12. Tashqi sfera ionlari:
Kompleks hosil qiluvchi bilan bevosita bog’langan;
Kompleks hosil qiluvchi bilan bevosita bog’lanmagan;
Kompleks hosil qiluvchi bilan kordinatsion son hosil qiladi;
Ichki sfera bilan koordinatsion bog’ bilan bog’langan.
13. Kation komplekslarga quyidagilar kiradi:
Na[Al(OH)4];
K3[Fe(CN)6];
[Co(NH3)6]Cl3;
[Co(NH3)3(NO2)2].
14. Anion komplekslar quyidagilar::
Na3[Al(OH)6];
[Ag(NH3)2]Cl;
K4[Fe(CN)6];
Na2[Cu(OH)4].
15. Neytral komplekslar quyidagilar:
[Fe(H2O)6]Cl3;
[Fe(CO)5];
[Fe(NH3)4Cl2]Cl;
Na2[Zn(OH)4].
16. Akvakomplekslar:
[Co(H2O)6]SO4;
Na2[Zn(OH)4];
Na[AlH4];
NaAlO2.
17. Gidroksokomplekslar:
Li[BH4];
Na3[Al(OH)6];
[Cu(H2O)4]Cl2;
[Ag(NH3)2]Cl.
18. Asidokomplekslarga kiradigan birikmalar:
K4[Fe(CN)6];
[Cu(NH3)4]Cl2;
Na3[Fe(C2O4)3];
K3[Co(NO2)6].
19. Ammiakat komplekslar:
Na3[Co(NO2)6];
K[Ag(CN)2];
[Cu(NH3)4]Cl2;
Na2[Cu(OH)4].
20. Aralash komplekslarga quyidagilar kiradi:
Na[Co(NH3)6];
Na[Al(OH)4(H2O)2];
[Ag(NH3)2]Cl;
Na3[Fe(CN)6].
21. Kompleks birikma Na3[Al(OH)6]:
Bir yadroli;
kationli;
akvakompleks;
asidokompleks.
22. Kompleks birikma [Cu(NH3)2]SO4:
ko’pyadroli;
ammiakat;
kationli;
neytral.
23. Kompleks birikma [Fe(CO)5]:
Bir yadroli;
neytral;
kationli;
anionli.
24. Kompleks birikma Na[Al(H2O)2(OH)4]:
ko’pyadroli;
aralash turdagi kompleks;
asidokompleks;
anionli.
25. Kompleks birikma [Fe(H2O)6]SO4:
bir yadroli;
gidroksokompleks;
akvakompleks;
kationli .
26. Kompleks birikmani to’g’ri nomlang [Ag(NH3)2]Cl :
diaminoargentat (I) xlorid;
kumush (I) diaamiakat xlorid;
diammino kumush (I) xlorid;
xlorodiamminoargentat (I).
27. Kompleks birikmani to’g’ri nomlang K4[Fe(CN)6] :
tetrakaliygeksatsianid temir (II);
kaliy geksatsianoferrat (II);
kaliy geksatsianid temir (II);
kaliy geksatsianidoferrat (II).
28. Kompleks birikmani to’g’ri nomlang Na[Cr(H2O)3F2] :
natriy triakvadiftoroxromat (III);
natriy diftorotriakvaxromat (III);
natriy diftorotrigidroksoxromat (III);
trigidroksodiftoronatriyxromat (III).
29. Kompleks birikmani to’g’ri nomlang [Co(NH3)3Cl3]
trixlorotriamminkobalt;
triamminotrixlorokobaltat;
trixlorotriammiakat kobalt;
trixloridtriamminokobalt.
30. Kompleks birikmani to’g’ri nomlang [Al(H2O)5OH]SO4
alyuminiy gidridopentaakvasulfat;
pentaakvagidridoalyuminat sulfat;
gidroksopentaakvaalyuminiy sulfat;
pentaakvagidroksoalyuminat sulfat.
31. Kompleks birikmalar –bu?
Nometall birikmalar
Metalli birikmalar
Noorganik birikmalarni eng katta va ko’psonli sinfi
Manfiy zaryadlangan ionlar
Kompleks birikmalarni o’rganish qachondan boshlangan?
XIX- XX asr.
XVI-XX asr.
XX-XXI asr.
XVI-XXI asr.
Kompleks birikmalarni koordinatsion nazariyasi asoschisi kim?
Avagadro Amadeo
Alfred Verner
Vyoler Fridrix
Gassendi Pyer
Komplekshosil qiluvchi deb nimaga aytiladi?
Atom
Musbat zaryadlangan ion
Elektron
Neytron
CoCl3*5NH3 kompleks tuzi eritmasidan kumush nitrati faqat tarkibidagi xlorning 2/3 qismini cho’ktiradi. Tuz eritmasida kobalt va erkin ammiak aniqlanmagan. Bu birikmani koordinatsion tuzilishi qanday?
[Co(NH3)5Cl]Cl;
[Co(NH3)5Cl]Cl2;
[Co(NH3)5Cl3];
[Co(NH3)4Cl]Cl?
36. Kompleks hosil qiluvchining koordinatsion soni deb nimaga aytiladi?
Neytral molekulalar va ionlarning umumiy soni
Tuzlarning umumiy miqdori
Neytronlarning umumiy soni
Elektronlarning umumiy soni
37. Eng faol kompleks hosil qiluvchilardan birini toping:
Alyuminiy
Xrom
Oltin
Rux
38 . ion-komplekshosil qiluvchining kompleks iondagi [Ni (NH3)5Cl]+ oksidlanish darajasi :
а) +3 b) +2 c) +1 d) -2
39. Kaliy akvapentatsianoferrat (II) formulasini toping :
а) К3 [Fe(CN)6H2O]
b) К3 [Fe(CN)5H2O]
c) Ca [Fe(CN)5H2O]
d) К2 [Fe(CN)5H2O]
40. K3[Co(NO2)6(NH3)2] kompleks birikmani nomi:
а) kaliy geksanitrodiamminkobaltat
b) kalciy diamminogeksanitratokobaltat
c) kaliy diammingeksanitrokobaltat (III)
d) kaliy geksanitrodiakvokarbonil (I)
41. К3[Fe(CN)5 H2O] Kompleks birikmadagi koordinatsion son:
а) 5 b) 6 c) 1 d) 3
42. Qaysi eritma elektr tok o’tkazmaydi:
[Сu (NH3)2]Cl
[Cu(NH3)4]SO4
[Cu(NH2CН2СOO)2]
[Cu(NH3)4]SO4
43. Kaliy geksatsianoferrat (II) olish reaktsiyasi:
а) temir (III) tsianid + kaliy gidroksid
b) temir (III) tsianid + Temir (III) gidroksid
c) kaliy tsianid + ammoniy gidroksid
d) temir (II) tsianid + kaliy tsianid
44. Na2[Zn(OH)4] kompleks suvda eritilganda nima hosil bo’ladi:
а) Na+, [Zn(OH)]+, OH-
b) Na+, Zn2+
c) Na+, Zn2+, OH-
d) 2Na+, [Zn(OH)4]2-
45. Quyidagi komplekslardan ammiakatni toping:
а) K3[Co(NO2)6(NH3)2]
b) [Cu(H2O)4]SO4
c) K2[HgJ4]
d) [Cu(NH3)4]SO4
46. В12 vitamin tarkibidagi metall:
а) Co b) Mg c) Fe d) Cu
47. [Fe(CN)6]4- [Fe(CN)6]3- reaktsiya qanday jarayonni aks etadi:
