Kompyuter dasturlarini tuzish texnologiyasi

KOMPYUTER DASTURLARINI TUZISH TEXNOLOGIYASI

Zamonaviy axborot va kommunikatsiya texnologiyalarining rivojlanishi bilimlarni olish va tarqatish xususiyatlarini o'zgartiradi. Ta'lim tizimida ta'lim texnologiyalari odatda axborotlarni uzatish va o'rganish vositasi sifatida qo'llaniladi. Bilish texnologiyalar - bu o'quvchiga ongi, xotirasi, genetik qobiliyatlari, muammolarni hal qilish qobiliyatini kengaytirishga yordam beradigan vositalar. Ushbu maqolada kompyuterli o'qitish dasturlarini yaratishga doir umumiy yondashuvlar muhokama qilinadi.

Elektron ta'lim vositalarining eng samarali shakli kompyuterli o'qitish dasturlari hisoblanadi[?]. Bu o'quvchiga faol o'rganish va o'qituvchi bilan muloqat yetishmasligining o'rnini bosishga imkon beradi. Shuning uchun, biz aynan kompyuterli o'qitish dasturini yaratish texnologiyasiga e'tibor qaratamiz. Kompyuterli o'qitish dasturi o’quv maqsadidagi dasturiy ta'minot sifatida ikkita qismiy tizimdan iborat tizim sifatida ifodalanadi:

- axborot (mazmuniy qismi);

- dasturiy (dasturiy amalga oshirish).

Kompyuterli o'qitish dasturlarini yaratishda ularni ishlab chiqish metodologiyasiga doir ikkita turli xil fikrlar mavjudligini ko’ramiz. Ulardan birinchisi, zarur bo'lgan materiallar o'qituvchi (kurs materiallari muallifi) tamonidan to'g'ri tayyorlanishi yetarli hisoblanadi, ularni kompyuter shakliga o’tkazish esa muammo keltirib chiqarmaydi. Ikkinchi fikrga muvoffiq, malakali dasturchi har qanday an'anaviy darslikdan muallifining yordamisiz undan samarali ta'lim vositasini yaratishi mumkin. Birinchi holda, mazmuniy qism shakllantiriladi, ikkinchisida uning dasturiy ta'minoti amalga oshiradi.

Ta’lim tizimi uchun kompyuter o'qitish dasturlarini yaratish - bu o'quv materiallari mualliflari va kompyuter o'qitish tizimlarini ishlab chiquvchilarining o'zaro hamkorlikdagi itaratsion jarayoni bo'lib, ushbu jarayonning bog'lovchi bo'g'ini va tashkilotchisi o'quv vositalarini tayyorlash metodikasi bo'yicha mutaxassislar bo'lishi lozim ( rasmga qarang).

Rasm 1. Kompyuterni o'qitish vositalarini yaratishning itaratsion jarayoni

Mualliflar, metodistlar va ishlab chiquvchilarning itaratsion o'zaro hamkorligiga bo'lgan talab quyidagi sabablarda o’z aksini topadi:

• muallif uslubiy ko'rsatmalarni qanchalik sinchkovlik bilan o'rgangan bo'lsa ham, u tomonidan taqdim etilgan materiallarni (masalan, interaktiv sxemalarning mujassamlashuvi) kompyuterda amalga oshirishning ko'pgina muayyan jihatlari unga faqatgina kompyuterli o’qitish dasturlarining mos qismlari sifatida tushunarli bo'ladi. O'z navbatida, o'zi foydalanadigan dasturiy ta'minot imkoniyatlarini biladigan ishlab chiquvchi metodist-o'qituvchini materiallarni taqdim etish shakli to'g'risida yangi g'oyalarga undashi mumkin;

• kompyuterli o'qitish dasturining ayrim o’ziga xos tarkibiy qismlari (masalan, dasturiy ta'minot modullarining ishlash senariylari), odatda, muallif, metodist va ishlab chiquvchining yaqin hamkorligida ishlab chiqilishi kerak;

• kompyuterli o'qitish dasturi bilan ishlash jarayonida yangi normativ hujjatlar chiqishi, o'quv rejasi o'zgarishi, o'quv materialini yangilash uchun ishlatilishi kerak bo'lgan maxsus adabiyotlar paydo bo'lishi mumkin. Shunga o'xshash “savollar”, albatta, allaqachon ishlab chiqilgan o'qitish dasturida paydo bo'ladi;

• muallif va metodist masofadan o'qitish kompyuter vositalari ishlab chiqaruvchisi qanday materiallar (masalan, kompyuter illyustratsiyasi asoslari) joylashtirilishi haqida ma'lumotga ega bo'lishi lozim, chunki ularni qidirishda vaqt va kuch sarflamaslik kerak;

• muallif va metodist kompyuterli o'qitish dasturini maketini yaratish bosqichida tekshirishi hamda dasturchi-ishlab chiquvchiga dastlabki materiallari bilan aniqlangan nomuvofiqliklar to'g'risida ma’lumotlar berish kerak;

• muallif metodist va ishlab chiquvchi bilan birgalikda o'quv jarayonida kompyuter o'qitish dasturini sinovdan o'tkazishda ishtirok etishi shart. Bu nafaqat ilgari sezilmagan xatolar va noaniqliklarni aniqlashga, balki materialni taqdim etishda, test topshiriqlarini shakllantirishda va hokazolarda zaif tomonlarining aniqlanishiga imkon beradi.

Столь обширный и комплексный характер взаимодействия авторов, методистов и раз-работчиков породил попытки объединения их функций в одном лице, например, путем создания упрощенных программных средств разработки учебных компьютерных модулей по некоторой заложенной в эти программные средства методической схеме [1, 2, 3, 4].

Mualliflar, metodistlar va ishlab chiquvchilarning o'zaro hamkorlikning bunday keng qamrovli xususiyati masalan, kompyuter modullarini ishlab chiqish uchun dasturiy vositalarni ushbu dasturiy vositalarga kiritilgan ba'zi uslubiy sxemalar bo'yicha soddalashtirish orqali o'z vazifalarini birlashuviga erishiladi[1, 2, 3, 4].

Считается, что с помощью таких средств разрабатывать компьютерные обучающие про-граммы могли бы сами преподаватели. По-добный подход, безусловно, имеет свои поло-жительные стороны, особенно в перспективе, учитывая неизбежный рост общей компьютер-ной грамотности преподавателей. Однако следу¬ет отметить, что по своим функциональным воз¬можностям указанные средства разработки все же существенно уступают профессиональным. В то же время они все равно потребуют от авто¬ра такой компьютерной квалификации, которой преподаватели, как правило, не обладают.

Bunday vositalar yordamida o'qituvchilarning o'zi kompyuterda o'qitish dasturlarini ishlab chiqishi mumkin deb ishoniladi. Bunday yondashuv, albatta, o'qituvchilarning umumiy kompyuter savodxonligi muqarrar ravishda ortib borishini hisobga olgan holda, ayniqsa kelajakda o'zining ijobiy tomonlariga ega. Shunga qaramay, shuni ta'kidlash kerakki, ularning funktsional imkoniyatlari jihatidan ushbu ishlab chiqish vositalari hali ham professionallardan ancha past. Shu bilan birga, ular muallifdan, odatda, o'qituvchilar, odatda, egalik qilmaydigan kompyuter malakasini talab qilishadi.

Так или иначе, независимо от персоналий, недооценка при создании компьютерной обу Так или иначе, независимо от персоналий, недооценка при создании компьютерной обу-чающей программы каждой из перечисленных функций, которые сейчас выполняют автор, разработчики, методист, не позволит создать эффективное средство обучения и контроля, от¬вечающее своему назначению в системе образо¬вания.

Shaxsiy xususiyatlaridan qat'i nazar, hozirda muallif, ishlab chiquvchilar, metodistlar tomonidan amalga oshiriladigan kompyuterni o'qitish dasturini yaratishda ro'yxatdagi har bir funktsiyani past baholash, bu yoki boshqa usul bilan o'z maqsadiga javob beradigan o'qitish va boshqarish vositalarini yaratishga yo'l qo'ymaydi. ta'lim tizimi.