Компьютер тармоқ турлари ва уларнинг яратилиш тарихи. Махаллий хисоблаш тармоқ топологияси. Симсиз тармоқлар

1.3. Топология тушнчасининг кўп маънолилиги
Тармоқ топологияси компьютерларни фақат жисмоний ўрнини эмас, бундан хам мухимроқ компьютерлар орасидаги уланиш турлари ва тармоқли сигналларни тарқатиш хусусиятини белгилайди. Айнан компьютерларнинг уланиш тури тармоқнинг бузилишига барқарорлик даражасини, тармоқ қурилмаларини мураккаблик даражасини, ахборот алмашиш усулларини қайси бири мос тушишини, фойдаланилиши мумкин бўган ахборот узатиш воситалари (алоқа йўли), тармоқни рухсат этилган ўлчами (абонентлар сони ва алоқа йўлининг узунлиги), электр энергиясини мослаш ва кўп бошқа масалаларни аниқлаб беради.
Тармоқ таркибига кирган компьютерларни жисмоний ўрни тармоқ топологиясини танлашга умуман олганда кам таъсир кўрсатади, хар қандай компьютерларни жойлашиш холатидан қаттий назар олдиндан танланган топология бўйича хохлаган вақтда улаш мумкин (1.10–расм). Агарда

1.10–расм. Турли топологияларнинг ишлатилишига мисоллар.

уланаётган компьютерларнинг жисмоний жойлашган ўрни доирасимон бўлса хам уларни бемалол Юлдуз ёки Шина топологиялари бўйича улаш мумкин. Аксинча, компьютерлар қандайдир марказ атрофига жойлашган бўлса, уларни ўзаро Шина ёки Халқа топология кўринишида улаш мумкин. Нихоятда компьютерлар бир чизиқ бўйлаб жойлашган тақдирда хам, уларни ўзаро Юлдуз ёки Халқасимон улаш мумкин. Кабелларни жами узунлиги неча метрни ташкил қилиши эса бошқа масаладир.
Адабиётларда тармоқ топологияси хақида гап юритилганда тўртта бир- биридан фарқли тушунчаларни назарда тутилади, бу тушунчалар тармоқ архитектурасининг турли босқичларига тегишлидир:

•