Компьютер тизимлари ва тармо?лари тайёр

Гипермедиа 
 
1.Турли маолумотларни компьютерда ифодалаш. Бунда ажратилган 
тушунчалар, обектлар ва бўлимлар орасидаги маъноли боғланишлар 
автоматик тарзда қувватланади. 
2. Барча турдаги ахборотларни ифодалаш технологияси. Ифода ўзаро
ассоциатив боғланган, нисбатан катта бўлмаган блоклар шаклида 
бўлади. 
Гипермедиа гиперматнга ўхшаш, аммо, боғланадиган блоклар 
сифатида матн парчалари эмас, балки ихтиёрий табиатдаги 
маолумотлар: график тасвирлар, видеоклиплар, товуш файллари ва шу 
кабиларни бўлиши мумкин. Сўнгги вақтда, гипермедиа Интернетда 
ишлатилмоқда. Гипермедиа билан ишлаш учун компьютер тегишли 
мултимедиа 
аслаҳалари 
билан 
жиҳозланган 
бўлиши 
керак. 
Гипермедиада ишлайдиган дастурлар бозори кенгайиб бормоқда. У, 
биринча 
навбатда, 
энсиклопедиялар, 
дарсликлар, 
моллар 
ва 

---

75 
товарларнинг каталоги, маолумотномалар ва қўлланмалар, маҳаллий 
тармоқларда жамоа бўлиб ишлаш воситалари, сунъий тафаккур 
тизимларини тақдим этмоқда. Гипермедиа таълим тизимларида ва 
масофадан ўқитишда кенг ишлатилмоқда. 
WWWда маълумотларни қидириш ва кўриб чиқиш 
воситалари 
 
WWW га мурожаат қилиш фақат ҳарф-рақамли технологияни 
(қидириладиган обоектларнинг адреслари бўйича матнли қидириш) 
ишлатувчи мижозлар учун ҳам, графика режимида ишлашни афзал 
кўрадиган мижозлар учун камдир (екранда акс эттирилган гиперматн 
турли форматлардаги ва услубдаги матнли маълумотларнинг ва баъзи 
бир график тасвирлар — расмларнинг бирикмаси кўринишига эгадир). 
Иккинчиси шак-шубхасиз қулайроқ шунинг учун афзалроқдир. 
Назарий жиҳатдан WWW гиперматнли технологияси исталган 
маълумотларни юбориш бўйича аниқ бир мақсадга қаратилган силжиш 
жараёнида топишни таоминлайди. Лекин охирги баҳолашларга 
қ
араганда Интеметиw бутун 60 млн дан ортиқ. ҳужжатлар мавжуд ва 
юборишлардан юборишларга ҳаракатланиб, бу тўпламда керакли 
хужжатни топишнинг деярли имкони йўқ. 
Одатда фойдаланувчи у яхши кўрадиган ва тез-тез борадиган 
узеллар (Web-серверлар) тўплани билан этарлича тез таоминланади ва 
уни қизиқтирган Web-серверга бир неча дақиқаларда чиқишни 
таоминлайдиган хат-чўплар тўпламини шакллантиради. Лекин бирор 
янги муаммони эчиш, янги мавзу бўйича маълумотларни топиш керак 
бўлса, нима қилиш керак? 
Бу мақсадлар учун қидиришнинг махсус дастурлари, тизимлари ва 
технологиялари мавжуддир. 
Хаммадан кўпроқ браузерлар (browser) деб аталадиган қидириш 
дастурлари ишлатилади.