а) qaytarilish
b)oksidlanish
c) almashinish reaktsiyasi
d) disproportsilanish
48. К[PF6] kompleks birikmadagi kompleks hosil qiluvchi ionning oksidlanish darajasi:
а) -1 b) +1 c) +5 d) -5
49. Kaliy geksanitrokobaltat (III) nomiga qaysi formula mos keladi:
а) К4 [Со(NО2)6]
b) К3[Co(NO2)6]
c) K3[Co(NO2)6(NH3)2]
d) К3 [Со(NО3)6]
50. К[Al(OH)4(H2O)2] birikmani nomi:
kaliy tetragidroksodiakvaalyuminiy
kaliy tetragidroksodiakvaalyuminiy (III)
kaliy diakvatetragidroksoalyuminat (III)
alyuminiy va kaliy digidrattetragidroksid
51. Quyidagi birikmalardan qaysi biri kompleks birikmalar nomiga to'g'ri keladi:
CuSО4;
[Cu(NH3)4]SО4;
РО43-;
CuCl2
52. Kompleks ion zaryadining kattaligini va belgisini aniqlang [Pt(NH3)2(H2O)2Cl2]:
+4;
0;
+2;
-1
53. Kompleks birikma tarkibidagi ionning oksidlanish darajasini aniqlang K[Cr(H2O)2(NO2)4]:
+2;
+6;
-1;
+3
54. Kompleks birikma tarkibidagi markaziy atom ionining koordinatsion sonini aniqlang К2[Рt2+(С2O4)n]:
2;
4;
3;
1
55. Bariy diakvaadixloroditsianoplatinat (+2) deb ataladigan kompleks birikmaning formulasini ko’rsating?
Ba2[Pt(CN)2Cl2(H2О)2];
Ba[Pt(CN)2Cl2(H2О)2];
Ba[Pt(CО)3Cl2(H2О)2];
Ba3[Pt(CN)2Cl3H2О];
56. CrCl3 ning NH3 bilan o'zaro ta'siri natijasida qanday kompleks birikmani olish mumkin, bunda kompleks hosil qiluvchining koordinatsion soni 6 ga teng.
[Cr(NH3)4]Cl3;
[CrCl2(NH3)2]Cl;
[Cr(NH3)6]Cl3;
[Cr(NH3)2Cl2]Cl
57. Keltirilgan tenglamalardan qaysi biri ikkinchi tartibli [CdI4]2- ionining ionlanishini aks ettiradi:
[CdI4]2- ↔ Cd2+ + 4I–
[CdI4]2- ↔ [CdI3]– + I–
[CdI3]– ↔ Cd2+ + 3I–
[CdI3]– ↔ CdI2 + I–
58. Xrom (III) birikmalari orasida kompleks birikmani aniqlang:
CrCl3
KCr(SO4)2
[Сr (Н2О)2(NH3)4]Cl3
Cr2(SO4)3
59. Topshiriqda berilgan eng barqaror kompleks ionni ko'rsating:
[Co(NH3)6]2+;
[Co(NH3)6]3+;
[Co(CN)4]2-;
[CdCl4]2-
60. Yuqoridagi tenglamalardan qaysi biri eritmada K3[Fe (CN)6] kompleks birikmaning harakatlarini to'g'ri tavsiflaydi:
K3[Fe(CN)6] ↔ К+ + K2[Fe(CN)6]
K3[Fe(CN)6] ↔ 3К+ + Fe3+ + CN–
K3[Fe(CN)6] ↔ 3КCN + Fe(CN)3;
K3[Fe(CN)6] ↔ 3К+ + [Fe(CN)6]3-
61. Kompleks birikma K[Al(OH)4] tarkibidagi markaziy ion va ligandlar o'rtasidagi bog'lanishning tabiati qanday:
ковалентная связь;
ионная связь;
водородная связь;
донор-акцепторное взаимодействие.
62. Quyidagi birikmalar qaysi biri aralash murakkab birikmalarga tegishli?
K4[PtCl6];
[NiCl]Cl2;
[Al(H2O)4(OH)2]NO3;
CuSO4
63. Kationik kompleks birikma tarkibida Zn2 +, Cl–, H2O mavjud; markaziy atom k.s. 4ga teng. Quyidagi formulalarning qaysi biri uning tarkibiga mos keladi:
[Zn(H2O)3Cl]Cl;
[Zn(H2O)2Cl2];
[Zn(H2O)Cl]Cl;
Na [ZnCl3(H2O)]
64. Kompleks birikma H [AuCl4] nomini IURAC xalqaro nomenklaturasi bo'yicha nomlang:
водород тетрахлоридзолото (0);
тетрахлороаурат водорода (+1);
водородатетрахлорид золота (III);
водород тетрахлороаурат (+3).
65. Kompleks birikmalar deb:
erigan holatda mavjud bo'lishga qodir murakkab molekulalar;
ichki va tashqi sferaga ega bo'lgan birikmalar;
kristall holatda mavjud bo'lgan murakkab anionlar va kationlar;
ma'lum tarkibiy qismlarning birikmasidan hosil bo'lgan va kristalli va erigan holatda ham mavjud bo'lgan murakkab ionlar yoki molekulalarni ifodalovchi kimyoviy birikmalar?
66. Kompleks hosil qiluvci –bu:
odatda musbat zaryadlangan markaziy atom;
neytral molekula
kompleks birikmaning ichki sferasi;
kompleks birikmaning tashqi sferasi.
67. Gibridlanish turini va kompleksning fazoviy tuzilishini aniqlash mezoni uning magnit xususiyatlari hisoblanadi. Har bir elektron ma'lum bir magnit momentga ega. Moddalar paramagnetik deyiladi:
agar birikmalardagi elektronlar juftlangan bo'lsa, ularning magnit momentlari o'zaro kompensatsiyalanadi;
tarkibiga juftlashmagan elektronlar kiradi va tashqi magnit maydon bilan o'zaro ta’sirlashganda unga tortiladi;
tashqi magnit maydondan itarilishi mumkin bo'lgan juftlashgan elektronlarni o'z ichiga oladi;
juftlashgan elektronlardan tashkil topgan va tashqi magnit maydon bilan o'zaro ta'sirlashganda unga tortiladi?
68. Qaysi birikmada kompleks hosil qiluvchining oksidlanish darajasi eng kichik bo'ladi:
K[Cr(SO4)2];
[Pt(NH3)2Cl2];
K[VF6];
K3[Fe(CN)6]
69. Kadmiy (II) ning n--energetik pog’onasini qaysi bo’sh orbitallari kompleks ion [Cd(CN)6]2- hosil bo’lishi vaqtida gibridlanadi:
5p3 5d3;
5s2 5p3;
5p2 5d4;
5s 5p3 5d2
70. Xrom (III) ning ( n-1) va n-energetik pog’onalarini qaysi bo’sh orbitallari kompleks ion [Cr(H2O)6]Cl3 hosil bo’lishi vaqtida gibridlanadi:
3d5 4p;
3d3 4s 4p2;
3d2 4s 4p3;
3d4 4s 4p?
