Kompyuter hotirasini fizik tuzilishi (tashkil etilishi)

Maxalliylik (lokallilik)
Mahlum bo`lishicha, bu usulda boshqarishni tashkil etish xotira satxlariga kirishni va aloqa chastotasini kamaytiradi.
Bu yerda muxim rolni,chegaralangan vakt davomida,xotira adreslarining kichik bulagi bilan ishlash xossasi uynaydi.Bu em`irik jixatdan kuzatiladigan xossa lokallilik printsipi yeki murojaatlarni lokallashtirish deyiladi.
Protsessor KESHi, qurilmalarning bir qismi xisoblanadi, shuning uchun OTning hotira menejeri ,asosan mahlumotlarni kompyuterning asosiy va ichki hotira qismiga taqsimlash bilan shug`ullanadi. Ba`zi sxemalarda tezkor va ichki hotira o`rtasidagi oqimni dasturchi boshqaradi. Ammo bu bog`lanish dasturchi vaqtini yo`qotadi, shu sababli bu ishni OT ga yuklashga harakat qilinadi.
Fizik xotirada mag`lumotlarni real joylashishini kursatuvchi.asosiy xotiradagi adreslar- fizik adreslar deb ataladi.Dastur ishlaydigan fizik adreslar to``lami, fizik adreslar maydoni deb ataladi.
Mantiqiy(logik) hotira.
Xotirani ,yacheykalar chizikli tu`lami kurinishida a``arat tashkil etish,dasturchining dastur va mag`lumotlar saklanishi kurinishi xakidagi tassavuri bilan mos kelmaydi.Ku`gina dasturlar bir-biriga boglik bulmagan xolda yaratilgan modullardan tashkil to`gan.
Ba`zan jarayon tarkibiga kiruvchi hamma modullar hotirada ketma-ket joylashadi va chiziqli adreslar maydonini tashkil qiladi. Biroq ko``incha modullar hotiraning turli joylarida joylashtiriladi va turlicha foydalaniladi.
Hotirani bosharish sxemasida, foydalanuvchining bunday tassavuriga mos keladigan mahlumot va dasturlarni saqlash, segmentatsiya deyiladi. Segment-hotiraning aniq ko`rsatilagan qismi bo`lib,uing ichkikismida chiziqli adreslarni qo`llab quvvatlaydi. Segment `rotsedura, massiv, stek yoki skalyar miqdorlardan tashkil to`gan buladi, lekin odatda aralash ti`dagi mahlumotlardan iborat bulmaydi.
Boshida segmentlar. dastur kodi fragmentlarini(matn redaktori,trigonometrik kutubxona v ax.k.) jarayonlar bilan umumlashtirish zaruriyatidan kelib chikkan bulishi kerak,chunki ularsiz xar bir jaraen uzining adres makonida mag`lumotlarning yana bir nusxasini saklashiga tugri kelar edi. Xotiraning, tizim bir nechta jaraenning mag`lumotlarini aks ettiradigan aloxida kismlari bulib ular segmentlar deb nom oldi.
Xotira shunday kilib, chizikli kurinishdan ikki ulchamli kurinishga keldi. Adres ikki kom`onentdan iborat bulib,ular:segment nomer iva segment ichidagi joylashgan urnidir. Keyinchalik, jarayonning turli komponentalarini (dastur kodi, ma`lumotlar, stek v ax.k.) turli segmentlarda joylashtirish qulay bulib koldi.Yana shu narsa anik bulib qoldiki,anik segment ishini,unga segmentda saklanadigan ma`lumotlar ustida bajarilishi ruxsat berilgan .operatsiyalar, masalan, murojaat xuquki va o`eratsiyalar ti`i kabi atributlar kiymatini berib ,nazorat kilish mumkin bulib koldi.

2-rasm. Jarayon segmentlarining kompyuter xotirasida joylashishi.
Ba`zi, jarayonni adres makonini tasvirlaydigan segmentlar 2 –rasmda kursatilgan.
Aksariyat zamonaviy Operatsion tizimlar hotirani segment boshqaruv hususiyatiga ega. Otlarning bag`zi arxitekturalarida (masalan Intel) segmentlash qurulmalar tomonidan kullanadi.
Jarayon murojaat kiladigan adreslar,o`erativ xotirada mavjud bo`lgan real adreslardan shu taxlitda fark kiladi. Har bir aniq holatda dastur foydalanadigan adres, har xil usullar yerdamida tasvirlanishi mumkin. Masalan, adres, berilgan matnda odatda simvolli bo`ladi. Kom`ilyator bu simvolli adres va o`zgaradigan adreslarni bog`laydi (masalan, n bayt modul boshidan). Dastur generatsiyalagan bunday adres odatda mantikiy adres(virtual xotirali tizimlarda u ko``incha virtual xotira ) deb nomlanadi. Barcha mantikiy adreslar tu`lami mantikiy(virtual) adreslar maydoni deb ataladi.