Kommunikatsiyalarini rivojlantirish vazirligi toshkent axborot texnologiyalari universiteti qarshi filiali

 
Nazorat savollari 
1.    Internetdan ma‟lumotlar qidirish qanday amalga oshiriladi? 
2.     Kinopoisk qanday qidiruv tizimi? 
3.   “КтоТам” qidiruv tizimi yordamida nimalar amalga oshiriladi? 
4.  Qidiruv tizimlaridan foydalanish turlarini ayting? 
5.  UZINFOCOM qanday markaz 
 
 
 

---

 
200 
 
22-Ma‟ruza: 
Usenet servisi telekonferensiyalar tizimi. IRC servisi real vaqtli 
telekonferensiyalar. 
Reja: 
1.  Usenet tarmog‟i 
2.  IRC 
Tayanch so‟zlar: usenet, nik, smayl, moderator, fleym, spam, 
konferensiya, IRC, chat, kompyuter yordamida so‘zlashuv. 
 
Usenet – muloqot va fayllarni tarmoqda nashr qilish kompyuterlar tarmog‘i. 
Bu tarmoq 1980-yilda, hali Internet ommaviy bo‘lishdan oldin paydo bo‘lgan va 
hozirgi kunda Umumjahon tarmoqning bir qismiga aylanib qolgan. Usenet yangilik 
guruhlaridan tashkil topib, foydalanuvchilar ularga xabarlar(ingl: posts) yozishi 
mumkin. Xabarlar ko‘plab serverlarda saqlanadi va ular yangiliklarni bir biriga 
uzatib, almashtirib turishadi. Internetda ommaviylashgan nik, smayl, moderator, 
trolling, fleym, ban, FAQ va spam kabi tushinchalari ayni konferensiyalarda paydo 
bo‘lgan. 
Hozirgi kunda o‘n minglab konferensiyalar mavjud va ularda turli sohalar 
bo‘yicha fikr almashuv guruhlari tashkil qilingan. Bu majlislar hayotda umuman 
uchrashmaydigan, butun dunyo bo‘yicha foydalanuvchilarni bog‘lab, turli 
mavzular bo‘yicha fikr va ma‘lumot almashtirishga yordam beradi. Har bir 
foydalanuvchi majlisda qatnashishi, savol berishi, javob yozishi mumkin. Savollar 
turlicha bo`lishi mumkin, asosiysi majlis mavzusiga 
to`g`ri kelishi kerak. Bundan tashqari, hayotiy majlisga 
o`xshab jamoat joylardagi tartib intizomni saqlash lozim: 

---

 
201 
 
birovlarni so`kmasdan, haqorat qilmasdan, chiroyli so`zlashish kerak. 
Konferensiyalar jarayoni elektron pochtaga o`xshaydi, faqat pochtada 
muloqot „birga-bir― mo‘ljallangan bo‘lsa, konferensiyalar ma‘lumotni tarqatishda 
„birga ko‘p― g‘oyasida ishlaydi. Odatda, majlisda fikr almashuvi uzoq vaqt 
mobaynida davom etadi, masalan, bir kuni savol yozib, javobini boshqa kuni olish 
mumkin. Internet hayotida konferensiyalar juda katta ahamiyatga ega. Tarmoqning 
yangi g‘oyalari ayni konferensiyalarda tug‘ilib, tahlil qilinib hayotga tadbiq 
qilinishi boshlanadi. Konferensiyalar xizmati pulli va bepul bo‘ladi. Bepul 
xizmatidan foydalanish uchun quyidagi manzilga murojaat qilish mumkin: Google-
Groups(
http://groups.google.com
 ).