va uning tarjimalari) shakllantirilishi zarur. Yangi matnlar tarjimasida bilingv massividan o‘xshash matn fragmentlari tanlanadi va tarjimaning muvaffaqiyatli chiqishida foydalaniladi. M.Nagao mashina tarjimasiga bunday yondashuvni «Example Based Transla­tion» («Namunalarga asoslanadigan tarjima») deb nomladi, ilgarigi an’anaviy yon­dashuv «Rule Based Translation» («Qoidalarga asoslanadigan tarjima») deb ataladi.

1.

2

3

4

5

1^ Bu haqda qarang: Кузнецов А.М. О применении метода компонентного анализа в лексике. –С.260.; Цветков Н.В. К методологии компонентного анализа // Вопросы языкознания. 1984, №2, с.67.

2Foydalanilgan lug‘atlar: 1. Узбекско –русский словарь. Под ред.С.Акобирова, Г.Михайлова.- Ташкент, 1988. -726 с. 2. Русско – английский словарь. Под ред. О.Ахмановой. -М.: Русский язык , 1991. -758 с. 3. Ходжиев А.П. , Ким С.Л. Узбекско – русский синонимический словарь. – Ташкент: Фан , 1990. – 111 с.