Kompleks birikmalarning tuzilishi

Metall akvokomplekslar bor koordinatsion birikmalar tarkibida faqat metall ionlari mavjud suv kabi ligand. Ushbu komplekslar metall kabi ko'plab metall tuzlarining suvli eritmalarida ustun tur hisoblanadi nitratlar, sulfatlarva perkloratlar. Ular umumiy stexiometriyaga ega [M (H)₂O)_n]^{z +}. Ularning xulq-atvori atrof-muhit, biologik va sanoat kimyosining ko'plab jihatlariga asos bo'ladi. Ushbu maqola suv yagona ligand bo'lgan komplekslarga bag'ishlangan ("homoleptik akvokomplekslar "), lekin albatta ko'plab komplekslar akvo va boshqa ligandlar aralashmasidan iborat ekanligi ma'lum
HOOC CH₂ \  CH₂-CH₂ \  CH₂ COOH
 N N \
H₂C \ Cu  CH₂
\  \ 
O=C – O^{-  -} O -C=O 
Xelat kompleks birikmalar analitik kimyoda ishlatiladi.Xelat komplekslar organizmdan og’ir metallarni olib chiqib ketishda amaliy ahamiyatga ega(25-rasm).

25- rasm. Trilon B asosidagi xelat komplekslarning Hg²⁺ ionlarining ushlab qolishi va organizmdan olib chiqib ketishi.
Kompleks hosil qiluvchi ionlar metallmaslar bo’lgan birikmalar.Bunday birikmalar juda ham ko’p. Kompleks hosil qiluvchi ionlar sifatida quyidagi metalmaslarni olish mumkin: azot, bor, kremniy, kislorod, fosfor, iod va boshqalar. Masalan, [NH₄]Cl-ammoniy xlorid, [N₂H₄]Cl₂ –gidrazin digidroxlorid, [NH₄]OH- ammoniy gidroksid, Na[BF₄]- natriy tetraftorborat, Na[BH₄]-natriy tetragidroborat,H₂[SiF₆]- vodorod geksaftorosilikat, [H₃O⁺]-gidroksoniy ioni, H[PF₆]- vodorod geksaftorofosfat, K[I₃]- kaliy triyodat, K[I₅]-kaliy pentayodat va hokazo.