Kommunikatsiyalarini rivojlantirish vazirligi toshkent axborot texnologiyalari universiteti qarshi filiali

Назорат саволлари 
1. Кириш тармоғига тушунча беринг? 
2. Телефон тармоқлари орқали уланиш қандай амалга оширилади? 
3. Тармоққа кириш даражасига тушунча беринг? 
4. Масофадан кириш қандай амалга оширилади? 
5. Коммутацияланган аналогли кириш қандай амалга оширилади? 
6. ISDN технологиясига тушунча беринг? 
7. ADSL модеми орқали уланиш қандай амалга оширилади? 
8. Ажратилган канал орқали уланиш қандай амалга оширилади? 
9. Wi-Fi орқали уланиш қандай амалга оширилади? 
10. DIAL-UP МОДЕМ орқали уланиш қандай амалга оширилади? 
11. Мобайл телефон орқали уланиш қандай амалга оширилади? 
12. Кабел телевиденияси орқали уланиш қандай амалга оширилади? 
13. Радио интернет - махсус антенналар ѐрдамида уланиш қандай амалга 
оширилади? 
14. Сунъий йўлдош орқали Интернетга уланиш қандай амалга оширилади? 
 
 
7-маъруза:Маълумот узатиш тармоқларида коммутация тамойиллари 
Режа 
1. Каналлар коммутацияси 
2. Каналлар коммутациясининг афзалликлари ва камчиликлари

---

79 
3. Пакетлар коммутацияси 
4. Пакетларни сарлавхаларга ажратиш 
5. Маълумотларни пакетларга ажратишга
6. Пакетлар коммутациясида трафик узатилишини ташкил этиш 
7. Пакетли коммутациядаги тўхталишлар 
8. Пакетли коммутация афзалликлари ва камчиликлари 
9. Дейтаграмм режими 
10. Виртуал режими 
11. Хабарлар коммутацияси 
12. Хабарлар коммутацияси афзалликлари ва камчиликлари 
Транзит тугунлари тармоғи орқали сўнгги тугунларни улаш коммутация деб аталади. 
Юборувчидан қабул қилувчигача бўлган йўлда жойлашган тугунларнинг кетма-кетлиги 
маршрутни ташкил қилади. 
Энг умумий шаклда коммутация муаммоси қуйидаги бир-бирига боғланган аниқ 
вазифалар шаклида ифодаланиши мумкин. 
1. Талаб қилинган маршрут бўйича ахборот оқимларини аниқлаш 
2. Оқимни маршрутлаш. 
3. Оқимларни илгари суриш, яъни ҳар бир транзит тугунида оқимларни тан олиш ва 
уларни коммутация қилиш. 
4. Оқимларни мултиплекслаш ва демултиплекслаш. 
Умумлаштирилган коммутация муаммосининг техник ечимлари комплекси ҳар қандай 
тармоқ технологиясининг асосини ташкил этади. Юқорида таъкидлаб ўтилганидек, ушбу 
аниқ вазифалар қуйидагиларни ўз ичига олади: 
- оқимларни ва улар билан боғлиқ маршрутларни аниқлаш; 
- тармоқ қурилмаларининг конфигурация параметрлари ва жадвалларида маршрутларни 
белгилаш; 
- оқимларни аниқлаш ва битта қурилманинг интерфейслари ўртасида маълумот узатиш; 
- оқимларни мултиплекслаш / демултиплекслаш; 
- узатиш мухитини ажратиш.