Компьютерларни кандай турларини биласиз ? Компьютер авлодлари хакида кандай маълумотга эгасиз ?

36. Компьютер тармоклари кандай химояланади ?
Bugungi kunga kelib internetda har xil identifikator/= ko’payiwi natijasida bevosita tarmoqni himoyalaw zaruriyati paydo bo’ldi. Himoyalaw tor doirada va keng doirada bo’ladi. Tor doirada antivirus programma/ o’rnatiladi, parol/ qo’yiladi, qo’wim4a foydalanuv4i yaratib uning imkoniyat/I 4egaralab qo’yiladi va papka/ni maxsus dastur/ yordamida blokirovkalab qo’yiladi.
Keng manoda esa har wifrlaw usul/idan foydalangan holda axborotlar wifrlab uzatiladi masalan RSA va EL- gomal algoritm/I yordamida va tarmoq dastur4i/ tomonidan maxsus dasturlar yordamida u/= xafvsizligini taminlaydi. Asosiy himoya vosita/i+ biri bu tarmoq/aro ekran iwlatiladi bunda sodda qilib aytiladigan bo’lsa jonli devor bunda 4egaralaw/ qo’yiladi yani xafvli deb hisoblangan adres/ga kiriw 4eklab qo’yiladi.
Tarmoq/aro ekran ham 2 xilga bo’linadi bu/: apparat kommut va dasturiy antivirus programma/
Tarmoq/aro ekran tuwunarli qilib aytganda bu OS da ham mavjud bo’lgan brandmauer/dir.
Tarmoqni himoya qiliw= usul/i+ yana biri bu VPN (waxsiy virtual tarmoq) dan foydalaniwdir.
Фойдаланувчи VPN и алоҳида фойдаланувчи тизими билан ва ташкилотнинг боғламаси ёки тармоғи орасида қурилган виртуал хусусий тармоқ кўринишида ўзида намоён қилади. Кўпинча фойдаланувчининг VPN и командировкада бўлган ёки уйда ишлаётган ходимлар билан ишлатилади. VPN сервери ташкилотнинг тармоқлараро экрани ҳисобланиши ёки алоҳида VPN сервери бўлиши мумкин. Фойдаланувчи интернетга локал хизмат кўрсатувчига телефонли уланиш орқали кабелли модем ёки DSL канали орқали уланади ва ташкилотнинг боғламасига интернет орқали VPN уланишни аниқлайди
Фойдаланувчининг VPNи ташкилотларга узоқлашган фойдаланувчиларни тизимга ёки файлга киришни чеклашга ёрдам беради. Бундай чеклаш ташкилотнинг сиёсатига асосланиши керак ва VPN маҳсулотининг имкониятига боғлиқ бўлади.
Internetнинг ҳамма ерда тарқалишидан манфаат кўриш мақсадида тармоқ хужумларига самарали қаршилик кўрсатувчи ва бизнесда очиқ тармоқлардан фаол ва хавфсиз фойдаланишга имкон берувчи виртуал хусусий тармоқ VPN яратиш устида ишлар олиб борилди. Натижада 1990 йилнинг бошида виртуал хусусий тармоқ VPN концепцияси яратилди. "Виртуал" ибораси VPN атамасига иккита тугун ўртасидаги уланишни вақтинча деб кўрилишини таъкидлаш мақсадида киритилган. Ҳақиқатан, бу уланиш доимий, қатъий бўлмай, фақат очиқ тармоқ бўйича трафик ўтганида мавжуд бўлади.
Хозирга қадар телекомуникациянинг ривожланиши маълум даражада эволюцион йўл билан бормоқда: телефон тармоғида ISDN, узатиш тизимлари PDHдан SDHга ва сўнгра ATMга ўтказилди, NGN эса хамма сатхларда қурилишнинг янги принципларини таклиф этмоқда. Бу тармоқнинг ишлаб турган компонентларидан минимал фойдаланган холда, уни қайта қуриш афзал эканлигини билдиради.

5.2-расм. Очиқ тизимлар ўзаро боғланишининг эталон модели.