Kommunikatsiyalarini rivojlantirish vazirligi toshkent axborot texnologiyalari universiteti qarshi filiali

Ping
- TSP/IP ning to‗g‗ri ishlashini va masofaviy xost bilan aloqaning to‗g‗riligin 
tekshiradi; 
Tracert
- ICMP (Internet Control Message Protocol) protokolining exo-paketlarini 
jo‗natish yo‗li bilan oraliq kompyuterdagi yo‗nalishni tekshiradi; 
Arp
- Manzilni aniqlash protokolida qo‗llaniladigan manzillarni uzatish jadvalini 
o‗zgartirishni va ko‗rib o‗tishni taʼminlaydi (ARP -Address Resolution Protocol - IP-manzil 
bo‗yicha lokal manzilni aniqlaydi); 
Route
- IP marshrutizatsiya jadvalin yangilaydi. Jadval tarkibini ifodalaydi, IP 
marshrutni o‗chiradi yoki qo‗shadi; 
Netstat
- TCP/IP ning ulanishi bo‗yicha maʼlumotni va o‗lar bo‗yicha hisobni beradi; 
Nslookup
- DNS serverlarga so‗rov berish orqali, yozuvlarni tekshirish, xostlarning 
domen nomlarin, xostlarning domen servislarin va operatsion tizim maʼlumotin tekshirishni 
amalga oshiradi; 
telnet
- TELNET terminali emulyatsiyasining protokoli bo‗yicha boshqa xost bilan 
bog‗lanishin amalga oshiradi. Tcp-portlarni qo‗llanadigan, tarmoq xizmatlarining ishlashin 
tekshirishda qo‗llaniladi (masalan, RORZ va SMPT protokoli bo‗yicha pochta serveri bilan 
bog‗lanishni). 
2.1. 
IPCONFIG 
YORDAMIDA 
TCP/IP 
KONFIGURATSIYASINING 
TO‗G‗RILIGINI TEKSHIRISH. 

---

195 
TCP/IP tarmog‗ida yuzaga keladigan muammolarni bartarf etishda dastlab TCP/IP 
ning to‗g‗ri ishlashini tekshirish zarur. Buning uchun ipconfig utilitasi qo‗llaniladi. 
Bu komanda DHCP da ishlaydigan, kompyuterlarga juda foydali, chunki ushbu 
komanda bilan TCP/IP ning qay tarzda ishlashini va DHCP yordamida qanday ko‗rsatkichlar 
o‗rnatilganligini bilish mumkin. 
Ipconfig 
Parametrlar: 
All - parametrlarning barcha ruyxatin taqdim etadi. Ushbu kaltsiz faqat IP-manzil, 
maska va shartli bajariladigan shlyuz ko‗rinadi. 
Renew - berilgan tarmoq adapteri uchun DHCP ishlash parametrlarini yangilaydi. 
Release - DHCP ga ajratilgan IP-manzilni beradi. 
Adapter - tarmoq adapteri nomi. 
Displaydns - domen nomlarning bajarilishi uchun qo‗llaniladigan, DNS mijozning 
lokal keshi tarkibidagi maʼlumotni ko‗rsatadi. 
Demak, ipconfig utilitasi, konfiguratsiya belgilanganligini va IP-manzillarning 
takrorlanmasligini aniqlaydi. 
Agar konfiguratsiya belgilansa, unda IP-manzil, maska, shlyuz ko‗rinadi. 
Agar IP-manzil takrorlansa unda tarmoq maskasi 0.0.0.0 bilan ifodalanadi. 
Agar DHCP ni qo‗llashda kompyuter IP-manzilni aniqlay olmasa, bunda 0.0.0.0 teng 
bo‗ladi.