71. [NiCl4]2- kompleks ioni tashqi orbitalli hisoblanadi. Ni2+ ning n-energetik pog’onasining qaysi bo’sh orbitallari gibridlanishdan so’ng xlor ionlarining bo’linmagan electron juftlarini akseptrolari bo’ladi:
4s 4p3;
4p3 4d;
4p2 4d2;
4s 4d3
72. Ni2+ ionining (n-1)d va n-energetik pog’onalarining qaysi orbitallari [Ni(CN)4]2- kompleks ion hosil bo’lishida gibridlanadi? Bu ion diamagnit va juftlashmagan elektronlar tutmaydi:
4s 4p3;
3d 4p3;
3d4s4p2;
3d 4p2
73. Kobalt (III) tashqi n-energetik pog’onasining qaysi orbitallari [CoF6]3- kompleks ion hosil bo’lishida gibridlanadi? Be tashqi orbitalli, yuqori spinli ion paramagnet va to’rtta juftlahmagan elektronlarga ega:
4s3 4d3;
4s 4p2 4d3;
4p 4d5;
4s 4p3 4d2
74. Zn2+ ionining tashqi n-energetik pog’onasining qaysi orbitallari kompleks ioni [Zn(NH3)4]2+ hosil bo’lishida gibridlanadi:
4s 4p3;
4p3 4d;
4s 4p 4d2;
4p2 4d2
75. Kompleks birikma molekulasida odatda musbat zaryadlangan atomlardan biri markaziy o'rinni egallaydi va shunday nomlanadi:
a) tashqi muhit;
b) ligand;
c) kompleks hosil qiluvchi;
d) koordinatsion son
76. Xrom (III) tomonidan hosil qilingan qaysi kompleks ion zaryadi + 2 ga teng:
[Cr(H2O)5Cl];
[Cr(H2O)4Cl2];
[Cr(H2O)2(C2O4)2];
[Cr(H2O)3Cl3]
77. Kompleks tuzining [Ag(NH3)2]Cl barqarorlik konstantasi nechaga teng:
Кнест.=;
Кнест.=;
Кнест.=;
Кнест.=.
78.. Kompleks birikmadagi markaziy atom atrofiga ..... deb nomlangan atom, molekula yoki ionlarni koordinirlaydi:
Ichki sfera;
Koordinatsion son;
ligandlar;
kompleks hosil qiluvchi.
79. Platina (IV) hosil qilgan qaysi kompleks birikmada zaryad nolga teng:
[Pt(NH3)4Cl2];
[Pt(NH3)3Cl5];
[Pt(NH3)5Cl];
[Pt(NH3)2Cl4]
80. Ko’pgina ligandlar kompleks hosil qiluvchi bilan bitta σ –bog’ bilan bog’lanadi, ular ...:
bidentant;
monodentant;
tridentant;
tetradentant.
81. Kompleks iondagi gibridlanish turi qanday [Fe(CN)6]4-:
sp2;
d sp2;
d2 sp3;
sp
82. [BeCl4]2- kompleks ionning hosil bo’lishini Be2+ ionini sp3-gibridlanishi bilan tushuntirish mumkin. Ionning fazoviy konfiguratsiyasi qanday?
tetraedr;
uchburchak;
kvadrat;
oktaedr.
83. Kompleks birikmalardagi valent bog'lanish usuli kimyoviy bog'lanish har doim quyidagicha sodir bo'ladi degan taxminga asoslanadi:
ikki elektronli;
bir elektronli;
chiziqli;
ko’p elektronli
84. Quyidagi kompleks birikmalardan qaysi biri neytral hisoblanadi?
K2[RuCl5OH];
[Co(SCN)(NH3)5](NO3)2;
[PtCl3(NO2)(NH3)2];
[Co(NH3)6][Co(CN6)]
85. Elektrolitik dissotsilanish nuqtai nazaridan kompleks birikmalar kislotalarga, asoslarga, tuzlarga bo'linadi. Ushbu kompleks birikmalardan asosli xossaga ega bo’lan birikmani ko'rsating:
H[AuCl4];
[Ag(NH3)2]OH;
[Ni(NH3)6](NO3)2;
[Fe(CO)5]
86. Kompleks birikmaning birlamchi dissotsiatsiyasi qanday dissotsiatsiya deyiladi: Qachon:
Ichki sferani qaytar parchalanishi;
Kompleks ionlarni bosqichli dissotsilanishi;
Tashqi sferani ajralishi bila boradigan dissotsilanish;
neytral komplekslarning dissotsiatsiyasi?
