Kompyuter injiniringi” fakulteti

Manzillash usullari va ma'lumotlar turlari

Umumiy maqsadli registrlarga mo'ljallangan mashinalarda ko'rsatma bilan boshqariladigan ob'ektlarga murojaat qilish usuli (yoki rejimi) doimiy, registr yoki xotira joyini belgilashi mumkin. Xotira yacheykasiga kirish uchun protsessor, birinchi navbatda, ko'rsatilgan manzil bilan belgilanadigan haqiqiy yoki samarali xotira manzilini hisoblashi kerak adreslash usuli yordamida buyruq. To'g'ridan-to'g'ri ma'lumotlar va so'zma-so'z doimiy manzillash odatda xotirani manzillash usullaridan biri sifatida ko'rib chiqiladi (garchi bu holda kirish mumkin bo'lgan ma'lumotlar qiymatlari ko'rsatmalarning o'ziga xos qismi bo'lib, umumiy ko'rsatmalar oqimida qayta ishlanadi). Ro'yxatga olish manzili odatda alohida ko'rib chiqiladi. Ushbu bo'limda buyruq hisoblagichi bilan bog'liq bo'lgan adreslash usullari (buyruqlar hisoblagichiga nisbatan manzillash) alohida ko'rib chiqiladi. Ushbu turdagi adreslash asosan boshqaruvni uzatish buyruqlarida dastur manzillarini aniqlash uchun ishlatiladi. Quyida, Qo'shish buyrug'i misolida, manzillash usullarining eng keng tarqalgan nomlari berilgan, ammo hujjatlarda arxitekturani tavsiflashda turli ishlab chiqaruvchilar ushbu usullar uchun turli nomlardan foydalanadilar.

Protsessor buyrug’i
Buyruq-bu qanday harakat bajarilishi haqidagi maxsus ikkilik kodli so’zlar birligidir.
Protsessorning ishlashi asosan beshta quyidagi bosqichlardan iborat:

• 
  Buyruqni o’qish;
  
• 
  Buyruqni deshifrlash;
  
• 
  Operandlarni o’qish;
  
• 
  Buyruqni bajarish;
  
• 
  Natijani yozish;
  

Buyruqlar tizimi arxitekturalariga
CISC (Complex Instruction Set Computer)-to’laroq buyruqlar to’plami;
RISC (Reduced Instruction Set Computer)-qisqartirilgan buyruqlar to’plami VLIW (Very Long Instruction Word)-o’ta katta uzunlikdagi buyruqlar
Mikroprotsessor 4 ta guruh buyruqlar to’plamini o’z ichiga oladi: –ma’lumotlarni uzatish buyruqlari; – arifmetik buyruqlar; – mantiqiy buyruqlar; – o’tish buyruqlari.
Ish unumdorligi-bu kompyuterning ishlash tezligi ko’rsatkichidir.
MIPS(Million Instruction Per Second)
FLOPS(Floating Point Operation Per Second)
CISC arxitekturasi CISC bu Kompleks Instruction Set Computer- ning qisqartmasi . CISC protsessorlari 1970-yillarda RISC (Reduced Instruction Set Computers) protsessorlari evolyutsiyasidan oldin paydo bo'lgan. Ushbu davrda kompyuter xotirasi "kichik" va "juda qimmat" ishlatiladi. CISC protsessorlari xotirani qisqartirish uchun kodni soddalashtirish va uni qisqartirishda yordam berdi. CISC protsessorida bitta yo'riqnomada "bir nechta past darajadagi operatsiyalar" mavjud. Bu CISC ko'rsatmalarini qisqa, ammo "murakkab" qiladi. Ushbu bo'limda biz arxitektura, ko'rsatmalar to'plami, CISC protsessorlarida quvur liniyasi va uning afzalliklari va kamchiliklari haqida bilib olamiz. Shunday qilib, mavzudan boshlaylik.