Hayot siklining ixtiyoriy bosqichi boshlash va tugatishning aniq baholash mezoniga ega.
Hayot sikli bosqichlari hamda baholash hayot siklining belgilangan ketma-ketlikdagi
bosqichlaridan iborat va ishlab chiquvchi kollektivi va/yoki buyurtmachilari bilan
aniqlanadi. Hozirda hayot siklining real ishlab chiqarishga asoslangan bir qancha asosiy
Kaskad modeli. Dastlab (1970-1985 yillar) keying bosqishga o‟tish oldingi
bosqishning loyiha operatsiyalari to‟liq tugagandan keyin va keyingi bosqich uchun
barcha dastlabki ma‟lumotlar olingandan keyin amalga oshirilishi tavsiya qilinadigan
dasturiy ta‟minotni ishlab chiqishning kaskad sxemasidan foydalanildi. Ushbu sxemaning
afzalliklari bo‟lib quyidagilar hisoblanadi:
▪
To‟liq va moslashish talablariga javob beruvchi loyiha hujjatlarini tugallangan
to‟plamning har
bir bosqich oxirida olinadi;
▪
Ishlab chiqish jarayonini loyihalashtirishning oddiyligi;
Xuddi shunday sxema ishlab chiqish samaradorligining o‟ta yuqori parametrlarini
ta‟minlab, murakkab texnik ob‟ektlarni ishlab chiqishga blok-ierarxik yondashuvda
foydalaniladi. Ushbu sxema ishlab chiqish boshida barcha talablarni aniq va to‟liq
muvaffaqiyatli shakllantirish uchun tizimni yaratish uchun qo‟llanishi mumkin.
Hayot siklining kaskadli modeli(ba‟zida sharshara deb ham ataladi) barcha ishlab
chqiluvchi tizimlar detallarini ro‟yhatga olib, o‟sib boruvchi pog‟onalarga asoslangan.
Har bir pog‟ona keyingi ishlab chiqiluvchi pog‟ona holatiga o‟tishni anglatadi(1-rasm).
Birinchi bosqich tizimning konseptual strukturasidan iborat bo‟lib, uni qurishning
umumiy prinsplari, atrof-muhit bilan o‟zaro ta‟siri qoidalari tizimli talablarda aniqlanadi.
Tizimli
talablar
DT ga
talablar
Arxitektura
Kodlash
Testlash
Ikkinchi bosqichda funksional dasturiy komponentalar, dasturiy interfeyslar
ajratiladi. Barcha dasturiy komplekslar qandaydir apparat platformada bajariladi.
Uchinchi bosqichda dasturiy ta‟minot talablari detalli o‟ziga xos tizim arxitekturasi
asosida tuzilgan aniq modullar, ular orasidagi interfeyslar, alohida funksiyalar sarlavhasi
va h.k. hisobga olinadi.
To‟rtinchi bosqichda detalli o‟ziga xoslikka mos keluvchi dastur kodi yoziladi,
hamda beshinchi bosqichda oldingi bosqichlarda aniqlangan, ta‟lablarga mos keluvchi
dastur kodini tekshirish, testlash ishi amalga oshiriladi.
Kaskadli modelda har bir bosqich to‟liq ishini tugallaganidan so‟nggina keying
bosqichga o‟tish mumkinligini ta‟kidlanadi. Testlashga qadar tizim talablari to‟liq
tayyorlanadi, keyin dasturiy ta‟minot uchun barcha talablar to‟liq yaratiladi va tizim
arxitekturasi to‟liq ishlab chiqiladi.
Ammo katta tizimlarda bu model o‟zini oqlamaydi. Chunki modeldagi har bir
bosqich ma‟lum vaqtni o‟z ichiga oladi, bu esa oldingi bosqichlardagi kichik hujjatli
o‟zgarishlarni ham amalga oshirib bo‟lmasligi yoki bu kichik o‟zgarish qolgan
bosqichlarga ham ta‟sir ko‟rsatishi mumkin.
Kaskadli modelda ham o‟zgaritirishdan foydalaniladi ya‟ni ixtiyoriy bosqichdan
oldingi bosqichga qaytish imkoni mavjud. Bunda qabul qilingan yechim qo‟shimcha
prodsedurani ta‟lab qiladi.
Agar testlash ishlab chiqish talablariga mos kelmasa, quyidagi sabablar o‟rinli bo‟lishi
mumkin:
a) Noto‟g‟ri testlash
b) Kodlashtirishda xatolik
c) Noto‟g‟ri tizim arxitekturasi
d) Noto‟g‟ri dasturiy ta‟minot talablari va h.k.
Yuqoridagi barcha holatlar aniqlangan nomutanosiblikni yo‟qotish uchun hayot
siklining qaysi bosqichiga qaytish kerakligini aniqlashni va yechimni qabul qilish
uchun analiz(tekshirish)ni ta‟lab etadi.
Do'stlaringiz bilan baham: