03.10.2022, 16:45
Shaxsiy kompyuter nosozliklarini aniqlash va yo’qotish usullari — Teletype
https://teletype.in/@kompyuter_darslari/YEKAH1CYp
1/6
Kompyuter_Darslari
@kompyuter_darslari
Computer Science
May 10, 2020
Shaxsiy kompyuter nosozliklarini
aniqlash va yo’qotish usullari
Ma’lumki, jamlovchi qismlari va detallarining har bir komponenti kompyuterning
noto’g’ri yoki nuqsonli ishlashiga sabab bo’lishi mumkin. Agar kompyuter umuman
ishlamasa, ishlamayotgan buzilgan elementini ShK detallarini navbat bilan ishlashi
aniq bo’lgan detallarga almashtirib, osongina aniqlab olish mumkin. Agar shunday
imkoniyat bo’lmasa, tekshirmoqchi bo’lgan barcha detallarini olib, do’stingiz yoki
qarindoshingiznikiga borishingiz mumkin. Ishlab turgan kompyuter orqali o’z
detallaringizni navbat bilan almashtirib ko’rib, buzilgan detalni osongina topish
mumkin. To’xtab qoladigan komponentni topish ancha qiyinroq bo’ladi. Shunday
holatlarda kompyuter o’zidan-o’zi «to’xtab qolishi», yuklanishi yoki ekrani moviy
rangli bo’lib qolishi mumkin. Mana shu nosozliklar sabablarini qanday aniqlash
to’g’risida ma’lumotlar keltirib o’tamiz.
U
l
d ShK
l i i
id i i hl b
k
ib
Follow
Shaxsiy kompyuter nosozliklari. Telegram kanalimiz: Kompyuter_Darslari
Kompyuter texnikasidan foydalanishda unda yuzaga keladigan ayrim
nosozliklarni aniqlash metodikalari va ularni yo’qotish usullariga doimo katta
e’tibor qaratiladi. Bu masalada shaxsiy kompyuter ShK nosozliklarini tashhis
qilish va sozlash bo’yicha axborotlarni umumlashtirib, o’rganish katta
ahamiyatga ega.
03.10.2022, 16:45
Shaxsiy kompyuter nosozliklarini aniqlash va yo’qotish usullari — Teletype
https://teletype.in/@kompyuter_darslari/YEKAH1CYp
2/6
Umuman olganda, ShK muammolarini quyidagi: ishlab turgan kompyuter
qotib
qolishi, BSOD, o’z-o’zidan qayta yuklanishi va o’z-o’zidan o’chib qolishi kabi
guruhlarga ajratish mumkin. Quyida mana shu nosozliklarni aniqlash va qaysi
dasturlar bilan ularni «davolash» kerakligini batafsil o’rganib chiqamiz.
Agar ShK tez-tez qotib qoladigan bo’lsa, unda bu holatning
asosiy sababi
quyidagilar: kompyuterning
qizib ketishi, sifatsiz quvvat manbai, bir yoki bir necha
komponentlarining
notekis ishlashi, dasturiy ta’minotdagi (operatsion tizim,
drayverlar, qo’shimchalarda) xato yuz bergan bo’lishi mumkin
Tizimning qaysi bir komponenti qizib ketayotganligini aniqlash uchun monitoring
dasturlari biridan foydalanish kerak bo’ladi. Shundan keyin ShK eng ko’p qotib
qoladigan sharoitlarni hosil qilish kerak. Monitoringni kuzatib borib, kompyuterda
nima qizib ketayotganligini aniqlang va qo’shimcha sovitish manbai kiritish to’g’risida
o’ylang. Agar hammasi joyida bo’lsa ham, muammo bartaraf etilmayotgan bo’lsa,
quvvat manbai blokiga e’tibor qarating. Birinchi navbatda, quvvat manbai bloki bilan
korpusni arzon narxda sotib olganlar shunday qilishlari kerak. Arzon bahoda sotib
olgan bo’lsangiz, ishlab chiqaruvchilarning bloklarini ko’rasiz. Aytib o’tilgan
«brendlarning» mahsulotlar sifati yaxshi emas. Bundan tashqari, uy sharoitlarida
blokni test sinovlaridan o’tkazish metodikasini ham o’rganib qo’ygan ma’quldir.
O’rnatilgan dasturiy ta’minotdagi nuqson ham kompyuterning
tez-tez qotib qolishi
sabablaridan biri hisoblanadi. Agar kompyuter qaysidir dastur (masalan, tizim
drayverlari, qo’shimcha tizim xizmatlari va boshqalar) o’rnatilgandan so’ng qotib
qoladigan bo’lib qolsa, unda avvaliga uni o’chirib tashlab sinab ko’rish kerak. Juda
bo’lmaganida tizimni qayta o’rnatish zarur bo’ladi. Bundan tashqari, barcha shleyflar
yaxshi ulanganligini, xotira plankalarini, kengaytirish platalarini tekshirib chiqish
kerak. Ular mahkam va tekis ulangan bo’lishi kerak. Ba’zida sistemani oxirgi
vintigacha yechib tashlash va puxta o’ylab, yaxshilab qayta yig’ish ham yordam
beradi. Juda og’ir holatlarda unchalik zarur bo’lmagan barcha komponentlarni —
tovush kartalari, optik disklar, tyunerlarni atrof qo’shimcha qurilmalarini o’chirib
qo’yish ham juda foydali bo’ladi. Agar shunday holatda ShK yaxshi ishlasa, unda
«devayslarni» navbat bilan o’z joyiga qaytarib, qotib qolishga sababchi aybdorni
topish mumkin.
Monitor moviy ekrani ko’pincha bir yoki bir necha qurilmalar ishida nosozliklar
bo’lganida hamda dasturiy ta’minotda muammolar bo’lganida paydo bo’ladi.
Kompyuter qotib qolishidan BSOD’ning farqi ShK ishlamay qolganida moviy fonda oq
