Kommunikatsiyalarini rivojlantirish vazirligi toshkent axborot texnologiyalari universiteti qarshi filiali

                                             Nazorat savollari 
1.FTP protokoli haqida ayting? 
2.SMTP qanday protokol? 
3.SNMP protokolidan nima uchun foydalaniladi?  
4.TELNET qanday vazifani bajaradi? 
 
 

---

 
176 
 
19-Maruza: 
Elektron pochta (e-mail) servisi . Elektron pochta protokollari:  SMTP, POP, 
IMAP 
Reja:  
1.  Elektron pochta. 
2.  Pochta manziliga yetkazish. 
3.  Milliy elektron pochta xizmati. 
Tayanch so‘zlar va iboralar: 
 Tarmoq, internet, elektron pochta, brauzerlar, adreslar, giperjo‗natma, gipermatn, 
Web – sahifa. 
 
Elektron pochta. 
 Pochta tizimlarining soni juda ham ko‗p bo‗lib, ulardan eng ko‗p tarqalgan, 
elektron pochta bilan ishlaydigan Windows ilovalariga Internet Mailni(MS Internet 
Explorer3.0 tarkibidagi) Outlook Explorerni(MS Internet Explorer6.0 tarkibidagi), 
(Novell kompaniyasining) GroupWise ni, (Qualcomm kompaniyasining) Eudora 
Proni kiritishingiz mumkin.Internet Mail misolida elektron pochta bilan ishlashni 
ko‗ri -chiqamiz. 
Internet Mail dasturining hujjatini(qayta ishlash obyektini, elektron xatni) 
xabar deb ataymiz. Xabar: sarlavha, xat matnidan va kiritilgan(qo‗shib qo‗yilgan) 
fayldan tashkil topgan bo‗ladi. 
Sarlavha qismida xizmat axborotlaridan tashqari quyidagi ko‗rsatkichlar mavjud: 
1) 
Yuboruvchining adresi OT:(Kimdan) : (From:); 
2) 
Data: (Date:); 
3) 
Qabul qilib oluvchining adresi Komu:(Kimga :(To:)); 

---

 
177 
 
4) 
Xabar mavzusi Tema:(Mavzu:(Subjekt:)). 
       Elektron pochtadagi adres tarmoq kompyuterining simvolik adresiga o‗xshash: 
< Foydalanuvchining ismi > @  
Masalan, glasnet.ru uzelining abonenti quyidagi adresga ega bo‗lishi mumkin: 
 [e-mail] 
 
Yuqoridagi rasmda elektron pochta adresi umumiy ko‗rinishi quyidagicha 
yoziladi: 
[e-mail]
. Elektron pochta adresi paroli ‗ * ‘(yulduzcha) 
ko‗rinishda yoziladi. 
Yuboruvchi qabul qilib oluvchining adresini va xat mavzusini ko‗rsatishi 
kerak(Umuman olganda, xat mavzusini yozmasa ham bo‗ladi, lekin ehtiyot 
qoidalari buni talab etadi). 
Qolgan ko‗rsatkichlarni pochta dasturlari to‗ldirib qo‗yadi. Har xil pochta 
dasturlarida, har xil izohlarda inglizcha ―Attach‖ atamasining (xabarga faylni 
qo‗shib qo‗yish) besh xil tarjimasi berilgan. Bular: qo‗shib qo‗yish(prisoyedinit), 
mahkamlab qo‗yish(prikrepit), kiritib qo‗yish(vlojit), qo‗yish(vstavit), bog‗lab 
qo‗yish(svyazat). Biz ―kiritib qo‗yish‖ atamasidan foydalanamiz.