Kommunikatsiyalarini rivojlantirish vazirligi toshkent axborot texnologiyalari universiteti qarshi filiali

Канал сатхи (Data Link) 
Канал сатҳи ахборот бирлиги кадрлар (frame) ҳисобланади. Кадрлар - бу маълумотларни 
жойлаштириш мумкин бўлган мантиқий ташкил этилган тузилма. Канал сатҳининг 
вазифаси кадрларни тармоқ сатҳидан физик сатҳга ўтказишдир. 
Канал сатхи ҳар бир кадрни белгилаш учун ҳар бир кадрнинг бошида ва охирида махсус 
кетма-кетликларни қўйиш орқали ҳар бир кадрнинг тўғри узатилишини таъминлайди, 
шунингдек, белгиланган байроқни маълум бир тарзда йиғиб, назорат йиғиндисини кадрга 
қўшиб ва ҳисоблаб чиқади. Кадр келганда, қабул қилувчиси олинган маълумотларнинг 
назорат миқдорини яна ҳисоблаб чиқади ва натижани кадрдаги назорат йиғиндиси билан 
таққослайди. 
Агар улар бир-бирига мос келса, кадр ҳақиқий деб ҳисобланади ва қабул қилинади. Агар 
текширув варақалари мос келмаса, унда хато қайд этилади. 
Канал сатхининг вазифаси тармоқ сатҳидан келадиган пакетларни олиш ва уларни керакли 
ўлчамдаги кадрга жойлаштириш орқали уларни узатишга тайѐрлашдан иборат. Ушбу сатх 
блокнинг қаердан бошланишини ва қаерда тугашини аниқлаши керак, шунингдек узатиш 
хатоларини аниқлаши керак. 
Канал сатҳи қуйидаги функциялар турини бажариши мумкин: 
1. Канал алоқаларини ташкиллаштириш (ўрнатиш, бошқариш, тугатиш) ва уларнинг 
идентификация портларини аниқлаш. 
2. Кадрларни узатиш ва ташкиллаштириш. 
3. Хатоларни аниқлаш ва тузатиш. 
4. Маълумот оқимини бошқариш. 
5. Мантиқий каналларнинг шаффофлигини таъминлаш (кодланган маълумотларни улар 
орқали бирон-бир тарзда узатиш). 
Канал сатхида ишлатиладиган протоколлар 
Канал сатҳида энг кўп ишлатиладиган протоколлар қуйидагилардан иборат: 
HDLC (High Level Data Link Control) - бу кетма-кет уланишлар учун юқори сатхдаги 
маълумотлар сатхини бошқариш протоколи; 
IEEE 802.2 LLC (I ва II тоифа) 802.х муҳитлар учун МАC таъминлайди; 
IЕЕЕ 802.3 стандарти бўйича шина топологиясидан фойдаланадиган тармоқлар учун 
Ethernet тармоқ технологияси ва ташувчининг частотасини тинглаш ва низоларни аниқлаш; 
Token ring топологияси узатиш ѐрдамида халқасимон топологиянинг кириш усулидан 
фойдаланган ҳолда IЕЕЕ 802.5 тармоқ технологияси; 
FDDI (Fiber Distributed Date Interface Station) IЕЕЕ 802.6 тармоқ технологияси оптик толали 
воситадан фойдаланган ҳолда; 
Х.25 халқаро стандартли пакетли коммутация алоқаси; 
Х25 ва ISDN технологияларидан ташкил топган FR тармоғи. 

---

47