Kommunikatsiyalarini rivojlantirish vazirligi toshkent axborot texnologiyalari universiteti qarshi filiali

3-синф. Қувват - 1 мВт. Тахминан 1 метр оралиғида; 
2-синф. Қувват 2,5 мВт. Тахминан 10 метр оралиғида; 
1-синф. Қувват 100 мВт. Тахминан 100 метр масофа.
Бугунги кунда 1-синф ва 2-синфлар кенг тарқалган бўлиб, 3-синфнинг жуда кам 
қувват сарфига қарамасдан, унинг ҳажми жуда чекланган. Ҳатто наушник учун ҳам жуда 
ѐмон. Телефонни кўкрак чўнтагида ушлаб туриш-нинг ҳожати йўқ-эгадан қурилмагача 5-7 
метр радиусда кўриш мумкин. Лекин 1 ва 2-синфлар жуда фаол сотилади. Ўзингизнинг 
ташқи USB Bluetooth адаптерини танласангиз, у узоқ масофали узатишларга эга бўлиши 
керак. Натижа-да, синф 1-адаптер билан бўлса ҳам, заифроқ бўлган синф-2 қурилмаси 
катта масофа билан ишлай олади. Яқиндан Bluetooth сичқонча ва клавиатурада фаол 
фойдаланилмоқда. Кўпгина GPS-навигаторлар Bluetooth ѐрдамида "гапиради". Nintendo 
Wii va PlayStation 3 замонавий консолларининг жойстиклари ҳам Bluetooth орқали 
ишлайди. 

---

143 
14.3-расм. Bluetooth қулоқчин(наушник) 
Бироқ, барча қурилмалар юқори маълумотларни узатиш тезлигига, шунингдек, 
катта таъсир доирасига муҳтож. Буни "Apple" телефон аппаратида аниқ кўрсатди. Унинг 
Bluetooth-контролатори фақат эшитиш воситаси билан ишлаши мумкин. Маълумотлар 
алмашинуви унинг учун мавжуд эмас. Ва, албатта, нима учун уяли телефони кўпроқ 
маълумот ўтказиш қобилиятига эга бўлиши керак? Уларда Bluetooth кўпинча эшитиш 
учун ишлатилади. Ва бу ҳолатда, нормал равишда 5-10 метр масофада аниқ тезликда 
узатиладиган, минимал энергия сарфлайдиган барқарор маълумотлар оқими керак. Бу 
баъзи компанияларга тармоқли стандартларни яратишга олиб келди. 
14.4-rasm. Sportchilarning turnir davomidagi ko‘rsatgichlarini qayd etish tizimi 
 
Wibree
2007-йил июнь ойи ўрталарида Nokia расмий матбуот релизини эълон қилди ва бу 
стандартнинг ривожланиши ҳақида маълумот берилди. Wibree Bluetooth технологиясига 
асосланган ва уни тўлдириш учун мўлжалланган, лекин рақобат қилмайди. Энг муҳими, у 
"оригинал" дан фарқ қилади-бу жуда кам қувват истеъмоли. Wibree модуллари инсон 
параметрларини, симсиз эшитиш воситасида, клавиатурада ва турли хил масофадан туриб 
бошқариш қурилмаларида кузатиладиган биометрик сенсор каби қурилмаларда 
қўлланилади. Wibree Bluetooth билан 1хил диапазонда ишлайди: 2,4ГГс. Максимал 
тармоқли кенглиги 1 Мбит/с гача. Бу ер майдони 5-10 метрни ташкил этади. Умуман 
олганда, Bluetooth 1,2 Class 2 ни ультра паст қувват сарфи билан эслатиб туради. 
Гарчи Wibree Bluetoothга асосланган бўлсада, ҳали тўлиқ қайта мувофиқлиги 
йўқ. Ҳеч нарса сизни замонавий Bluetooth назорат қурилмаларига улашингизга 
тўсқинлик қилмаса ҳам, уларни бироз ўзгартириши керак. Лекин ҳар қандай 
ҳолатда, барча замонавий қурилмалар теннис ракетаси, био сенсор, сизнинг 

---

144 
танангизга ѐки чиройли чойнакка боғлаб қўйилган, маълумотсиз товуқ билан эмас, 
балки уяли телефонингиз орқали SMS орқали маълумот алмаша олмайди. Аммо 
Wibree - «кам қувватли» стандарт эмас. Унинг аналоглари бор ва ҳозир ҳам тайѐр, 
ҳатто жойларда ҳам 1-авлод эмас. 
14.5-расм. Wibree технологиясининг структураси