Kompleks birikmalarning analitik kimyodagi ahamiyati. Sayfullayeva Fotima 2-Kurs talabasi

Hozirgi vaqtda metall ionlarini aniqlash uchun tarkibida maxsus atomlar gruppasi bo’lgan reaktivlar qo’llaniladi. Metallarni aniqlashda, asosan tarkibida bir necha karboksil gruppalari bor α- aminokislotali reaktivlar ishlatilmoqda. Ana shunday birikmalardan biri sifatida imin-di-sirka kislota HOOCCH2-NH-CH2COOH ni aytib o’tish mumkin.

• 
  Hozirgi vaqtda metall ionlarini aniqlash uchun tarkibida maxsus atomlar gruppasi bo’lgan reaktivlar qo’llaniladi. Metallarni aniqlashda, asosan tarkibida bir necha karboksil gruppalari bor α- aminokislotali reaktivlar ishlatilmoqda. Ana shunday birikmalardan biri sifatida imin-di-sirka kislota HOOCCH2-NH-CH2COOH ni aytib o’tish mumkin.
  
• 
  Ana shu kislotaning hosilasi etelendiamintetrasirka kislota va uning 2ta vodorod atomi natriyga almashingan tuzi NaOOCCH2-NaOOCCH2-N-CH2-CH2-N-CH2COOH-CH2COOH trilon-B nomi bilan ataladi.
  

Trelon-B kompleksonlar nomi reaktivlar jumlasiga kiradi. Trelon-B eritmada bo`lgan metall ionning hammasi bilan mustahkam birikma hosil qila oladi. Bunday reaksiyalarni o`rganishda indikator sifatida mureksid va qora erioxrom ishlatiladi.

• 
  Trelon-B kompleksonlar nomi reaktivlar jumlasiga kiradi. Trelon-B eritmada bo`lgan metall ionning hammasi bilan mustahkam birikma hosil qila oladi. Bunday reaksiyalarni o`rganishda indikator sifatida mureksid va qora erioxrom ishlatiladi.
  
• 
  Kimyo laboratoriyalarida metallarni aniqlash uchun ko`p qo`llaniladigan reaktivlar jumlasiga kupferon H-O-NC6H5-N=O, 8-oksixinolin C9H6NOH va ditizon C6H5-NH-NH-CS-NH-NH-C6H5 lar kiradi
  

Metallarni koorroziyadan saqlashda kompleks birikmalarning ahamiyati

• 
  Metallarni koorroziyadan saqlashda kompleks birikmalarning ahamiyati
  
• 
  . Metall sirtiga yaxshi yopishadigan (ya’ni kuchli adgeziyaga ega bo’lgan) koordinatsion birikma metallini eritmada va atmosferada (ochiq havoda) koorroziyadan saqlashga imkon beradi. Masala, po’lat buyum, natriy benzoat C6H5COONa eritmasi ichiga solib qo’yilsa, temir buyum sirtida ko’zga ko’rinmaydigan himoya parda hosil bo’adi. Uning tarkibi Fe[(C6H5COOH)6].(OH)3 dan iborat. Uning borligini elektronogeafik va kimyoviy usullar bilan isbotlash mumkin:
  
• 
  4Fe+24C6H5COONa+30H2O+3O2→24NaOH+4[Fe(C6H5COOH)6](OH)3
  
• 
  Benzitriazol kadmiy, rux va mis ionlari bilan suvda kam eriydigan cho’kmalar hosil qilishi sababli metallarni koorroziyadan himoya qiladi.