87. Mis (II) nitrat va temir kompleksi o'rtasidagi almashinish reaktsiyasi uchun qaysi ion tenglama mos keladi?
K3[Fe(CN)6]: 3Cu(NO3)2+2K3[Fe(CN)6]→Cu3[Fe(CN)6]2↓+6KNO3:
3Cu2++2[Fe(CN)6]3- …..Cu3[Fe(CN)6]2;
3Cu2++2NO-3+2[Fe(CN)6]3- ….3Cu2++ [Fe(CN)6]2;
3Cu2++6K++2[Fe(CN)6]3- ….Cu3[Fe(CN)6]2+6K++6NO-3;
3Cu2++6[Fe(CN)6]3- ….Cu3[Fe(CN)6]2?
88. Kompleks birikmalar xaqidagi konsepsiyani Verner A. .... yilda kiritdi:
1908;
1893;
1793;
1900 .
89. Bidentant ligandlar kompleks hosil qiluvchi bilan ikkita atom yodamida bog'langan. Bular:
F-, Cl-, Br-, I-, S2- ;
OH-, CN-, NO2-, SCN- ;
CO32-, S2O32-, C2O42-, SO42- ;
H2O, NH3, R-NH2, R2S ?
90. [Cu(CNS)2x(NH3)2] neytral kompleksdagi (CNS)x ligand zaryadini aniqlang, bunda kompleks hosil qiluvchining oksidlanish darajasi +2 ga teng, ligand zryadi (CNS):
-1;
0;
+1;
+4.
91. Magnit xususiyatlarni o'rganish shuni ko'rsatdiki, [Co (NH3)6] 3+ murakkab ioni diamagnetik xususiyatlarga ega. Ushbu ion hosil bo'lishi paytida atom orbitali gibridlanishining qaysi turi yuz beradi va uning fazoviy tuzilishi qanday:
sp3 d2 – oktaedrik;
d2sp3 – oktaedrik;
d sp3 d – oktaedrik;
d sp3 – kvadrat.
92. PtCl2*2NH3 birikmasining koordinatsion shaklini tuzing; bunda markaziy atom Pt2 + ioni :
[Pt(NH3)2Cl2];
[Pt(NH3)Cl3]-;
[Pt(NH3)3Cl]+;
[Pt(NH3)Cl4]2-
93. K[Au(CN)4], K2[Cu(CN)4], K[Ag(CN)2] birimalarni ishlatilish sohasi:
kataliz;
elektroliz;
cho’ktirish;
titrlash.
94. Qizil rangli dimetilglyoksim nikel (II) nimani tarkibida bo’ladi:
tonal kremi;
tish pastasi;
lab bo’yog’i;
idish yuvadigan gel.
95. Nessler reaktivi K2[HgI4] nimani aniqlashda ishlatiladi:
natriy ioni;
kaliy ioni;
ammiak va ammoniy ioni;
kalsiy ioni.
96. Fisher reaktivi Na3[Co(NO2)6] nimani aniqlashda ishlatiladi:
natriy ioni;
kaliy ioni;
ammiak va ammoniy ioni;
kalsiy ioni.
97. Reyneke tuzi - NH4[Cr(NH3)2(NCS)4]∙H2O va K3[Cr(NCS)6]∙H2O
Nimani aniqlashda ishlatiladi:
og’ir metallarni;
uran va uning birikmalarini;
platina metallarini;
ishqoriy metallarni.
98. ambidentant ligandlar :
(Сl-, Br-, I-, S2-, F-)
(NCS-, NCO-, NO2-, SO32-; CN-)
(OH-, O2-, H2O, NH3, CO)
(C5H5N, en , bipy, phen, P(C6H5)3)
99. Monodentant ligandlardagi kordinatsion sig’im:
2
4
5
1
100. Polidentant ligandlardagi koordinatsion sig’im:
3,4,6
1,3,5
7,8,9
2,5,10
Do'stlaringiz bilan baham: |